Người Mỹ bắt đầu bỏ phiếu bầu cử giữa kỳ, định hình tương lai đất nước

Bắt đầu từ 6 giờ sáng 8.11 giờ Mỹ (tức 18 giờ theo giờ Hà Nội), hàng loạt điểm bỏ phiếu ở các bang trên nước Mỹ đã lần lượt mở cửa.

Hướng vào một điểm bỏ phiếu

reuters

Trong kỳ bầu cử này, cử tri Mỹ sẽ trực tiếp bỏ phiếu bầu lại toàn bộ 435 ghế hạ nghị sĩ và 35 trong 100 ghế thượng nghị sĩ của Quốc hội hai viện. Bên cạnh đó, 36 thống đốc bang cùng nhiều thị trưởng thành phố cũng sẽ được bầu.

Tên của Tổng thống Joe Biden không nằm trên bất kỳ lá phiếu nào nhưng đây được xem là “cuộc trưng cầu dân ý” gián tiếp về nhiệm kỳ của ông, vốn đang chịu nhiều sức ép về hàng loạt vấn đề đối nội.

Cuộc bầu cử này sẽ quyết định liệu đảng Dân chủ có tiếp tục chiếm ưu thế trong nhánh lập pháp hay sẽ đánh mất vào tay đảng Cộng hòa.

Với cơ chế tam quyền phân lập cứng và kiềm chế - đối trọng của Mỹ, nhánh lập pháp, tức Quốc hội, có thể gây khó khăn lớn, thậm chí chặn quyết sách của tổng thống nếu các dự luật không thông qua được ải lưỡng viện. Điều này khiến một tổng thống có thể trở thành “vịt què” ở nửa sau nhiệm kỳ của mình. Trong lịch sử, đảng của tổng thống đương nhiệm phần lớn mất ghế ở Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ, chỉ cá biệt là vào năm 2002, đảng Cộng hòa của Tổng thống George W.Bush khi đó giành được thêm 8 ghế.

Reuters cho hay hơn 42 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu trước ngày 8.11, qua đường bưu điện hoặc đích thân bỏ phiếu, theo dữ liệu từ Dự án Bầu cử Mỹ. Các quan chức bầu cử tiểu bang lưu ý rằng kết quả đầy đủ có thể không được biết trong nhiều ngày sau đó vì các ứng viên có thể bám đuổi sát nút. Thậm chí, quyền kiểm soát thượng viện có thể sẽ không rõ ràng cho đến khi bang Georgia tổ chức bầu cử bổ sung vào ngày 6.12.

Một hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ có thể chặn các dự luật giải quyết các ưu tiên của đảng Dân chủ như quyền phá thai và biến đổi khí hậu. Đảng Cộng hòa cũng có khả năng sẽ khởi động cuộc tranh luận về mức trần nợ công, động thái có thể làm rung chuyển thị trường tài chính và dẫn đến các cuộc điều tra có nguy cơ gây tổn hại về mặt chính trị đối với chính quyền và gia đình ông Biden.

Trong khi đó, thượng viện nằm trong tay đảng Cộng hòa sẽ có ảnh hưởng đến các đề cử của ông Biden trong lĩnh vực tư pháp, bao gồm bất kỳ vị trí trống nào của Tòa án Tối cao. Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại thượng viện Mitch McConnell đã gợi ý rằng ông có thể từ chối phê chuẩn bất cứ ghế thẩm phán nào của tòa cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, nếu ông trở lại vị trí lãnh đạo đa số.

Ông Biden và cựu tổng thống Barack Obama, những nhân vật có sức hút nhất của đảng Dân chủ, đã đi khắp đất nước trong tuần qua, kêu gọi cử tri bỏ phiếu với hy vọng ngăn chặn tổn thất của đảng Dân chủ. Cùng lúc, cựu tổng thống Donald Trump, người vẫn duy trì ảnh hưởng lớn trong đảng Cộng hòa, cũng có các chuyến đi tương tự và qua đó, ông đưa ra những tuyên bố mập mờ về khả năng tái tranh cử tổng thống năm 2024.

Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos hoàn thành hôm 7.11 cho thấy hơn 2/3 người Mỹ tin rằng đất nước đang đi sai hướng, với chỉ 39% tán thành cách ông Biden điều hành đất nước. Tỷ lệ đối với ông Trump cũng thấp tương tự, với chỉ 41% số người được hỏi trong một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos gần đây nói rằng họ có thiện cảm với ông.

Giới chức Mỹ dự kiến bắt đầu kiểm phiếu sau khi các điểm bỏ phiếu ở bờ đông đóng cửa (khoảng sáng ngày 9.11 theo giờ Việt Nam). Hơn một tiếng sau khi các điểm bỏ phiếu ở vùng Trung Tây đóng cửa, các hãng truyền thông lớn của Mỹ có thể đưa ra các số liệu dự đoán kết quả.