Nửa đêm chen lấn xếp hàng

Nói chuyện đơn giản trước, là chuyện lấy số thứ tự. Cái cảnh người dân chạy vài chục cây số đến trụ sở chính quyền để bốc một số thứ tự chờ giải quyết thủ tục, rồi sau cả ngày dài chờ đợi thì không đến lượt mình vì hết giờ làm việc. Thế là hôm sau bắt đầu lại cuộc chơi “xổ số”, lại chạy vài chục cây số đến để lấy số thứ tự, và kịch bản “hết giờ làm việc” hoàn toàn có thể lặp lại. Thế nên dân đương nhiên sẽ chuyển qua chơi trò “nửa đêm xếp hàng”, vì nếu không như thế thì làm sao có cơ hội kịp nộp hồ sơ của mình.

Có giải pháp thay thế cho tình trạng này không? Để tâm một chút sẽ thấy việc cung cấp dịch vụ trực tuyến để người dân lấy số thứ tự từ xa là không quá khó khăn trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin hiện nay của các cơ quan nhà nước. Mỗi ngày làm việc của cơ quan nhà nước sẽ được xác định rõ thành bao nhiêu “suất” giải quyết hồ sơ với các khung giờ cụ thể. Người dân qua dịch vụ trên website sẽ chọn số thứ tự phù hợp với thời gian của mình. Nếu rơi vào lúc cao điểm buộc người dân phải “săn số thứ tự” thì cũng là ở nhà và “săn” qua website, chứ không phải là cảnh nửa đêm chen lấn xếp hàng.

Giờ nói chuyện phức tạp hơn, là chuyện ứng dụng công nghệ để triển khai dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực quản lý nhà đất. Hồ sơ nhà đất nếu muốn triển khai dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 thì đang vướng những “điểm nghẽn” nào?

Một là các dữ liệu đầu vào liên quan như dữ liệu về quản lý đất đai, quản lý quy hoạch và kiến trúc, quản lý sở hữu nhà đất, quản lý thuế nhà đất đã được số hóa chưa? Số hóa dữ liệu là bước đi cơ bản nhất cho hành trình chuyển đổi số, xây dựng chính phủ số. Đến lúc này mà vẫn chưa hoàn thành việc số hóa dữ liệu thì chuyện xây dựng chính phủ số coi như chưa thể hoàn thiện.

Hai là vấn đề liên thông dữ liệu giữa các cơ quan chức năng. Xin nói thẳng, hiện nay liên thông dữ liệu vẫn là một thách thức lớn. Vẫn là tình trạng cơ quan nào “khư khư” dữ liệu của cơ quan đó, thực tế “nhiều app” và “dữ liệu không đồng bộ” trong thời gian chống dịch Covid-19 đã bộc lộ rõ tình trạng đó.

Ba là vấn đề quy trình thủ tục. Thực tế hiện nay ở nhiều nơi, người dân trước khi đến chen lấn xếp hàng ở bộ phận “một cửa” nhận hồ sơ nhà đất thì đã phải chạy tới chạy lui “nhiều cửa” từ trụ sở phường, xã để xác nhận địa điểm; đến cơ quan địa chính để đo vẽ; đến cơ quan thuế để xác nhận nghĩa vụ thuế, chưa kể chuyện chứng thực sao y giấy tờ. Trong khi hoàn toàn có thể đơn giản hóa quy trình rối rắm này mà hệ số an toàn trong quản lý vẫn đảm bảo.

Phân tích cho hết nhẽ thì vấn đề cuối cùng vẫn quay về với tâm huyết và năng lực của bộ máy chính quyền. Cải cách hành chính cần phải được đẩy nhanh và mạnh hơn nữa mới có thể chấm dứt được cảnh nửa đêm xếp hàng!