Quy hoạch treo quá lâu, người dân 'xé rào' xây nhà

DÂN KHỔ VÌ QUY HOẠCH TREO

Đồng Quan là khu vực giáp biển thuộc xóm Đồng Minh (xã Quỳnh Lập) đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu công nghiệp Đông Hồi vào năm 2010. Khu công nghiệp này rộng 1.436 ha thuộc xã Quỳnh Lập và Quỳnh Lộc (thị xã Hoàng Mai). Theo kế hoạch, đây là khu công nghiệp tổng hợp đa ngành: nhiệt điện, phụ trợ nhiệt điện, xi măng, đóng tàu phà, sửa chữa cơ khí, sản xuất ngư cụ... gắn với hệ thống cảng biển Đông Hồi đã được Bộ GTVT phê duyệt quy hoạch chi tiết năm 2011.

ẢNH: K.HOAN

Thế nhưng, sau 14 năm phê duyệt, khu vực này chỉ mới có một số nhà máy hoạt động, nhiều danh mục dự án khác vẫn đang nằm trên giấy, trong đó có cảng Đông Hồi và các nhà máy nhiệt điện. Tại Đồng Quan, dự án vẫn treo và việc thu hồi đất cũng chưa biết lúc nào mới thực hiện. Xen lẫn trong các hồ nuôi tôm là những căn nhà đã được xây dựng kiên cố từ nhiều năm trước, người dân đang sinh sống và những căn nhà vừa mới mọc lên.

Ngay cạnh con đường làng lổn nhổn đất đá (vì nằm trong khu quy hoạch nên không được đổ bê tông) là một căn nhà 2 tầng xây dở. Chủ nhà cho hay do quy hoạch treo quá lâu, con cái ra riêng nhưng không có chỗ ở nên đã phải xây căn nhà này. Khi đang xây dở thì chính quyền xã ngăn chặn nên phải dừng lại. Cách đó không xa là 2 căn nhà khác cũng đã đổ xong mái tầng 1 và trụ tầng 2. Nhiều căn nhà khác cũng đã hoàn thiện phần móng và đang chờ đổ trụ, xây tường. "Chúng tôi biết xây là sai nhưng quy hoạch treo quá lâu, không biết khi nào mới được di dời nên phải xây mà ở", người này nói.

Theo tìm hiểu của PV, sau khi quy hoạch được phê duyệt, từ năm 2010 đến nay, khu vực này bị cấm xây dựng nhà mới vì sẽ phải giải tỏa để xây dựng khu công nghiệp. Do đó, phần lớn các căn nhà xây trái phép mới mọc lên đều nằm trên đất trồng cây lâu năm và đất trồng cây hằng năm, chưa được chuyển đổi thành đất ở.

ẢNH: K.HOAN

Sau khi phát hiện nhà xây trái phép mọc trên đất quy hoạch, chính quyền địa phương đã đến kiểm tra, ra quyết định đình chỉ xây dựng, buộc các hộ gia đình tháo dỡ, khôi phục hiện trạng ban đầu. UBND thị xã Hoàng Mai đã ban hành 8 quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, đến thời điểm này các hộ gia đình vẫn chưa tháo dỡ.

LẬP CHỐT CHẶN ĐƯỜNG

Để ngăn chặn người dân xây nhà trong khu quy hoạch, cuối năm 2023, UBND xã Quỳnh Lập đã phải lập chốt kiểm soát trên đường vào khu vực Đồng Quan để ngăn xe chở vật liệu vào. Chốt này đến nay vẫn được duy trì. Một thành viên tổ kiểm soát cho hay chốt làm việc liên tục trong ngày, mỗi ngày 2 ca trực, mỗi ca 4 - 5 người chặn cả ngày lẫn đêm. Mỗi thành viên trực 1 ca được xã hỗ trợ 70.000 đồng. Ban đầu, chốt kiểm soát được dựng sơ sài bên đường, sau đó xã mượn một gian nhà cấp 4 của người dân để làm chốt trực. Đây là con đường độc đạo dẫn vào Đồng Quan nên từ khi có chốt này hoạt động, người dân không thể tiếp tục xây dựng nhà trái phép vì không có vật liệu.

ẢNH: K.HOAN

Năm 2023, Chính phủ phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch khu kinh tế Đông Nam Nghệ An, trong đó khu công nghiệp Đông Hồi được quy hoạch còn 600 ha. Tuy nhiên, khu vực Đồng Quan vẫn nằm trong quy hoạch xây dựng khu công nghiệp.

Một lãnh đạo xã Quỳnh Lập cho hay khu quy hoạch này đã hơn 10 năm nhưng chưa thực hiện, ảnh hưởng đến đời sống khi người dân không được tách sổ đỏ, xây dựng nhà cửa để con cái sau khi lập gia đình ra ở riêng.

"Xã đã tuyên truyền thường xuyên, yêu cầu người dân không xây nhà mới vì sẽ phải giải tỏa và không được đền bù nhưng một số người hiểu biết pháp luật còn hạn chế, người dân có tâm lý tị nạnh với những trường hợp đã xây dựng nhà từ trước nên liều mình xây. Để ngăn chặn người dân tiếp tục xây nhà trái phép, xã phải lập chốt chặn", vị này nói.

Ông Nguyễn Hữu An, Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai, cho biết với những căn nhà xây dựng trái phép, thị xã đã chỉ đạo xã Quỳnh Lập xử lý, không để phát sinh thêm. Về lâu dài, thị xã giao Phòng Quản lý đô thị kiểm tra thực địa để nếu cần có thể kiến nghị cấp trên điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực tế.