Ngân hàng và doanh nghiệp đợi nhau

Lãi suất tiếp tục giảm nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn - Ảnh: D.Đ.M

Ưu đãi cũng không vay được

Bà Lê Thị Tú Anh - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần nông nghiệp GAP - cho biết công ty thuộc nhóm đối tượng được ưu tiên vay vốn nhưng hiện tại lãi suất (LS) vay của công ty vẫn đứng ở mức 16%/năm trong khi LS ưu tiên từ đầu tháng 5 đến nay là 15%/năm và nay là 14%/năm. Dù đã lên kế hoạch đầu tư xây thêm nhà máy sấy khô thanh long để xuất khẩu sang thị trường Mỹ khoảng 200 - 300 tỉ đồng nhưng công ty vẫn chưa thể triển khai. Liên hệ với ngân hàng thì nhận được câu trả lời khi nào có giảm LS sẽ thông báo. Tương tự, một DN dệt may tại TP.HCM ấm ức, công ty đang có khoản vay trung hạn để xây dựng nhà xưởng và văn phòng gần 100 tỉ đồng từ đầu năm 2011 đến nay. Khi nghe được áp trần LS cho DN xuất khẩu, công ty đề nghị ngân hàng xem xét lại để giảm LS nhưng ngân hàng không đồng ý. Công ty vẫn đang trả LS 18%/năm. "Nhà xưởng và văn phòng cũng là phục vụ cho hoạt động xuất khẩu nhưng lại không được ưu đãi LS thấp như vay vốn lưu động" - Giám đốc công ty bức xúc.

Theo điều tra của Cục Thống kê TP.HCM tại gần 2.000 DN (thời gian thực hiện từ ngày 10.4 - 10.5), có đến hơn 44% DN phải vay với LS bình quân trên 19%. Trong đó, có 24,5% DN đang vay với LS trên 20%, chủ yếu là DN nhỏ và siêu nhỏ. Trong số 521 DN vừa và nhỏ được hỏi thì chỉ có 49 DN (9,4%) được hỗ trợ vốn vay. Tương tự, cũng chỉ có 6,5% DN xuất nhập khẩu được vay vốn với LS ưu đãi.

Trong khi đó, chủ DN tư nhân B.H tại Gò Vấp (TP.HCM) cũng rầu rĩ khi cho biết ông vẫn đang phải trả LS 17%/năm cho khoản vay từ năm ngoái. Bởi khi ông hỏi, ngân hàng cho biết phải trả hết nợ cũ thì mới giải ngân được khoản vay mới có LS thấp hơn. Mà lúc này, vốn để duy trì sản xuất còn chưa đủ làm sao thanh toán hết nợ cũ cho ngân hàng.  Bên cạnh LS vẫn ở mức cao, nhiều DN cho biết giải pháp hỗ trợ mà nhà nước đã công bố không “thấm” đối với DN mình. Việc giãn thuế VAT không có tác dụng với DN xuất khẩu (thuế VAT bằng 0). Còn đối với việc lùi thời hạn nộp thuế thu nhập DN, bà Lê Thị Tú Anh cho rằng đến cuối năm DN hoạt động có lợi nhuận mới nộp thuế, còn nếu bị lỗ thì không nộp. Vì vậy điều đó không có tác dụng ở hiện tại.          

Ngân hàng cũng “năn nỉ” doanh nghiệp

Phía các ngân hàng thì lý giải ngược lại. Phó chủ tịch Hội đồng quản trị ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (Lienvietpostbank) - Nguyễn Đức Hưởng cho biết, kể từ khi trần LS cho vay còn 15%, và mới nhất giảm xuống còn 14%/năm, số lượng DN tìm đến với ngân hàng tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, đang có một nghịch lý tồn tại, nhiều DN đi tiếp cận vốn rẻ thì tình hình tài chính có vấn đề, nên họ phải năn nỉ ngân hàng. Với những DN có tình hình tài chính, năng lực tốt thì chưa muốn vay nên ngân hàng lại phải đi năn nỉ họ. Đó là lý do một số ngân hàng cũng e sợ không dám mạnh tay, bởi tình trạng nợ xấu, sức khỏe DN quá yếu.

Một lãnh đạo của Eximbank cũng cho biết, DN muốn vay vốn nhưng đa phần phương án sản xuất kinh doanh chưa mang tính khả thi cao, thị trường đầu ra còn rất nhiều khó khăn, nên ngân hàng vẫn thận trọng xem xét. Eximbank đã công bố nhiều gói tín dụng trị giá hàng nghìn tỉ đồng tập trung cho DN xuất khẩu, nông, lâm, thủy sản… nhưng do DN chưa đáp ứng đủ điều kiện nên số tiếp cận được vốn không nhiều.

Bày tỏ quan điểm về việc hạ lãi suất của NHNN, PGS-TS Nguyễn Thị Mùi đặt vấn đề, LS chỉ có ý nghĩa thực sự khi DN  “với tay” được đến đồng vốn rẻ. Nên chăng các ngân hàng mạnh dạn xóa, giãn hoặc giảm ngay LS món vay cũ của khách hàng. Có như thế DN mới dám tính lại bài toán chi phí để vay vốn. Và để làm được điều này, ngân hàng phải chấp nhận chịu thiệt và cần có sự hỗ trợ của nhà nước. TS Lê Thẩm Dương - Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM - cho rằng, NHNN phải xem xét bổ sung tiêu chí áp dụng trần LS ngoài 4 nhóm được hưởng ưu tiên như DN có chất lượng tài chính cao, đảm bảo được tiêu chuẩn cho vay của ngân hàng… Như vậy, sẽ góp phần khơi thông nguồn tín dụng từ ngân hàng đến với những DN đang cần vốn.

BIDV điều chỉnh giảm lãi suất cho vay Chiều 28.5, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) thông báo giảm LS cho vay. Cụ thể đối với cho vay ngắn hạn thông thường các khách hàng có đủ điều kiện vay vốn ngân hàng, có định hạng tín nhiệm cao (theo xếp hạng tín dụng của BIDV), áp dụng LS cho vay bằng LS trần huy động cộng thêm 1 - 2%/năm, tương đương mức lãi suất từ 12 - 13%/năm. Cho vay ngắn hạn đối với các đối tượng ưu tiên của BIDV (bao gồm cho vay nông nghiệp, nông thôn, DN nhỏ và vừa, cho vay công nghiệp phụ trợ, cho vay hỗ trợ xuất khẩu, cho vay khắc phục bão lũ), trần LS cho vay 13%/năm.

Mai Phương - Anh Vũ

>> Trần lãi suất huy động còn 11%/năm
>> Giảm lãi suất điều hành của NHNN và trần lãi suất tiền gửi
>> Lãi suất cho vay xây, sửa nhà 14%/năm
>> Đưa lãi suất huy động về 10-11% nếu lạm phát tiếp tục giảm
>> Tạo niềm tin cho doanh nghiệp
>> Sẽ cấp phép xuất khẩu điều
>> Thận trọng khi ban hành các loại phí
>> Dấu hiệu suy giảm kinh tế
>> 3.000 tỉ đồng hỗ trợ doanh nghiệp chế biến gỗ
>> BIDV ưu đãi tín dụng
>> Kinh tế VN rơi vào giảm phát: Doanh nghiệp tắc thở vì hàng tồn kho
>> Cần công khai thông tin để hạn chế rủi ro
>> Doanh nghiệp khó khăn, nợ xấu ngân hàng tăng