Những tiến bộ trong điều trị bệnh Parkinson tại Việt Nam

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP XÂM LẤN

Gần đây, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM tiếp nhận trường hợp bệnh nhân (BN) L.K.O (59 tuổi, ngụ TP.HCM) được chẩn đoán và đã điều trị bệnh Parkinson bằng thuốc trong 10 năm nay. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị giảm dần, mỗi cữ thuốc chỉ còn tác dụng trong khoảng 2 tiếng rưỡi. Ngoài ra, BN còn gặp phải loạn động và ảo giác khi sử dụng thuốc. Sau khi được tư vấn, BN đồng ý phẫu thuật đặt điện cực kích thích não sâu. Một tháng sau, các triệu chứng được cải thiện, không còn hiện tượng loạn động, không ảo giác, hiện tượng "tắt" thuốc giảm đáng kể và liều lượng thuốc cũng được giảm 50% so với trước khi mổ.

BV ĐHYD TP.HCM

Theo TS-BS Trần Ngọc Tài, Phó trưởng khoa Thần kinh, Trưởng đơn vị Rối loạn vận động, đối với người bệnh Parkinson giai đoạn sớm, điều trị bằng thuốc kết hợp tập thể dục, tập vật lý trị liệu đã có thể giúp cải thiện chức năng sinh hoạt và vận động. Ở người bệnh Parkinson giai đoạn tiến triển, khó kiểm soát bằng việc uống thuốc thông thường, có thể áp dụng những tiến bộ trong điều trị bệnh Parkinson trên thế giới hiện nay. BN có thể cân nhắc thực hiện các phương pháp điều trị xâm lấn như: phẫu thuật kích thích não sâu, truyền apomorphine, bơm levodopa hỗng tràng hoặc truyền levodopa dưới da. Với những người bệnh có chỉ định điều trị xâm lấn, 59% tiếp tục chọn điều trị bằng thuốc, 19% chọn phẫu thuật kích thích não sâu, 9% chọn truyền apomorphine, 13% chọn truyền levodopa.

Theo Th.S-BS Đặng Thị Huyền Thương, Khoa Thần kinh, hiện nay tại VN và Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã ứng dụng phương pháp phẫu thuật kích thích não sâu - một trong những tiến bộ điều trị bệnh Parkinson trên thế giới. Theo dõi kết quả sau phẫu thuật cho thấy, BN đã có những thay đổi tích cực trong việc kiểm soát các triệu chứng như run tay chân, hụt hơi, cải thiện tốc độ, độ chính xác của các chuyển động trong cơ thể và nhiều vấn đề về tinh thần. Đơn vị Rối loạn vận động - Khoa Thần kinh Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cũng là một trong hai trung tâm đầu tiên trên cả nước thực hiện phẫu thuật đặt điện cực để điều trị bệnh Parkinson.

KHI NÀO CÓ THỂ THỰC HIỆN PHẪU THUẬT KÍCH THÍCH NÃO SÂU?

Phẫu thuật kích thích não sâu là phương pháp phẫu thuật thần kinh chức năng, sử dụng các điện cực được cấy vào não để kích thích điện của các vùng não cụ thể, nhằm giảm các triệu chứng như run, đơ cứng và cử động chậm chạp.

Theo TS-BS Trần Ngọc Tài, trong đánh giá cải thiện triệu chứng ở 39 người bệnh Parkinson thực hiện phẫu thuật kích thích não sâu tại VN, có 69,23% BN cải thiện nhiều; 25,64% BN cải thiện vừa; và 5,13% BN cải thiện ít.

Người bệnh Parkinson có thể xem xét phẫu thuật kích thích não sâu khi đáp ứng đủ các tiêu chí theo nguyên tắc số 5 gồm: Người bệnh ≤ 75 tuổi, thời gian mắc bệnh ≥ 5 năm, uống levodopa ≥ 5 cữ/ngày và thời gian xuất hiện các biến chứng vận động ≥ 5 giờ/ngày. Trước khi thực hiện phương pháp này, BN còn cần vượt qua bài đánh giá lâm sàng và tâm lý ổn định do bác sĩ đưa ra.

Sau khi phẫu thuật kích thích não sâu, BN Parkinson cần tuân thủ các lịch trình kiểm tra y tế do bác sĩ chỉ định. Bên cạnh đó, BN cần tăng cường chế độ dinh dưỡng và thực hiện các biện pháp tập thể dục định kỳ, vật lý trị liệu hoặc tâm lý trị liệu để cải thiện sự linh hoạt và chất lượng cuộc sống.