Nguy cơ bất ổn mới tại vùng Vịnh

Ngày 21.8, Thủ tướng Úc Scott Morrison thông báo sẽ điều một tàu chiến và một máy bay trinh sát P-8A với khoảng 200 binh lính đến vùng Vịnh tham gia liên minh bảo vệ an ninh hàng hải do Mỹ khởi xướng. Phát biểu trong cuộc họp báo ở thủ đô Canberra, nhà lãnh đạo cho biết 15 - 16% lượng dầu thô và 25 - 30% dầu tinh luyện của Úc đi qua eo biển Hormuz. Ông Morrison tuyên bố ủng hộ sáng kiến của Mỹ về việc hộ tống tàu thuyền di chuyển qua khu vực và cảnh báo mối đe dọa tiềm tàng cho nền kinh tế Úc nếu tuyến hàng hải này bị gián đoạn. Như vậy, Úc là nước thứ ba sau Anh và Bahrain gia nhập liên minh do Mỹ khởi xướng, trong khi Israel được cho là cũng hỗ trợ một số hoạt động tình báo.

Sáng kiến trên được đưa ra sau các vụ tấn công tàu dầu mà Mỹ cáo buộc Iran đứng sau nhưng nước CH Hồi giáo phủ nhận. Căng thẳng leo thang hồi tháng 6 sau khi Iran bắn rơi một máy bay không người lái của Mỹ với cáo buộc vi phạm không phận. Đến đầu tháng 7, Anh bắt giữ tàu dầu Grace-1 của Iran tại Gibraltar theo yêu cầu của Mỹ vì nghi chở dầu đến Syria. Để đáp trả, Iran sau đó bắt tàu dầu Stena Impero của Anh tại eo biển Hormuz. Hiện tàu Grace-1 đã được thả và đổi tên thành Adrian Darya-1 nhưng tàu dầu Anh thì chưa.

Hãng ILNA hôm qua đưa tin tàu Adrian Darya-1 do Nga sở hữu đã được lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thuê lại nhưng sau đó đính chính rằng bên thuê là một trong các công ty hàng hải Iran. Cùng ngày, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cảnh báo sẽ thực hiện mọi hành động có thể nhằm ngăn chặn con tàu này vi phạm lệnh cấm vận nếu chở dầu đến Syria. Trước đó, Mỹ tuyên bố tàu dầu liên quan đến IRGC và cảnh báo các nước hỗ trợ con tàu có thể bị Mỹ cấm vận. Hôm qua, Thứ trưởng Ngoại giao Hy Lạp khẳng định sẽ không hỗ trợ cho tàu Adrian Darya-1 sau khi có thông tin con tàu chở 2 triệu thùng dầu sẽ cập cảng nước này vào ngày 26.8, theo Đài ANT1.

Mặt khác, trong cuộc họp tại Hội đồng Bảo an LHQ về Trung Đông trước đó, Ngoại trưởng Pompeo kêu gọi các nước cần tìm giải pháp trước khi lệnh cấm vận vũ khí của LHQ lên Iran và lệnh cấm đi lại đối với ông Qasem Soleimani, tư lệnh lực lượng tinh nhuệ Quds, hết hạn vào tháng 10.2020. “Cộng đồng quốc tế còn nhiều thời gian để tìm ra cách ngăn chặn cho đến khi Iran được tháo gông xiềng để tạo ra bất ổn mới”, ông Pompeo nhấn mạnh. Đáp lại, Đại sứ Iran tại LHQ Majid Takht Ravanchi cáo buộc sự hiện diện quân sự của Mỹ gây mất an ninh và ổn định ở vùng Vịnh và “dòng chảy vũ khí không hạn chế của Mỹ biến khu vực trở thành một thùng thuốc súng”.