Seoul không lo nghĩ chiến tranh

Phụ nữ trang điểm, đàn ông biểu tình

Đỗ Ngân, du học sinh bậc thạc sĩ tại ĐH Kyonggi (Hàn Quốc), bật cười và lắc đầu khi nghe chúng tôi hỏi: “Mấy tuần qua có khi nào trường của bạn hay Đại sứ quán VN tại Hàn Quốc phát đi thông điệp gì lưu ý du học sinh ở đây về những căng thẳng liên Triều không?”. Ngân nói lần duy nhất trong mấy năm qua kể từ khi bạn đến Seoul mà mọi người chung quanh có nhắc đến chủ đề này là hôm đầu tiên vào nhập học.

Thầy hướng dẫn giới thiệu với nhóm du học sinh mới đến: “Trường chúng ta rất gần với Nhà Xanh!” và mọi “ma cũ” trong lớp phá lên cười trước vẻ ngơ ngác của “ma mới”.

Nhà Xanh mà thầy nói đến là Phủ tổng thống Hàn Quốc, địa điểm ưa thích của các thông điệp liên quan đến tên lửa sẽ bay tới trước tiên mỗi khi căng thẳng liên Triều dâng cao. “Người Seoul không quan tâm đến chiến tranh! Phụ nữ trang điểm, đàn ông biểu tình - đó là những gì phác họa cho mối quan tâm cơ bản của xã hội Hàn Quốc hiện giờ...”, Ngân nói.

Thật vậy, hoàn toàn (chứ không phải hầu như) không hề thấy có bất cứ biểu hiện gì của một cuộc xung đột sắp hay sẽ có nguy cơ diễn ra trên đất nước này. Ngoài công viên dọc sông Hàn, trai gái vẫn hẹn hò, cắm trại; trong các siêu thị hàng hóa ê hề, không có cảnh chen mua tranh bán; ở khu vực Phủ tổng thống Hàn Quốc vẫn mở cửa cho khách du lịch ghé ngang chụp hình.

Thậm chí khu vực công viên ở biên giới, dễ dàng bắt gặp các trường học từ nhiều địa phương đưa học sinh tiểu học về dã ngoại. Quảng trường trung tâm chỉ ồn ào và đông đúc vì các cuộc biểu tình ủng hộ hay chống Tổng thống Hàn Quốc vừa bị phế truất Park Geun-hye và vận động tranh cử tổng thống của các ứng cử viên.

Điểm khác biệt duy nhất nếu có so với thời gian trước đây là lượng khách du lịch giảm sút rõ rệt. Một hướng dẫn viên du lịch địa phương cho biết: “Bình thường vào siêu thị miễn thuế Lotte người đông như trẩy hội, thậm chí sang đảo Nami, muốn chụp ảnh với mấy hàng cây bối cảnh trong bộ phim nổi tiếng của điện ảnh xứ Hàn - Bản tình ca mùa đông mà không dính người khác là điều không thể. Nhưng bây giờ thì vô tư!”.

Du lịch Hàn Quốc giai đoạn này cực sướng vì khách không quá đông, đến đâu cũng không phải xếp hàng, nguyên nhân chính là do khách Trung Quốc không sang nữa bắt nguồn từ việc Trung Quốc phản đối Mỹ triển khai hệ thống chống tên lửa THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc. Trung Quốc trả đũa bằng cách từ đầu tháng 3.2017 không cho phép các công ty du lịch nước mình bán tour sang Hàn, trong khi lượng du khách nước này chiếm khoảng 50% khách đến Hàn Quốc và 80% doanh số của các cửa hàng miễn thuế!

Học sinh vẫn đến công viên ở biên giới trong những ngày căng thẳng

Để bù đắp vào thị phần khách Trung Quốc giảm đột ngột, hiện nay đi du lịch Hàn Quốc từ VN dễ dàng hơn trước, thậm chí giá bán tour khá rẻ. Bù lại 1/3 thời gian tour sẽ đưa khách vào các cửa hàng mua sắm sâm, linh chi, thuốc hỗ trợ gan, dầu thông đỏ, mỹ phẩm từ ốc sên... được tổ chức rất bài bản, chuyên nghiệp và hẳn nhiên giá cũng rất chát. Nhưng quy trình giúp du khách xài tiền đó chỉ áp dụng đối với khách châu Á thích chụp hình check-in xong lao vào mua sắm, còn khách Âu, Mỹ mê khám phá, lịch sử, trải nghiệm... Hàn Quốc cũng có đủ tour để lấy tiền, mà trong đó chuyến đi tới DMZ (khu phi quân sự ở biên giới liên Triều) là một điểm thu hút khách Tây.

DMZ chỉ cách Seoul hơn 50 km, và giữa hai miền vẫn đang là tình trạng chiến tranh, nhưng dân Seoul hình như không ai nghĩ đến cả hai điều đó, ngoại trừ những du khách nước ngoài. Nhờ vậy Hàn Quốc khôn khéo biến một phần khu vực biên giới thành địa điểm tham quan như công viên Imjingak với các tượng đài, di tích, hiện vật cũ liên quan đến chiến tranh, thậm chí một cây cầu cũ đã đổ sập chỉ còn vài nhịp cũng được giữ lại, thêm thắt đôi chút và bán vé để du khách bước qua đứng ở nhịp cuối cùng còn sót lại chụp ảnh với điểm đánh dấu từ đây còn 208,4 km nữa tới Bình Nhưỡng (thủ đô Triều Tiên).

Điểm nhấn đặc biệt của tour DMZ chính là tham quan đường hầm số 3, nằm sâu trong khu phi quân sự. Đây được cho là đường hầm do phía Triều Tiên đào từ bên kia biên giới sang, phát hiện vào năm 1978 và sau đó Hàn Quốc biến thành điểm tham quan.

Muốn vào đây du khách phải mua vé và ngồi trên xe do phía quân đội phụ trách. Tuy nhiên qua từng trạm gác, xe đều phải dừng lại để quân cảnh lên xe kiểm tra hộ chiếu. Không hiểu do xe của quân đội hay để làm du lịch mà ở mỗi điểm gác xe qua, quân nhân đứng gác đều giơ tay chào cực kỳ nghiêm túc, như thể có sĩ quan cấp lớn trên xe!

Khác với lo lắng: khi tình hình hai miền căng thẳng, thậm chí phía Triều Tiên tập trận bắn đạt thật hoặc thử nghiệm phóng tên lửa liệu khu vực DMZ có thể sẽ đóng cửa với du khách vì mối lo an ninh - thì ngược lại, tại đây chưa hề ngưng nhận khách ngày nào trong thời gian gần đây, trừ ngày nghỉ đã công bố trước và thứ hai hằng tuần. Thậm chí ngay trong ngày phía Triều Tiên tuyên bố tập trận bắn đạn thật tuần rồi thì xe đưa du khách vào tham quan đường hầm số 3 vẫn đều đặn xuất bến 20 phút một chuyến tầm 45 khách.

Không như địa đạo Củ Chi hoặc địa đạo ở nhiều nơi tại VN là những đường hầm khoét trong lòng đất thịt, đường hầm ở khu vực biên giới liên Triều là đường hầm đào xuyên qua lớp đá hoa cương. Đường hầm số 3 nằm cách mặt đất 73 m, đến khi phát hiện đã dài 1.635 m. Theo các chuyên gia quân sự, với đường hầm này, phía Triều Tiên có thể đưa 30.000 binh sĩ vào Hàn Quốc trong vòng 1 giờ.

Nhận định này hoàn toàn có cơ sở vì lòng của đường hầm rất rộng, 2 - 3 người đi cạnh nhau thoải mái. Dù người đi trong hầm phải đội mũ bảo hộ để tránh va đầu vào đá mấp mô trên trần, nhưng cơ bản những ai dưới 1,6 m đi không phải cúi người.

Xuống đến điểm cuối đường hầm, nơi Hàn Quốc cho chặn lại bằng cánh cửa thép và hàng rào kẽm gai, không khí hoàn toàn vẫn rất dễ thở dù vách đá đẫm nước, nhìn qua khe hở của cánh cửa thép đoạn hầm bên kia nước ngập khá cao. Biển ghi chú trong hầm cho biết: Sau khi bị phát hiện, phía Triều Tiên nói đây là đường hầm khai thác than đá và khoáng sản, tuy nhiên chính quyền Hàn Quốc khẳng định khu vực này chỉ có đá granite mà thôi.

Cũng để làm du lịch, Hàn Quốc đã làm cả 2 con dốc nối xuống hầm để khách có thể tự đi bộ xuống hoặc có thể đi bằng xe điện dạng như máng trượt từ mặt đất xuống.

Đường hầm này được phát hiện nhờ một người đào tẩu từ phía Triều Tiên sang tố giác, có tài liệu nói ông này là một trong những kỹ sư (hay sĩ quan công binh) thiết kế. Để tìm kiếm, lực lượng Mỹ và Hàn Quốc đã tập trung một lượng lớn các thiết bị khoan dàn hàng ngang trên mặt đất ở các khu vực nghi ngờ, vừa khoan sâu vừa bơm nước khi đụng đến đường hầm, nước rút xuống thì khoanh vùng kiểm tra tìm kiếm.

Chuyến tham quan dọc đường hầm khiến du khách vừa kinh ngạc bởi sức lao động và ý chí của con người nỗ lực trong điều kiện phải bí mật tuyệt đối, nhưng cũng không khỏi cảm thấy thú vị bởi một ý nghĩ thoáng qua: thế là lại vô tình cung cấp cho những nhà làm du lịch Hàn Quốc thêm công cụ... moi tiền du khách.

Nỗi lo đường hầm xâm nhập Đường hầm số 3 Ảnh: DMZ Cuối tháng 2 vừa rồi, truyền thông Hàn Quốc đưa tin, ông Nam Jae-joon, cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia, hiện là ứng viên độc lập tranh cử tổng thống Hàn Quốc vào ngày 9.5 tới, đã phát biểu rằng có thể vẫn còn một tới hai đường hầm xâm nhập ở khu DMZ chưa được phát hiện. Cho đến nay phía Hàn Quốc công bố đã phát hiện tổng cộng 4 đường hầm đào từ bên kia biên giới sang lãnh thổ của mình (trong đó có đường hầm số 3 mở cửa cho khách tham quan), đặc biệt đường hầm phát hiện tháng 3.1975 được cho là đủ lớn để xe tăng và pháo dã chiến đi qua. Đường hầm phát hiện gần đây nhất là vào tháng 3.1990, khi đó đã xuyên qua khu vực giới tuyến khoảng 1 km.