Nghề... phá nhà

Cũng là cái nghề giúp cho xây dựng, nhưng họ không phải xây mà phá. Nếu không có họ phá thì chủ nhà “bó tay” không thể xây công trình mới. Đó là cái nghề phá dỡ công trình xây dựng cũ mà dân xây dựng ít ai chịu làm vì vô cùng cực nhọc, đối diện với hiểm nguy.

Nghề “ăn xác nhà”

Tôi quen anh Nguyễn Hùng (68 tuổi) làm nghề phá nhà trong một tình huống thật đặc biệt. Anh là người giải vây cho tôi khi bị một tay côn đồ chặn đường đòi đánh, do tôi tỏ thái độ bực bội vì tay này chạy xe lạng lách đâm vào mình. Anh Hùng chạy xe phía sau tôi, thấy bất bình nên cầm cái búa dùng phá nhà để nghênh chiến. Vậy là tay côn đồ bỏ đi.

Một ngày đẹp trời, tôi theo chân anh Nguyễn Hùng xem anh… phá nhà. Mới sáng, trời đã mưa. Nhưng với người đàn ông quê Quế Sơn, Quảng Nam, có thâm niên phá nhà hơn 17 năm này, thì mưa trời càng mát, làm càng khỏe. Anh Hùng tâm sự: “Tùy công trình mình xác định được phế liệu, đồ cũ giá trị bao nhiêu thì ra giá để mua rồi phá dỡ. Dân trong nghề gọi công việc này là ăn xác nhà bởi như rứa đó” .

Anh Hùng dùng búa tạ để phá dỡ nhà

QUANG VIÊN

Hôm nay anh Hùng “ăn xác” một công trình 3 tầng ở Q.11 (TP.HCM). Xác nhà này anh đấu giá mua hơn 20 triệu đồng. Theo anh Hùng, có những nhà xưởng lớn đấu giá mua đến vài trăm triệu. Phần lớn xác nhà anh Hùng mua để phá dỡ tầm 10 - 20 triệu. Cũng có những xác nhà có quá ít “chiến lợi phẩm” thì không phải trả tiền, chủ nhà có khi còn bồi dưỡng thêm dăm ba triệu.

Để có lời, người làm nghề phá dỡ nhà phải ước lượng giá trị của phế liệu, đồ cũ có thể thu hoạch được và độ dễ hay khó của công trình sắp phá dỡ. “Người trong nghề bị lầm khi mua xác nhà cũng không ít. Có cái nhà nhìn bên ngoài ngon, nhưng khi phá dỡ mới biết nhà xây đểu, sắt thép không có bao nhiêu cả, lời không nhiều, thậm chí lỗ”, anh Hùng tâm sự.

Anh Hùng cũng có một số lần buồn thiu vì gặp những công trình “xác” không đúng. Tuy nhiên, việc đi mua xác nhà cũ để... phá đã trở thành nghề mưu sinh của anh Hùng cũng như một số ít người. “Nghề ni tuy cực mà thu nhập cao hơn thợ hồ gấp rưỡi. Tui ráng làm để gửi tiền về quê cho gia đình. Mỗi tháng tui gửi 10 triệu lận đó”, anh Hùng khoe.

Cái nghề cực trần thân và đòi hỏi sức khỏe này không chỉ dành cho cánh đàn ông. Tôi đã gặp chị Nguyễn Thị Vui, quê Bắc Ninh. Tưởng sức vóc phụ nữ khó kham nổi công việc nặng nhọc như vậy, nhưng người phụ nữ 50 tuổi này vẫn cầm búa tạ nện những nhát rất mạnh vào bức tường. Gạch, bê tông… lần lượt đổ xuống, trong lúc những giọt mồ hôi chảy ròng ròng trên gương mặt chị.

Chị Vui theo nghề phá dỡ nhà được 4 năm

Ngồi nghỉ ngay trên đống xà bần, trong cái nóng hầm hập, chị Vui quệt mồ hôi rồi tâm sự: “Tôi theo nghề này được 4 năm rồi. Biết cực hơn làm phụ hồ hay những nghề khác, nhưng thu nhập tốt nên ráng làm”. Được biết, chị Vui cũng ăn uống tiết kiệm để gói ghém một tháng gửi về quê ít nhất là 10 triệu đồng. “Cực cũng phải làm kiếm tiền lo cho gia đình, chứ ở quê làm gì ra tiền”, chị Vui trải lòng.

Bán sức khỏe, đối diện hiểm nguy

Theo chân những người làm công việc “phá nhà” mới thấy thật sự đây là cái nghề bán sức khỏe và đối diện với hiểm nguy. Tôi chứng kiến anh Hùng vác chiếc búa tạ 2,5 kg và máy khoan bê tông 18 kg leo lên các tầng nhà để bắt đầu công việc. Chẳng dụng cụ, trang phục bảo hộ, anh Hùng cứ như thế vận cơ bắp, méo miệng dí mũi máy khoan vào bê tông. Dù đã vận hết sức lực, tay anh cũng rung bần bật mỗi khi mũi khoan miết mạnh vào tường.

Anh Hùng đu sợi thép để phá dỡ nhà

“Phải vận nội công như rứa mới trị được những chỗ tường cứng”, anh Hùng vừa cười vừa nói. Khi anh leo lên chỗ cao nhất của tòa nhà 3 tầng để phá tường, tôi ái ngại hỏi: “Những chỗ trên cao, địa thế nguy hiểm thì phải có dụng cụ bảo hộ lao động chứ?”. Anh Hùng lắc đầu, nói: “Nghề này làm từ trên làm xuống. Khoan, cắt, đập tới đâu thì đục lỗ đút xà gồ vào đứng lên làm chứ không đặt giàn giáo chi hết. Cũng không thể đeo dây bảo hộ vì sẽ mất tư thế mạnh nhất để làm”.

Nhìn thấy bàn tay người đàn ông phong trần này rớm máu, tôi lại hỏi: “Bị thương như vậy sao anh không sát trùng, băng bó gì để khỏi nhiễm trùng?”. Anh Hùng nhếch môi cười: “Ui, nhằm nhò chi. Tui từng té từ tầng 2 xuống đất mà vẫn sống nhăn răng”. Chuyện là, năm 2019 trong lúc phá dỡ tầng 2 một căn nhà cũ, do căn nhà xây đểu (như anh Hùng nói) kết cấu quá yếu, anh Hùng thiếu cảnh giác nên sàn nhà sập khiến bê tông rơi trước, anh “tháp tùng” theo sau. “Lúc đó gãy gần hết hàm răng, khâu trên đầu mấy chục mũi”, anh Hùng bồi hồi kể lại.

9 giờ đêm, anh Võ Văn Thi (1979) cùng đứa con trai vẫn quần quật phá dỡ căn nhà ở Q.Bình Tân (TP.HCM). “Nhà này chủ khoán 5 ngày phải phá dỡ xong, mình phải tăng cường làm đêm để bàn giao kịp. Làm từ sáng tới giờ cả người rã rời luôn”, anh Thi thổ lộ. Người đàn ông quê Bạc Liêu này theo nghề phá dỡ nhà ngót 11 năm, “ăn” được hơn ngàn “xác nhà”, tai nạn lao động như giập chân tay, u đầu, mẻ trán là chuyện thường xuyên. “Em cẩn thận dữ lắm, nhưng không thể tránh khỏi tai nạn. May là chưa có vụ nào nặng”, Thi nói. Còn anh Thọ (ở trọ P.Long Bình, TP.Biên Hòa, Đồng Nai) tiết lộ: “Em từng bị tấm xi măng cũ đè lên làm giập 3 ngón, buộc phải cắt 2 ngón”.

Đến nhiều công trình đang phá dỡ, tôi gặp nhiều người làm kiểu như “thí mạng”. Không một ai trang bị các phương tiện bảo hộ như dây treo, mắt kính, áo quần, khẩu trang. Vì thế, họ “thoải mái” hít bụi, bị mảnh vật liệu rơi vào mắt; ốc vít, xà gồ rơi lên đầu… là chuyện như cơm bữa. Theo tìm hiểu của chúng tôi, có những người làm vài năm thì bắt đầu có triệu chứng run tay giống như mắc bệnh Parkinson. “Hằng ngày phải cầm những chiếc khoan nặng, độ rung rất cao. Có thể do vậy mà một số người cổ tay lúc nào cũng run run”, anh Hùng lý giải.

Theo anh Hùng, những người mới vào nghề mà “không bước nổi qua vài xác nhà” thì họ bỏ nghề vì quá cực và nguy hiểm, dù đồng lương như thế nào. “Hồi mới đi phá dỡ nhà, tui cũng định bỏ nghề đi làm nghề khác, nhưng thấy thu nhập khá nên ráng theo. Chừ thì quen rồi, chỉ mong có công trình để làm thôi”, anh Hùng chia sẻ.

Khi chia tay người đàn ông “ăn xác nhà” từng giải vây cho tôi thoát khỏi cảnh bị côn đồ đánh, anh Hùng khẩn khoản: “Anh đưa giúp số điện thoại của tôi lên báo cho mọi người biết để tui có thêm công trình nhằm kiếm chén cơm được không?”. Vì vậy, xin được phép đưa số điện thoại 0776523799 của anh Hùng lên trang báo này.

“Làm cái nghề này phải hết sức cẩn thận để tự bảo vệ mình. Chứ khi làm phải cầm dụng cụ nặng, phía trên mình hì hục làm, phía dưới ngổn ngang xà bần, sắt thép, có những thứ nhọn hoắt như mũi dao. Chỉ cần một sơ suất nhỏ sẽ phải đổi lấy bằng cả tính mạng”, anh Võ Văn Thi nói.