Sách hậu giải thưởng Sách quốc gia

PGS-TS Trần Đức Cường mong muốn có cuốn sách Cơ sở khoa học để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa VN theo Công ước của Liên Hiệp Quốc 1982 về luật Biển ngay khi ngồi hội đồng chấm giải thưởng Sách quốc gia. Vị Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử VN này cũng là Trưởng tiểu ban Sách khoa học xã hội và nhân văn của giải. Tuy nhiên, mong muốn của ông Cường ngay lập tức "tắt điện".

ĐINH HUY

"Khi tôi nói tôi muốn mua cuốn này thì được biết không có để mua. Sách chỉ in có 250 bản", PGS-TS Trần Đức Cường cho biết, giọng không giấu nổi tiếc nuối.

Cơ sở khoa học để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa VN theo Công ước của Liên Hiệp Quốc 1982 về luật Biển sau đó đã nhận giải A giải thưởng Sách quốc gia 2023. Sách được các chuyên gia về địa chất và địa vật lý biển viết, gồm: GS-TS Bùi Công Quế (chủ biên), TS Phùng Văn Phách, TS Đỗ Huy Cường, TS Trần Tuấn Dũng, TS Lê Đức Anh (NXB Khoa học tự nhiên và công nghệ). Cuốn sách này vô cùng có ích với PGS-TS Cường nhưng đến giờ ông vẫn chưa có cơ hội sở hữu.

"Tác phẩm cho biết các vấn đề về Biển Đông, về chủ quyền ở Biển Đông từ góc nhìn địa chất và luật Biển. Hội Khoa học lịch sử VN chúng tôi rất quan tâm vấn đề đó. Trước đó, cuốn sách cũng về Biển Đông của TS Trần Công Trục lại có góc nhìn biên giới lãnh thổ", PGS-TS Cường nói.

Với một giải thưởng Sách quốc gia, ngoài việc tìm kiếm tác phẩm tốt để tôn vinh, cũng còn một tác động khác là thúc đẩy công việc làm sách, thúc đẩy văn hóa đọc. Chính vì thế, việc làm thế nào để một cuốn sách đã đoạt giải thưởng Sách quốc gia đến được với độc giả cũng là việc quan trọng không kém. Có nghĩa là công việc của một giải thưởng không chỉ dừng lại ở đêm trao giải, mà còn ở hậu giải thưởng.

Từ cái nhìn hậu giải thưởng Sách quốc gia năm nay, có lẽ rất nên có động thái nào đó với tác phẩm đoạt giải A Cơ sở khoa học để xác định ranh giới ngoài thềm lục địa VN theo Công ước của Liên Hiệp Quốc 1982 về luật Biển. Tác phẩm này, được chính hội đồng chấm giải đánh giá rất có giá trị trong nhận thức về chủ quyền, đồng thời rất cần cho nhiều nhóm nghiên cứu khác về lịch sử, văn hóa, ngoại giao… Làm thế nào để cuốn sách này có thêm bản in, và sau đó được lan tỏa tới độc giả, dù ở các thư viện cá nhân hay hệ thống thư viện công cộng.

Có lẽ đã đến lúc, trong cơ chế giải thưởng Sách quốc gia, hoặc những hoạt động hỗ trợ cho giải thưởng Sách quốc gia từ các bộ, ngành địa phương cần có việc thúc đẩy lan tỏa. Thậm chí có thể coi đó là một phần giải thưởng mà người làm sách được nhận. Chẳng hạn, sách được giải thưởng Sách quốc gia hạng mục sách thiếu nhi sẽ được nhà nước hỗ trợ in, tặng cho các thư viện; sách nghiên cứu được hỗ trợ in, tặng cho một số đơn vị liên quan. Hoặc giả, có thể có một quỹ riêng để hỗ trợ những việc lan tỏa sách được giải như thế này. Về điều này, PGS-TS Trần Đức Cường cũng đồng ý. "Nếu được như vậy thì tốt quá", ông Cường nói.