Sắp xét xử đường dây đưa người trốn sang Hàn Quốc bằng chuyên cơ

Theo dự kiến, đầu tháng 5, TAND TP.Hà Nội sẽ xét xử 8 bị can trong vụ án tổ chức, môi giới cho người khác trốn ra nước ngoài theo chuyên cơ đưa Chủ tịch Quốc hội sang thăm Hàn Quốc vào cuối năm 2018.

Trong vụ án này, có 3 bị cáo bị truy tố về tội “tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài”, gồm: Lê Thị Liễu, Giám đốc Công ty GVA; Trần Thị Tuyết, nguyên cán bộ thuộc Bộ KH-ĐT; Lương Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty CP đào tạo và tư vấn giáo dục TD VN. 5 bị cáo bị truy tố về tội “môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài”: Trịnh Bang Dũng, Ngô Xuân Hiếu, Lê Thị Xuân, Nguyễn Thị Lương (đều là lao động tự do) và Trần Phục Hưng, Giám đốc Công ty TNHH tư vấn du học Nhật Bản Bắc Nam.

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, ngày 6.8.2018, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội có văn bản đề nghị Bộ KH-ĐT chủ trì, tổ chức đoàn doanh nghiệp (DN) tháp tùng Chủ tịch Quốc hội thăm, làm việc tại Trung Quốc và Hàn Quốc từ ngày 25.9 - 2.10.2018. Sau đó, do lịch thay đổi nên đoàn chỉ thăm và làm việc tại Hàn Quốc từ ngày 4 - 7.12.2018. Để tổ chức đoàn DN, Bộ KH-ĐT giao Cục Đầu tư nước ngoài, Trung tâm xúc tiến đầu tư phía bắc (thuộc Cục Đầu tư nước ngoài) triển khai thực hiện. Đến ngày 27.8.2018, Bộ KH-ĐT phát thư mời và biểu mẫu để các DN có nhu cầu đăng ký tham gia. Theo quy định của ban tổ chức, đối tượng tham gia là các DN thuộc lĩnh vực đầu tư, thương mại…

Ngày 27.11.2018, Bộ KH-ĐT đã thành lập đoàn DN và ban hành văn bản đề nghị Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam hỗ trợ cấp visa cho 86 cá nhân thuộc 44 DN. Đến ngày 3.12.2018, do một số đoàn đã đăng ký nhưng không tham gia, một số cá nhân có hộ chiếu công vụ hoặc thẻ APEC nên Đại sứ quán Hàn Quốc đã cấp visa cho 53 cá nhân thuộc 35 DN.

Đến ngày 7.12.2018, khi kết thúc lịch trình công tác, có 9 người trong đoàn không về Việt Nam. Qua điều tra, xác định 6/9 người bỏ trốn không phải là doanh nhân mà nằm trong đường dây đưa người ra nước ngoài bất hợp pháp do Lê Thị Liễu và Trần Thị Tuyết cùng đồng phạm thực hiện. Trong số những người trốn lại có nhiều người mang các chức danh là giám đốc các DN thành đạt như: Nguyễn Đình Cơ, Giám đốc Công ty HLA; Trần Văn Dũng, Giám đốc Công ty Hà Phát… nhưng thực chất là lao động tự do, muốn sang Hàn Quốc để tìm việc làm.

Các cơ quan tố tụng làm rõ, đầu năm 2018, thông qua mạng xã hội, Liễu nói chuyện và được biết quê của Hoàng Anh (quê Nghệ An, đang cư trú tại Đức) có nhiều người muốn xuất cảnh đi Hàn Quốc để lao động, tìm việc làm. Thông qua chú ruột là Trịnh Bang Dũng, Hoàng Anh giới thiệu cho Liễu những người muốn sang Hàn Quốc với chi phí 10.000 USD/người. Từ sự dẫn mối của Dũng và Hoàng Anh, các bị can Ngô Xuân Hiếu, Lê Thị Xuân, Nguyễn Thị Lương sẽ chịu trách nhiệm đi “tìm khách” muốn sang Hàn Quốc để giới thiệu cho Liễu. Các bị can này thỏa thuận Dũng sẽ thu 11.500 USD/người để ăn chênh lệch. Trong quá trình môi giới, các bị can biết rõ việc tổ chức cho khách đi Hàn Quốc được Liễu thực hiện theo hình thức thương mại, khách mang danh nghĩa là người của các DN đi Hàn Quốc để hợp tác kinh doanh, đầu tư, sau đó trốn ở lại tìm việc làm. Liễu đã sử dụng tư cách pháp nhân công ty của người thân quen, đồng thời vào mạng tìm mua các công ty bằng hình thức chuyển nhượng, để đưa khách vào đứng tên lãnh đạo, nhân viên các công ty này, tạo thuận lợi trong việc xin visa xuất cảnh.

Sau khi tiếp nhận thông tin của Bộ KH-ĐT, Liễu đã chỉ đạo nhân viên làm thủ tục, hồ sơ đăng ký cho Liễu và 4 người khách của mình tham gia đoàn DN đi Hàn Quốc. Liễu hướng dẫn khách mặc trang phục lịch sự, học thuộc thông tin liên quan công ty mà họ đứng tên giám đốc… Liễu cũng thống nhất với khách khi đến Hàn Quốc sẽ tạo lý do gặp đối tác kinh doanh hoặc đi mua sắm để lấy lại hộ chiếu do ban tổ chức quản lý rồi trốn ở lại Hàn Quốc.

Cơ quan điều tra kết luận bị can Liễu thực hiện hành vi phạm tội nhằm mục đích vụ lợi, số tiền thu lợi bất chính là hơn 700 triệu đồng. Bị can Trần Thị Tuyết bị cáo buộc tổ chức cho Ngô Khánh Hoàng, Phạm Văn Đức tham gia đoàn DN đi Hàn Quốc sau đó trốn ở lại, thu lợi bất chính 48 triệu đồng.

Việc tuyển chọn có sơ hở, thiếu sót Theo cơ quan tố tụng, trong quá trình tổ chức đoàn DN sang Hàn Quốc, số cá nhân, tổ chức thuộc Bộ KH-ĐT, Cục Đầu tư nước ngoài, Trung tâm xúc tiến đầu tư phía bắc và Công ty Vietravel đã căn cứ nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật và yêu cầu của Văn phòng Quốc hội để tổ chức đoàn DN. Các đơn vị này không biết các bị can và những người liên quan trong vụ án đã lợi dụng việc tham gia đoàn DN để tổ chức cho khách trốn đi Hàn Quốc. Mặt khác, nhà nước không quy định cụ thể về việc tổ chức cho đoàn DN tháp tùng các đoàn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đi công tác, làm việc tại nước ngoài. Tuy nhiên, qua điều tra cho thấy, một trong những nguyên nhân để xảy ra vụ án là do Bộ KH-ĐT chưa quan tâm đến việc xây dựng quy trình, thủ tục để lựa chọn, thẩm định DN tham gia, không có quy định cụ thể về phối hợp với các đơn vị liên quan trong việc tổ chức đoàn DN. Do vậy, ngày 5.6.2020, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ban hành các công văn số 805, 806 thông báo cho Văn phòng Quốc hội, Bộ KH-ĐT về sơ hở, thiếu sót trong tổ chức, quản lý đoàn DN đi công tác nước ngoài để có biện pháp khắc phục.