Phích nước Rạng Đông - ký ức thời bao cấp khó quên của người Hà Nội

Trinh Nguyễn
Trinh Nguyễn
29/08/2019 09:56 GMT+7

Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông vừa bị cháy vào chiều tối 28.8. Sản phẩm phích của công ty này từng là một biểu tượng văn hóa thời bao cấp.

Phích Rạng Đông bao cấp mới chưa dùng. Thích hợp trưng bày decor quán cafe không gian cổ xưa, vintage”, đó là một lời rao bán phích trên mạng. Cùng lời rao này, người bán hàng đưa lên nhiều mẫu phích nước Rạng Đông với hình ảnh chim đậu cành cây, hoa hồng, hoa mẫu đơn các loại.

[FLYCAM] Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông tan hoang sau hỏa hoạn

Về giá cả, người bán thường không công khai mà nhắn riêng cho khách có nhu cầu. Điều đó cũng có nghĩa, mỗi mẫu phích sẽ có giá khác nhau, và có thể thỏa thuận.
PGS-TS Nguyễn Văn Huy, nguyên Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học, cho biết: “Phích nước Rạng Đông là một biểu tượng văn hóa gắn với thời bao cấp”. Ông cũng là “tổng chỉ huy” cuộc triển lãm Thời bao cấp kéo dài hơn 1 năm tại bảo tàng này.
Ông Huy cho biết, vào thời bao cấp, phích Rạng Đông là vật dụng cần thiết trong mỗi gia đình, ai cũng phải cố để có ít nhất 1 chiếc. Việc mua bán phích rất khó, thậm chí có nơi, cán bộ công nhân viên còn phải bốc thăm mới có quyền mua chiếc phích này. Phích có thể thay ruột khi ruột cũ bị hỏng.

Những mẫu phích được rao bán trên mạng

Ảnh chụp từ FB của nhóm đồ cổ

Trắng đêm vất vả vì vụ cháy nhà kho Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông

Theo tư liệu của chính Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông, trong thời kỳ khôi phục kinh tế ở miền Bắc mới được giải phóng, Đảng, Chính phủ và Bác Hồ đã đích thân lựa chọn xây dựng 13 nhà máy đầu tiên. Những nhà máy đó lo cho dân từ chiếc săm lốp xe đạp, bánh xà phòng giặt, bánh thuốc đánh răng, cái bát đĩa, vải, giấy và tới cả bao diêm Thống Nhất.
Trong dịp đó, Nhà máy Bóng đèn phích nước Rạng Đông được quyết định xây dựng.

Cả vùng náo loạn vì nhà kho Công ty Rạng Đông cháy ngùn ngụt

Cũng theo lịch sử công ty này, năm 1959, đoàn cán bộ, học sinh đầu tiên của Việt Nam đi học nghề sản xuất bóng đèn, phích nước tại Thượng Hải. Rạng Đông là nhà máy đầu tiên ở Việt Nam cũng như ở Đông Dương sản xuất bóng đèn phích nước. Đơn vị cũng đã được đón Bác Hồ đến thăm xưởng sản xuất.

Bác Hồthăm phân xưởng Phích nước Rạng Đông

Ảnh: Website công ty Rạng Đông

Về thiết kế, chiếc phích Rạng Đông bao giờ cũng có nắp dập nổi biểu tượng của Công ty, đó là hình ảnh vầng mặt trời đang lên với rất nhiều tia sáng. Trên thân phích có dòng chữ Rạng Đông màu đỏ.
Không chỉ có những mẫu chim cò hoa lá mang cảm giác văn hóa Á Đông, Rạng Đông còn có những mẫu thiết kế rất châu Âu. Chẳng hạn, họ có những mẫu thiết kế Neo-plasticism (tận dụng những đường thẳng đen ngang dọc làm nền tảng) đúng chất danh họa Mondrian.
Chính vì thế, không có gì khó hiểu khi phích Rạng Đông luôn được chọn làm vật dụng tiêu biểu để tái tạo các không gian xưa cũ, nhất là không gian thời bao cấp. Nhiều người dân từng sống qua thời bao cấp cũng rất lo lắng khi nghe tin Công ty Bóng đèn Phích nước Rạng Đông cháy chiều tối qua, 28.8. Với họ, đó là một phần quá khứ.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.