Nhiều tỉnh/thành vào đường đua trạm sạc xe điện

Cấp bách giảm thiểu ô nhiễm 

Thủ đô Hà Nội đang xem xét chủ trương cho phép thí điểm lắp đặt trạm sạc và tủ đổi pin xe điện tại 39 điểm đỗ xe công cộng trên địa bàn thành phố.

Theo đề xuất của Sở Xây dựng Hà Nội, Công ty CP Phát triển trạm sạc toàn cầu V-Green sẽ phối hợp với Công ty TNHH Một thành viên Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội nghiên cứu, khảo sát và lập phương án lắp đặt hạ tầng sạc tại 39 vị trí do doanh nghiệp nhà nước này đang quản lý, vận hành. Các khu vực dự kiến triển khai đều là điểm đỗ xe có mật độ phương tiện cao, điển hình như khu vực nút giao đường Vành đai 1 - Kim Mã - Cầu Giấy.

Việc thí điểm này được các sở, ngành thống nhất là phù hợp với Chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, trong đó giao thông là một trong những nguồn phát thải lớn tại đô thị.

Trước đó, Sở Xây dựng TP.HCM cũng đề xuất lắp đặt khoảng 20.000 tủ đổi pin xe máy điện trên vỉa hè, cột đèn chiếu sáng dọc nhiều tuyến đường. Công ty V-Green đề xuất triển khai thêm 10.000 tủ đổi pin tại các tuyến đường có vỉa hè phù hợp, gần nhà chờ xe buýt, trường học, bảo tàng, cơ quan hành chính. Tại mỗi điểm sẽ bố trí ô dừng để tài xế đổi pin nhanh, không cản trở người đi bộ. Doanh nghiệp này dự kiến hoàn thành hệ thống trong quý 1/2026, phục vụ hơn 400.000 tài xế công nghệ, giao hàng tại TP.HCM.

Hưởng ứng "chiến dịch" phủ trạm sạc, đổi pin xe điện khắp thành phố, ngày 6.12, UBND phường Bình Trưng đã ra mắt 3 cụm trạm sạc, tủ đổi pin xe máy điện và mô hình "Công sở xanh - thân thiện với môi trường". Đây là phường đầu tiên trong 168 phường, xã, đặc khu trên địa bàn thành phố triển khai mô hình này nhằm phục vụ cán bộ, công chức và người dân.    

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, hiện địa phương có khoảng 100.000 xe máy điện. Đến năm 2030, số xe máy điện tại thành phố có thể đạt 1,2 triệu chiếc, đòi hỏi hơn 25.000 trụ sạc và tủ đổi pin công cộng, cho thấy nhu cầu phát triển hạ tầng là rất cấp thiết.

Không chỉ các đô thị lớn, nhiều thành phố trên khắp cả nước cũng đang tăng tốc thiết lập hệ thống trạm sạc điện nhằm thúc đẩy chuyển đổi giao thông xanh. Đơn cử, UBND tỉnh Khánh Hòa mới đây đã giao Sở Xây dựng chủ trì xử lý đề nghị của V-Green về phương án phát triển mạng lưới trạm sạc xe điện và tủ đổi pin xe máy điện VinFast tại các cơ quan nhà nước, trường học, bệnh viện và nhiều địa điểm công cộng trên địa bàn tỉnh.

Điểm đáng chú ý trong đề xuất của V-Green là việc nâng cấp toàn bộ hệ thống nhà chờ xe buýt hiện hữu thành điểm dừng đa chức năng. Thay vì chỉ là nơi tránh nắng mưa, các nhà chờ sẽ trở thành "trạm năng lượng mini", nơi có thể sạc ô tô điện, đổi pin xe máy điện ngay tại chỗ. Hành khách chờ xe còn được dùng wifi miễn phí, sạc điện thoại, mua nước từ máy bán hàng tự động, đồng thời theo dõi lộ trình xe buýt trên màn hình LED.

Tiến xa hơn, V-Green công bố kế hoạch lắp đặt hơn 3.000 trụ sạc tại khu vực Tây nguyên trong năm nay, bao phủ các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Đắk Nông, Lâm Đồng và Kon Tum cũ. Chiến lược đầu tư hạ tầng sớm không chỉ giúp người dùng an tâm lựa chọn xe điện, mà còn góp phần đưa doanh số xe điện bứt phá.

ẢNH: T.N

Bước đi cần thiết cho giao thông xanh đô thị

Đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng trạm sạc là một yếu tố then chốt thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường xe điện. Khi người dùng biết rằng họ có thể dễ dàng tìm thấy trạm sạc khi cần, họ sẽ tự tin hơn trong việc chuyển đổi từ xe chạy xăng sang xe điện.

Đây cũng là xu hướng được các quốc gia trên thế giới triển khai trên hành trình chuyển đổi giao thông xanh. 

Tại Na Uy - nơi được mệnh danh là "thủ phủ xe điện" vì là quốc gia có tỷ lệ xe điện trên đầu người cao nhất thế giới - chính phủ đầu tư xây dựng mạng lưới trạm sạc phủ khắp cả nước, bao gồm cả các khu vực xa xôi, để loại bỏ nỗi lo về "khoảng cách di chuyển". Điều này đặc biệt quan trọng khi Na Uy có khí hậu lạnh giá và địa hình gồ ghề.

Nhu cầu xe điện càng tăng, tốc độ phủ trạm sạc càng cấp bách. Hiện nay, Na Uy đang tiếp tục bước vào giai đoạn mới của hành trình chuyển đổi giao thông xanh. Xu hướng thay thế trụ bơm xăng bằng trụ sạc xe điện tại Na Uy đã bắt đầu và ghi nhận tốc độ chuyển đổi đang gia tăng nhanh chóng. Nhiều doanh nghiệp năng lượng như Uno-X, St1, hay Circle K đã chuyển đổi theo chiều hướng này.

Theo đó, Uno-X đã thay thế khoảng 30 trụ bơm xăng bằng trụ sạc tại Na Uy, trong khi Circle K đã thực hiện điều tương tự tại hơn 10 trụ ở 8 địa điểm khác nhau. Trong vòng 12 tháng tới, Circle K dự kiến tiếp tục thay thế trụ bơm xăng bằng trụ sạc tại 10 đến 15 địa điểm nữa.

St1 cũng đang chuẩn bị khai trương trạm sạc xe điện đầu tiên của mình tại trung tâm Oslo vào tháng tới. Địa điểm này từng là một trạm xăng Shell chỉ phục vụ các phương tiện chạy bằng động cơ đốt trong. Trong khi đó, Circle K hiện có khoảng 20 trạm sạc xe điện, nhiều trạm được thiết kế với mái che. Phần lớn các trạm này trước đây là các trụ bơm xăng, dầu truyền thống.

Tương tự tại Anh, từ đầu tháng 6, hàng triệu người sở hữu xe điện trên khắp xứ sở sương mù được hưởng lợi từ một thay đổi lớn trong quy định, giúp đơn giản hóa thủ tục lắp đặt trạm sạc công cộng và cá nhân. Theo đó, các cá nhân và doanh nghiệp tại Anh không còn bắt buộc phải xin giấy phép quy hoạch khi muốn lắp đặt trạm sạc xe điện - một rào cản pháp lý đã tồn tại trong nhiều năm qua. Đây là một phần trong nỗ lực của chính phủ Anh nhằm mở rộng hạ tầng xe điện, thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và giảm phát thải khí nhà kính.

Theo báo cáo mới nhất, Anh hiện có khoảng 80.000 điểm sạc xe điện, với trung bình 29 phút lại có thêm một trạm sạc mới. Riêng trong năm qua, 18.000 trạm sạc đã được triển khai tại bãi đỗ xe của các cơ quan và doanh nghiệp. Chính phủ nước này cũng đang duy trì chương trình hỗ trợ 350 bảng (xấp xỉ 12,4 triệu đồng) cho những người thuê hoặc sở hữu căn hộ có chỗ đậu xe trên phố khi lắp đặt sạc tại nhà.

Tại Mỹ - thị trường xe điện phát triển hàng đầu thế giới - các trạm sạc nhanh DC đang ngày càng lớn hơn. Riêng trong năm 2025, số cổng sạc trung bình tại các trạm mới mở tăng lên 4 - 5 cổng, so với chỉ 1 - 2 cổng như trước đây. Sự thay đổi này giúp giảm thời gian chờ và tăng khả năng sử dụng cho người lái xe điện.

Bài học từ các nước đã chỉ rõ "con đường phải đi" của Việt Nam nếu muốn thành công đạt mục tiêu chuyển đổi giao thông xanh. Lãnh đạo Bộ KH-ĐT cũng đã nhiều lần nhấn mạnh: Trong xu hướng phát triển xanh, đặc biệt lĩnh vực xe điện, nếu không có chính sách hỗ trợ xây dựng trạm sạc thì rất khó để đạt các mục tiêu tăng trưởng xanh. Với khách hàng, không có trạm sạc, họ cũng sẽ không mua "xe xanh". Vì thế, phát triển trạm sạc, tủ đổi pin là bước đi cần thiết cho giao thông xanh đô thị tại Việt Nam.