Phúc thẩm vụ nguyên đơn quỳ gối giữa tòa xin xử án

Ngày 25.9, TAND tỉnh Đồng Nai đã xét xử phúc thẩm vụ kiện “tranh chấp hợp đồng nhận thuê khoán hồ vườn ươm” giữa ông Trần Hữu Sỹ (79 tuổi, ngụ xã Mã Đà, H.Vĩnh Cửu) với Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai.

Hình ảnh nguyên đơn quỳ gối, đội đơn để xin tòa xét xử bị quy kết là dàn dựng Ảnh: Gia Khánh

Theo hồ sơ vụ kiện, năm 1992, ông Trần Hữu Sỹ ký hợp đồng thuê diện tích hồ rộng 27 ha của trung tâm du lịch thời hạn 20 năm (5 triệu đồng/năm) để thả cá. Đến tháng 5.1995, trung tâm du lịch giải thể, chuyển cho Lâm trường Mã Đà (thuộc Sở NN-PTNT Đồng Nai) quản lý hồ và ký lại hợp đồng với ông Sỹ. Thời hạn và giá thuê cũng như cũ, nhưng có thêm nội dung: định kỳ 5 năm hai bên phải ngồi lại để xem xét sự thay đổi, điều chỉnh vì lợi ích chung. Năm 1998, Lâm trường Mã Đà yêu cầu ông Sỹ không được thả cá và đến tháng 6.2000 thì đơn phương thanh lý hợp đồng, cho đơn vị khác thuê lại với giá 75 triệu đồng/năm. Không đồng tình, ông Sỹ khởi kiện Lâm trường Mã Đà ra tòa, yêu cầu bồi thường 1,273 tỉ đồng kinh phí bỏ ra để cải tạo hồ và thả cá cộng thêm lãi suất 5%/tháng (tính từ năm 1994).

Nguyên đơn bức xúc vì bị quy kết “dàn dựng” quỳ gối, đội đơn  Nguyên đơn trong vụ kiện là ông Trần Hữu Sỹ được dư luận chú ý bởi hình ảnh quỳ gối, đội đơn giữa tòa để xin tiếp tục xét xử phúc thẩm vào ngày 8.9 (sau đó hoãn đến ngày 25.9) vì vụ kiện kéo dài 20 năm. Tuy nhiên, đến ngày 15.9, ông Võ Văn Phước, Chánh án TAND tỉnh Đồng Nai, có văn bản gửi Chánh án TAND tối cao cũng như cơ quan chức năng trong tỉnh, cho rằng hình ảnh quỳ gối, đội đơn chỉ là sự dàn dựng. Không đồng tình, ông Sỹ đã gửi đơn cho cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai khiếu nại việc quy kết dàn dựng. “Tôi quỳ lạy là để xin các ông xét xử, không quỳ thì có đến chết vụ kiện này cũng không được giải quyết”, ông Sỹ trình bày. Trao đổi qua điện thoại với PV về phản ứng của nguyên đơn, ông Phước trả lời ngắn gọn: “Tôi vẫn giữ nguyên quan điểm của mình”. Hoàng Tuấn - Lê Lâm

Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 29.8.2003, TAND H.Vĩnh Cửu tuyên buộc Lâm trường Mã Đà bồi thường ông Sỹ 906 triệu đồng (có tính lãi suất). Phiên tòa phúc thẩm sau đó hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để xét xử lại vì tư cách tham gia tố tụng của bị đơn đã thay đổi (Lâm trường Mã Đà được chuyển thành Khu bảo tồn thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu). Ngày 18.9.2006, TAND H.Vĩnh Cửu xét xử sơ thẩm (lần 2) và buộc bị đơn bồi thường cho ông Sỹ 630 triệu đồng, không có lãi suất (thời điểm này nguyên đơn yêu cầu bồi thường 1,373 tỉ đồng). Phiên tòa phúc thẩm sau đó tuyên y án sơ thẩm.

Ngày 17.10.2010, TAND tối cao có quyết định hủy bản án sơ thẩm và phúc thẩm, giao TAND H.Vĩnh Cửu xét xử lại.

Phải đến gần 9 năm sau, ngày 3.10.2019, TAND H.Vĩnh Cửu mới đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm (lần 3) và tuyên buộc Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (trước đó là Khu bảo tồn thiên nhiên và di tích Vĩnh Cửu - PV) bồi thường ông Sỹ 1,231 tỉ đồng chi phí cải tạo mặt hồ, không tính lãi suất dù đến thời điểm này ông Sỹ đưa ra mức bồi thường hơn 81 tỉ đồng. Không chấp nhận bản án sơ thẩm nên ông Sỹ kháng cáo.

Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 25.9, đại diện bị đơn cho rằng, việc chấm dứt hợp đồng là đúng quy định của pháp luật. Do nguyên đơn có lỗi khi không chấp thuận tăng lên 6 triệu đồng/năm theo yêu cầu kể từ năm 1998 nên Lâm trường Mã Đà buộc phải chấm dứt hợp đồng, nên phải tự chịu thiệt hại. Trong khi đó phía nguyên đơn phản bác lại quan điểm của bị đơn, vì cho rằng trong hợp đồng có quy định: định kỳ 5 năm hai bên phải ngồi lại để xem xét sự thay đổi, điều chỉnh vì lợi ích chung, nhưng năm 1998 Lâm trường Mã Đà đòi tăng giá là không thể chấp nhận. Nguyên đơn tiếp tục yêu cầu Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai phải bồi thường thêm 34 tỉ đồng tiền cá thành phẩm và 55 tỉ đồng lãi suất ngoài (ngoài 1,2 tỉ đồng mà cấp sơ thẩm đã buộc bị đơn bồi thường cho nguyên đơn chi phí bỏ ra đầu tư cải tạo mặt hồ).

Tuy nhiên, đại diện Viện KSND tỉnh Đồng Nai không chấp nhận quan điểm này vì không có hóa đơn chứng từ; và đề nghị HĐXX tuyên y án sơ thẩm. Ngày 28.9, HĐXX sẽ tuyên án.