Phỏng vấn độc quyền Đại diện Tòa thánh Vatican tại Việt Nam: 'Bác ái gắn kết con người, không phân biệt tôn giáo'

Giáng sinh 2025 cận kề, PV Báo Thanh Niên có cuộc trò chuyện độc quyền với Tổng giám mục Marek Zalewski, Đại diện thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam về bác ái, sự sẻ chia và những nhịp cầu yêu thương trong đời sống xã hội, nhân chuyến công tác của ngài đến Việt Nam.

ẢNH: ĐỘC LẬP

Phục vụ xã hội tốt hơn

PV: Thưa Đức Tổng giám mục, trước hết xin ngài chia sẻ ý nghĩa của việc thiết lập Đại diện Thường trú Tòa thánh Vatican tại Việt Nam trong bối cảnh hiện nay?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Việc thành lập Văn phòng Đại diện Thường trú của Tòa thánh tại Việt Nam được xem là một dấu mốc mới trong mối quan hệ lâu dài giữa Tòa thánh, Giáo hội Công giáo và Nhà nước Việt Nam. Không chỉ mang ý nghĩa ngoại giao, sự kiện này còn có giá trị sâu sắc đối với đời sống Giáo hội.

Đây cũng là minh chứng cho sự tin cậy ngày càng được củng cố, khi hai bên cùng hướng tới việc đối thoại trực tiếp, đều đặn và lâu dài.

PV: Với cá nhân ngài, ưu tiên lớn nhất khi bắt đầu sứ vụ Đại diện Tòa thánh thường trú tại Việt Nam là gì?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Ưu tiên của tôi là củng cố mối quan hệ tin cậy giữa Tòa thánh và Chính phủ Việt Nam thông qua đối thoại kiên nhẫn, minh bạch và tôn trọng lẫn nhau. Kế đến là đồng hành với Hội đồng Giám mục Việt Nam, lắng nghe những thao thức mục vụ của các giáo phận.

Nhưng trên tất cả, tôi ý thức rằng sự hiện diện của Đại diện Tòa thánh phải góp phần giúp Giáo hội Công giáo tại Việt Nam phục vụ xã hội tốt hơn, đặc biệt qua các hoạt động bác ái, giáo dục, y tế và chăm lo cho những người khó khăn.

ẢNH: ĐỘC LẬP

PV: Qua những chuyến thăm và làm việc thời gian qua, ấn tượng của ngài về đời sống đức tin và sinh hoạt của cộng đồng Công giáo Việt Nam là gì?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Tôi rất cảm động trước đức tin sống động và tinh thần gắn bó cộng đoàn của người Công giáo Việt Nam. Các giáo xứ không chỉ là nơi cử hành phụng vụ, mà còn là nơi con người nâng đỡ nhau trong đời sống thường nhật.

Điều khiến tôi xúc động nhất là tinh thần bác ái lặng lẽ của cộng đồng, nhiều nghĩa cử tốt đẹp được thực hiện âm thầm, không phô trương, nhưng lại đến đúng lúc và đúng chỗ, mang lại sự nâng đỡ thiết thực cho những người đang gặp khó khăn, không phân biệt tôn giáo hay hoàn cảnh.

PV: Theo ngài, Đại diện Tòa thánh thường trú sẽ đồng hành và hỗ trợ Giáo hội Công giáo Việt Nam như thế nào trong sứ vụ mục vụ và phục vụ xã hội?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Đại diện Tòa thánh tại Việt Nam vừa là người thay mặt Đức Giáo hoàng đồng hành với đời sống Giáo hội, vừa là nhịp cầu kết nối giữa Tòa thánh và Nhà nước Việt Nam. Nhờ sự hiện diện thường xuyên này, việc phối hợp và hỗ trợ Giáo hội địa phương trong nhiều lĩnh vực trở nên gần gũi và hiệu quả hơn.

ẢNH: ĐỘC LẬP

Những vấn đề liên quan đến mục vụ và đời sống xã hội như đào tạo linh mục, bổ nhiệm giám mục, các hoạt động bác ái, y tế hay giáo dục có thể được trao đổi trực tiếp, kịp thời.

Giúp đỡ người khác không phải để được cảm ơn!

PV: Thưa Đức Tổng giám mục, trong bối cảnh Việt Nam vừa trải qua những đợt bão lũ liên tục từ miền Bắc tới miền Trung, ngài nhìn nhận vai trò của Giáo hội Công giáo ra sao?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Việt Nam trong năm qua đã trải qua những đợt bão lũ liên tục ảnh hưởng tới đời sống người dân địa phương. Trong những hoàn cảnh ấy, Giáo hội Công giáo luôn cố gắng hiện diện như một người bạn đồng hành.

Thông qua Caritas Việt Nam - mạng lưới bác ái chính thức của Giáo hội Công giáo cùng với Caritas các giáo phận và các nhóm bác ái tại giáo xứ, Giáo hội nhanh chóng huy động nguồn lực từ cộng đồng tín hữu và các nhà hảo tâm để quyên góp lương thực, nước uống, quần áo và những nhu yếu phẩm thiết yếu, kịp thời hỗ trợ đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai, khó khăn, không phân biệt tôn giáo hay hoàn cảnh.

Điều quan trọng là sự giúp đỡ này không dừng lại ở giai đoạn khẩn cấp. Sau thiên tai, Giáo hội tiếp tục đồng hành trong quá trình phục hồi, giúp xây dựng lại nhà ở, trường học, trung tâm cộng đồng; hỗ trợ sinh kế để người dân có thể tự đứng vững trở lại.

Những việc làm ấy không chỉ là hoạt động tôn giáo, mà còn hòa chung vào truyền thống tương thân tương ái vốn rất sâu đậm của dân tộc Việt Nam.

ẢNH: ĐỘC LẬP

PV: Theo ngài, tinh thần bác ái có vai trò như thế nào trong đời sống người Công giáo Việt Nam hôm nay, thưa Đức Tổng Giám mục?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Bác ái không phải là một hoạt động phụ, mà là trung tâm của đời sống Kitô hữu. Đối với người Công giáo Việt Nam, tinh thần bác ái được thể hiện rất tự nhiên khi có biến cố, thiên tai hay dịch bệnh, mọi người sẵn sàng dang tay giúp đỡ nhau. Đây trước hết là tình người, nhưng với người Công giáo, điều ấy còn bắt nguồn từ giáo huấn của Chúa Giêsu là yêu thương tất cả mọi người, không phân biệt.

Giúp đỡ người khác không phải để được biết đến hay được cảm ơn, mà xuất phát từ lòng cảm thông và tình người. Khi có biến cố, ai cũng sẵn sàng dang tay chia sẻ - đó là điều đẹp đẽ nhất.

Tôi xin cảm ơn câu hỏi sâu sắc của bạn. Điều này giúp chúng tôi nhớ lại kim chỉ nam của mình được Thiên Chúa dạy và tình yêu thương của chúa Giêsu dành cho chúng ta như thế nào.

ẢNH: ĐỘC LẬP

PV: Ngài đánh giá thế nào về các hoạt động bác ái, từ thiện của cộng đồng Công giáo Việt Nam trong việc chăm lo cho người khó khăn và người yếu thế?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Tôi thực sự cảm kích trước sự quảng đại của cộng đồng Công giáo Việt Nam. Thông qua Caritas và các hội bác ái tại giáo xứ, Giáo hội đã và đang chăm lo cho người nghèo, trẻ mồ côi, người khuyết tật, người sống chung với HIV/AIDS và nhiều nhóm dễ bị tổn thương khác.

Đặc biệt, sự hỗ trợ này luôn mở ra cho mọi người, không phân biệt tôn giáo. Ngay cả những giáo xứ nghèo cũng cố gắng chia sẻ phần ít ỏi của mình cho những ai khó khăn hơn.

Tinh thần đồng hành, chia sẻ kết nối các tôn giáo

PV: Ngài nhìn nhận ra sao về tinh thần hòa hợp tôn giáo tại Việt Nam, và các tôn giáo có thể cùng nhau đóng góp gì cho xã hội?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Việt Nam là một xã hội đa dạng về tín ngưỡng, nơi các tôn giáo cùng chung sống trong đời sống hằng ngày. Điều này tạo nên một nền văn hóa rất đặc thù. Mọi người dù thuộc tôn giáo nào cũng cùng gặp gỡ, trao đổi và cùng nhau sống hòa hợp trên tinh thần tôn trọng, lắng nghe và hợp tác vì lợi ích chung, chứ không phải tranh luận đúng - sai hay tìm cách thuyết phục người khác theo tôn giáo của mình.

Sự gắn kết giữa các tôn giáo không chỉ dừng lại ở lời nói hay các cuộc gặp gỡ hình thức, mà được thể hiện rõ nhất trong đời sống hằng ngày. Dù mỗi người có niềm tin khác nhau nhưng tinh thần đồng hành và chia sẻ vẫn có thể nối kết mọi người, cùng hướng tới xây dựng một xã hội nhân ái, đoàn kết và vì lợi ích chung.

ẢNH: ĐỘC LẬP

PV: Ngài muốn gửi gắm thông điệp gì tới người Công giáo và những người không cùng tôn giáo về tinh thần yêu thương, chia sẻ và chung tay xây dựng xã hội vì lợi ích chung?

Tổng giám mục Marek Zalewski: Tôi mong muốn mời gọi tất cả mọi người tái khám phá giá trị của yêu thương và chia sẻ. Mỗi con người, dù khác biệt về niềm tin hay hoàn cảnh, đều xứng đáng được tôn trọng và chăm sóc.

Đối với người Công giáo, điều đó có nghĩa là để đức tin được thể hiện bằng hành động cụ thể qua bác ái, hòa giải và phục vụ.

Đối với tất cả những người thiện chí, tôi hy vọng chúng ta có thể tiếp tục chung tay xây dựng một xã hội nhân ái, đoàn kết và hướng tới lợi ích chung, để không ai bị bỏ lại phía sau.

Trong không khí mùa Giáng sinh ấm áp và yêu thương, những giá trị ấy càng trở nên gần gũi, nhắc mỗi người rằng sự tử tế và lòng nhân ái vẫn luôn là nhịp cầu bền vững nhất nối con người với con người. Khi các tôn giáo cùng chung tay chăm lo cho người yếu thế, xã hội không chỉ bớt khó khăn, mà còn trở nên đầy yêu thương và gắn kết hơn.

Xin cảm ơn ngài về cuộc phỏng vấn!