Ngân hàng thu trăm tỉ nhờ vàng

Ngân hàng thu lợi lớn từ bán vàng miếng SJC

Trên thực tế, việc 4 ngân hàng (NH) thương mại nhà nước (gồm Agribank, Vietcombank, BIDV và Vietinbank) được bán vàng miếng SJC mà không mua vào đã giúp các nhà băng này bỏ túi một khoản lợi nhuận kếch xù. Bởi "quy trình" bán vàng hiện nay được thực hiện như sau: NH Nhà nước (NHNN) công bố giá vàng miếng SJC đầu ngày, sau đó các nhà băng này sẽ cộng thêm 1 triệu đồng/lượng rồi bán ra cho người dân. Với việc không mua vào, 4 NH bỏ túi trọn vẹn số tiền chênh lệch 1 triệu đồng/lượng mà không lo sợ rủi ro biến động giá kim loại quý.

ẢNH: TX

Theo công bố của NHNN, từ ngày 19.4 - 29.10, NHNN đã tổ chức 9 phiên đấu thầu và 44 phiên bán vàng miếng SJC trực tiếp ra thị trường với hơn 13 tấn vàng. Trong đó, từ ngày 19.4 - 23.5, NHNN đã tổ chức 9 phiên đấu thầu với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng (tương đương khoảng 1,82 tấn). Sau đó, NHNN chuyển sang bán vàng trực tiếp cho 4 NH thương mại nhà nước và Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC từ ngày 3.6 - 29.10 với 44 phiên, cung ứng ra thị trường 305.600 lượng vàng SJC, tương đương khoảng 11,46 tấn vàng.

Như vậy, cả 4 NH và SJC trong gần 5 tháng qua đã bỏ túi đến 305,6 tỉ đồng tiền chênh lệch 1 triệu đồng/lượng. Đó là chưa kể trong khoảng hơn 1 tháng trước đó (từ ngày 19.4 - 23.5) khi NHNN tổ chức đấu thầu, các NH và SJC cũng đăng ký mua vào. Với mức chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC với thế giới trong thời gian này vẫn lên đến 10 - 18 triệu đồng/lượng thì lợi nhuận mà các đơn vị này thu hoạch còn cao hơn.

Việc cho phép 4 NH thương mại nhà nước chỉ bán vàng mà không mua vào đã gây bức xúc cho nhiều người trong thời gian qua. Bởi lúc cần mua thì người dân không mua được, nhưng khi cần bán thì cũng không có địa chỉ mua vào. Thậm chí các công ty kinh doanh vàng cũng từ chối mua vào khi giá vàng lao dốc khiến người dân càng hoang mang.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng thị trường vàng có hiện tượng bị mất thanh khoản, mua bán đều khó khăn khiến người dân có tâm lý lo lắng. Điều này có thể làm giảm lòng tin của người dân vào giải pháp điều hành của cơ quan có thẩm quyền.

"Dù NHNN thực hiện bán vàng bình ổn thông qua 4 NH thương mại nhà nước và Công ty SJC, nhưng thực tế cũng chưa thể bình ổn thị trường khi tình trạng khó mua khó bán diễn ra. Hơn nữa, người dân có tâm lý không bán ra hoặc nếu có cần tiền, buộc mang vàng ra bán thì cũng đem ra thị trường tự do để giao dịch với giá cao hơn. Vì vậy, cần có giải pháp phù hợp hơn trong thời gian tới", PGS-TS Nguyễn Hữu Huân khuyến cáo.

Thị trường vàng bất bình thường

Hôm qua, giá vàng miếng SJC được mua vào 81,9 triệu đồng/lượng và bán ra 85,4 triệu đồng/lượng, giảm 400.000 đồng/lượng so với trước đó. Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng miếng SJC là 3,5 triệu đồng/lượng, giảm 1 triệu đồng so với mức kỷ lục của tuần trước nhưng đây vẫn là khoảng cách rất cao trong lịch sử giao dịch vàng miếng. Trong khi đó, chênh lệch giữa giá mua - bán vàng nhẫn 4 số 9 tại SJC là 2,5 triệu đồng/lượng và cũng là mức cao nhất đối với sản phẩm này từ trước đến nay. Cuối ngày hôm qua, giá vàng thế giới giảm 16 USD/ounce xuống 2.669 USD/ounce. Vàng miếng SJC hiện cao hơn thế giới 3,4 triệu đồng/lượng, còn vàng nhẫn 4 số 9 cao hơn 3 triệu đồng/lượng.

Chuyên gia kinh tế - TS Đinh Thế Hiển nhận định thị trường vàng hiện là "bất bình thường". Đó là mức chênh lệch giữa giá mua và bán vàng miếng SJC hay cả vàng nhẫn đều quá cao. Bên cạnh đó, trước đây người mua hay bán vàng đều dễ dàng thì nay quá khó khăn. Có tiền mua vàng miếng đã khó, mà khi cần bán cũng không được. Chưa kể những thời điểm giá vàng tăng cao, các công ty không mua vàng thì nếu bao bì lượng vàng miếng bị rách một tí hay bị móp méo một tí… đều bị trừ khá nhiều tiền.

"Cứ thử thống kê để thấy rằng lượng tiền đổ vào vàng cũng sẽ không nhiều như một số sản phẩm hay ngành nghề kinh doanh khác. Từ đó đừng nên giữ quan điểm vàng là một sản phẩm gì đó quá "ghê gớm", là "con ngáo ộp" ảnh hưởng đến kinh tế cả nước", TS Đinh Thế Hiển nói thẳng.

Do đó, theo ông Hiển, giải pháp NHNN bán vàng ra thị trường thông qua 4 NH thương mại nhà nước và SJC vốn được xem là giải pháp tình thế nên không thể kéo dài lâu. Cần phải để thị trường vàng trở về hoạt động bình thường. Muốn làm được điều này, cần cho phép các công ty kinh doanh vàng bạc hoạt động bình thường và cho phép một số NH tham gia kinh doanh vàng miếng như trước đây. NHNN chỉ nên quản lý số lượng vàng nguyên liệu nhập khẩu hằng năm và nghiên cứu thu thuế, phí liên quan. Ngoài ra, để người dân không còn muốn tích trữ vàng nhiều thì Chính phủ tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế, lạm phát ở mức 4% trở xuống thì giá trị tiền đồng sẽ được giữ vững. Đồng thời, lãi suất tiết kiệm duy trì ở mức hợp lý thì người dân sẽ yên tâm giữ tiền đồng nhiều hơn, thậm chí khuyến khích mua trái phiếu Chính phủ.