Người viết có một anh bạn cùng quê, hiện đang định cư ở TP.Port Saint Lucie, bang Florida (Mỹ) tên là Bùi Phước (Phuoc Bui). Ở thành phố này, Phước có quen với một cựu binh Mỹ từng tham chiến tại VN tên là Larry Cuddy. Ông Larry kể cho Phước nghe ông đang giữ nhiều kỷ vật của các chiến sĩ Quân đội nhân dân VN (QĐNDVN). Chúng đã theo ông về nước từ năm 1968, và nay ông muốn trao trả lại cho chủ nhân hoặc người thân của họ. Ông Larry cho Phước xem một chiếc hộp carton, trong đó có 2 cuốn nhật ký, nhiều bằng khen, bằng lái xe, bằng tốt nghiệp cấp 2, thẻ đoàn viên và có đến 8 bức ảnh của một số người (tất cả đều được bảo quản rất tốt, rõ nét). Đặc biệt quan trọng là có địa chỉ của một số người, nên khả năng tìm được những nhân vật liên quan là rất cao…
Ông Larry Cuddy và ông Phuoc Bui
Tác giả cung cấp
Qua anh Phước, ông Larry Cuddy đã chuyển cho người viết những tư liệu này. Người viết đã nhờ liên lạc với Larry để hỏi ông có được những kỷ vật này trong trường hợp nào, tại đâu, năm nào?… Chúng tôi đã nhận được thư trả lời của ông Larry như sau (bản dịch của Molly O'Connell, là cháu dâu của người viết):
"Những nhật ký và giấy tờ tùy thân (quân sự hay dân sự) mà tôi nhận được tại VN vào năm 1968, trong thời kỳ tại ngũ thuộc trung đội 1 bộ binh, đại đội A2, Sư đoàn Kỵ binh bay I. Phần lớn những kỷ vật này được tìm thấy tại thung lũng A-Sầu gần biên giới Lào vào mùa xuân năm 1968…
Nếu tôi nhớ không lầm, đơn vị của tôi được đổ xuống thung lũng A-Sầu để giải vây cho một lực lượng biệt kích Mỹ đang trấn giữ một bãi đáp dã chiến đã bị bộ đội VN tràn ngập. Tôi đã được kể lại có một phần của đường mòn Hồ Chí Minh - là đường chuyển quân và tiếp tế chính cho QĐNDVN - đi qua thung lũng A-Sầu lúc đó.
Tôi nhớ rõ đơn vị mình có tiến đến một bãi đáp khác và bị cầm chân ở đó một, hai ngày vì thời tiết xấu tại khu vực A-Sầu. Do vậy, các máy bay trực thăng của chúng tôi cũng không thể bay vào thung lũng.
Những bức ảnh do ông Larry lưu giữ
Tác giả cung cấp
Những cuốn nhật ký ấy (hoặc là ít nhất một trong các nhật ký) và vài giấy tùy thân đã được một người đồng đội của tôi phát hiện tại một nơi cất giấu vũ khí và hàng nhu yếu phẩm của QĐNDVN ở gần biên giới Lào mà đại đội A đã phát hiện và thu giữ. Những kỷ vật này được người bạn đồng đội gửi lại cho tôi.
Trong thời kỳ ấy, tôi đang làm việc tại một bãi trực thăng được bố trí trên núi, nhìn thẳng xuống thung lũng.
Tôi được chỉ định ở lại nơi ấy vì một cái chết đáng thương của một người lính được các bạn đồng đội rất thương mến. Anh bị cánh quạt máy bay trực thăng đâm trúng cơ thể trong khi xuống máy bay. Tôi không nhớ tên của người này mà tôi nhớ chúng tôi hay gọi anh bằng "Papa" [bố]. Anh chết trước khi anh có phép về nhà (Mỹ) chỉ có mười ngày. Tôi từng thấy anh lên máy bay tại nơi tôi công tác, và chỉ nửa tiếng sau đó đã nghe tin anh ấy chết khi xuống máy bay.
Khi tôi tới nơi đóng quân của đại đội A, tôi cảm nhận được sự đau thương của các đồng đội. Tôi đi vòng quanh hỏi thăm, an ủi các bạn lính. Và tôi đã nhận được những tư liệu này từ ai đó mà tôi không nhớ rõ. Tôi chỉ nhớ lúc đó có vài bạn đứng xung quanh, và tôi có thấy nhiều đống "chiến lợi phẩm" lấy được từ phía QĐNDVN như quần áo, vũ khí, giày dép…
Tôi nghĩ rằng một trong hai nhật ký được phát hiện tại thung lũng Bon Song (Bốn Sông hay Sông Bồn? - Người dịch) vào năm đầu (1968) trong một cuộc hành quân ở dưới đó.
Tôi biết những gia đình có thân nhân bị mất tích hay hy sinh trong chiến tranh, nếu nhận được những thông tin về người ấy là một chuyện cực kỳ quan trọng và đầy ý nghĩa, cũng như các đồng đội của họ khi được trả lại những kỷ vật từ thuở ấy… Sau khi nói chuyện với vài đồng đội của tôi về những nhật ký này, tôi quyết định cố gắng trả lại sau 55 năm giữ trong một thùng tại nhà. Tôi hy vọng sự việc này sẽ có ích cho những thân nhân còn sống sót hoặc bản thân những người lính ấy.
Tôi làm việc này để ghi nhớ 51.000 người lính Mỹ đã hy sinh trong chiến tranh VN, các đồng đội chưa tìm ra hài cốt và những ai đã từng là lính - chiến đấu trên đất nước này.
Cuộc trả lại những kỷ vật này xuất phát từ một lần nghe một bà Việt kiều hiện sống tại TP.Saint Louis, tiểu bang Missouri, kể về việc bà đã nhận những thẻ căn cước quân đội (tức thẻ bài) nhằm mang về Mỹ. Sau nhiều năm đợi chờ, bà có dịp gửi lại những tấm thẻ bài này cho quân đội Mỹ.
Tôi muốn cảm ơn bạn Phước Bùi mà tôi được gặp tại Port Saint Lucie. Bạn Phước giúp tôi một cách rất chân thành để các kỷ vật này được gửi về những người chủ hoặc thân nhân của họ.
Trước khi kết thúc, tôi xin nói rằng mỗi ngày tôi vẫn cầu nguyện cho các cháu của tôi và những thế hệ tiếp theo ở mọi quốc gia. Họ sẽ tìm cách xây dựng hòa bình và nuôi lòng thiện chí giữa tất cả mọi dân tộc sống ở khắp nơi, thông qua hòa bình, chứ không phải chiến tranh.
Kính trọng, Larry Cuddy." (còn tiếp)
Bình luận (0)