Văn hóa Câu chuyện văn hóa

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư kể chuyện Sài Gòn - TP.HCM 'Những dặm dài lịch sử'

Lê Công Sơn - lecongsontn@gmail.com

19/04/2023 14:04 GMT+7

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư tâm sự: "Với tác phẩm của mình, tôi muốn cung cấp cho độc giả cái nhìn bao quát, toàn diện, cụ thể các giai đoạn lịch sử, từ năm 1698 đến năm 2020, các chế độ chính trị, các lĩnh vực hoạt động về hành chính, kinh tế, xã hội, văn hóa… của từng thời kỳ".

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư đã có buổi gặp gỡ độc giả - như nhà thơ Lê Minh Quốc nhận xét: "Thành công hơn cả thành công" - vào sáng 19.4 tại Đường Sách TP.HCM, giới thiệu bộ sách Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM: Dặm dài lịch sử (1698-2020). Buổi giao lưu do Sở TT-TT TP.HCM phối hợp với NXB Tổng hợp TP.HCM tổ chức trong khuôn khổ Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 2 năm 2023 và kỷ niệm 325 năm hình thành Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định - TP.HCM (1698 - 2023).

Tham dự buổi lễ ra mắt sách của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư có Giám đốc Sở TT - TT TP.HCM Lâm Đình Thắng; Giám đốc - Tổng biên tập NXB Tổng hợp TP.HCM Đinh Thị Thanh Thủy; Nhà báo - nhà thơ Lê Minh Quốc; GS.TS Trần Thị Mai.

Tại buổi giao lưu, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư hạnh phúc nhận lẵng hoa chúc mừng từ Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên.

Được biết, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư có rất nhiều sách hay được công bố nhưng tác phẩm: Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM: Dặm dài lịch sử (1698-2020) được xem là công trình lớn tâm huyết của tác giả Nguyễn Đình Tư. Với niềm đam mê sử học, ông đã tập trung thời gian, sức lực đến khắp các thư viện, Trung tâm lưu trữ Quốc gia II ở TP.HCM để tập hợp tài liệu, hoàn thành đề tài nghiên cứu mà ông ấp ủ hơn 20 năm về Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM từ tiền sử đến hiện đại. Đầu năm 2023, bộ sách Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM: Dặm dài lịch sử (1698-2020) của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư được NXB Tổng hợp TP.HCM giới thiệu rộng rãi đến bạn đọc cả nước.

Là một trong những người cao tuổi ở TP.HCM, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư may mắn trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử nước nhà ở cả hai thế kỷ. Dù tuổi đã cao, nhưng ngày nào ông cũng tranh thủ từng chút một của thời gian, đều đặn tỉ mẩn ghi chép những tư liệu vô giá dành cho hậu thế về các lĩnh vực như địa danh - địa chí, lịch sử - văn hóa Nam bộ nói chung và TP.HCM nói riêng.

"Ngược dòng lịch sử xa thăm thẳm/Chọn lọc chỉn chu hạt bụi vàng"

Bộ sách Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM: Dặm dài lịch sử (1698-2020) của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư được chia ra 2 tập, gồm 6 phần chính. Mốc thời gian tập I từ 1698 - 1945 và tập II từ 1945 - 2020. Phần dẫn nhập trình bày đại cương về địa lý tự nhiên của TP.HCM, về thời tiền sử, về thời kỳ Phù Nam, về thời kỳ Thủy Chân Lạp và lưu dân người Việt.

Tác giả Nguyễn Đình Tư giới thiệu thời các chúa Nguyễn và vua nhà Nguyễn, trình bày về tình hình vùng Bình Thuận - Đồng Nai - Gia Định trước khi Nguyễn Hữu Cảnh được cử vào kinh lý miền Nam, việc đặt nền móng, các đơn vị hành chính, việc mở mang bờ cõi, tổ chức các đơn vị hành chính dưới thời các vua nhà Nguyễn, tổ chức an ninh quốc phòng, mở mang nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, giao thông vận tải - bưu chính, thương mại, thuế khóa, tiền tệ, hoạt động văn hóa, giáo dục, nghệ thuật, thể dục, y tế, xã hội, tín ngưỡng - tôn giáo.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư cũng trình bày về giai đoạn quân Pháp mở đầu cuộc xâm lược Nam kỳ, đánh thành Gia Định, đánh đồn Phú Thọ, đánh đồn Chí Hòa; công cuộc kháng chiến của quan chức; Hòa ước Nhâm Tuất (1862); người Pháp tổ chức bộ máy cai trị, cấp quản hạt tức cấp trung ương, bộ máy cai trị thành phố Sài Gòn, thành phố Chợ Lớn, khu Sài Gòn - Chợ Lớn, cấp địa hạt sau là tỉnh, cấp quận, cấp tổng, cấp làng, tổ chức quản lý hành chính tỉnh Gia Định, tỉnh Chợ Lớn, tỉnh Tân Bình, tổ chức ngành tư pháp - quốc phòng, chính sách đối với người Hoa, chính sách về nông nghiệp, về công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, về giao thông vận tải, ngành bưu điện, về thương mại, về tài chính thuế vụ - tiền tệ - ngân hàng, về giáo dục, về văn hóa - nghệ thuật.

Kính trọng nhà nghiên cứu Nguyễn ĐìnhTư, nhà thơ - nhà báo Lê Minh Quốc đã ứng tác đọc bài thơ Người xâu chuỗi từng hạt bụi vàng, tặng ông khiến khán giả vỗ tay nhiều tràng không ngớt.

(KÍNH TẶNG CỤ NGUYỄN ĐÌNH TƯ - SAU KHI ĐỌC DẶM DÀI LỊCH SỬ)

Rị mọ, nhọc nhằn từng con chữ

Dập, xóa bao phen tháng lẫn ngày

Một rừng tài liệu phong phú đó

Lựa chọn thế nào cho chắc tay?

Mồ hôi từng giọt khô cằn trán

Nửa đêm sực tỉnh sửa gì không?

Bổ sung dấu hỏi hay dấu ngã

Đau đáu từng câu đến nặng lòng

Ngược dòng lịch sử xa thăm thẳm

Lần dò tìm lại nếp thời gian

Đưa quá khứ đồng hành trong hiện tại

Chọn lọc chỉn chu hạt bụi vàng

Từng hạt xếp thành ngàn trang sách

Ngưỡng mộ - lòng tôi biết nói gì?

Bền lòng theo "Dặm dài lịch sử"

Noi gương xin nguyện nối chân đi…".

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư rất vui ngồi trầm ngâm nghe nhà thơ Lê Minh Quốc đọc thơ. Cùng với lối dẫn chuyện thông minh của MC Tấn Tài, buổi giao lưu giới thiệu bộ sách Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM: Dặm dài lịch sử (1698-2020) giữa nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư với các khách mời: Nhà thơ - nhà báo Lê Minh Quốc, PGS.TS Trần Thị Mai (giảng viên Khoa Lịch sử Trường đại học Khoa học - xã hội và nhân văn), diễn ra vô cùng hấp dẫn, tưởng chừng như không có hồi kết.