Sôi động cuộc đua máy tính trí tuệ nhân tạo

Từ khi ChatGPT bùng nổ và bắt đầu mở ra kỷ nguyên mới cho trí tuệ nhân tạo (AI), cuộc đua phát triển chip xử lý cho máy tính cá nhân (bao gồm cả máy tính để bàn - desktop, và máy tính xách tay - laptop) có khả năng hỗ trợ sử dụng các ứng dụng AI càng trở nên nhộn nhịp.

Cụ thể hơn, các nhà sản xuất bắt đầu chạy đua phát triển chip xử lý hỗ trợ máy tính cá nhân có thể dễ dàng sử dụng các ứng dụng AI trực tiếp trên máy tính chứ không phải phụ thuộc vào những hệ thống máy chủ lớn hay kết nối điện toán đám mây, trực tuyến.

Qualcomm

Nước đi của Qualcomm

Mới đây, Qualcomm ngày 24.4 công bố chính thức mở rộng danh mục nền tảng di động Snapdragon X Series khi cho ra mắt Snapdragon X Plus được trang bị CPU Qualcomm Oryon™ tiên tiến. Thiết kế CPU với bộ vi xử lý tích hợp tùy chỉnh mang lại hiệu suất nhanh hơn đến 37% so với các đối thủ cạnh tranh, đồng thời tiêu thụ điện năng ít hơn 54%.

Vi xử lý Snapdragon X Plus cũng được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của các ứng dụng AI trên laptop, trang bị NPU (bộ xử lý thần kinh, được chuyên biệt cho việc tính toán AI) Qualcomm® Hexagon™ với sức mạnh tính toán đạt đến 45 TOPS (45 tera operations per second - 45 nghìn tỉ phép tính trên giây), đưa NPU này trở thành NPU nhanh nhất thế giới dành cho laptop.

Đây không phải là vi xử lý đầu tiên mà Qualcomm phát triển để dùng cho laptop. Trước đó, sau nhiều dòng chip dành cho laptop, đến cuối năm 2022, Qualcomm đã tung ra nền tảng Snapdragon 8cx thế hệ 3 lại được ra mắt dành cho laptop có tiến trình chỉ còn 5 nm. Đây là mức tiến trình cao nhất của chip dành cho PC tại thời điểm đó, ngang với vi xử lý thế hệ Ryzen 7000 Series được AMD ra mắt cùng năm.

Đến cuối năm 2023, khai mở cho dòng vi xử lý tiên tiến Snapdragon X Series, Qualcomm đã tung ra Snapdragon X Lite với tiến trình chỉ còn 4 nm và hướng đến các dòng laptop hỗ trợ mạnh cho AI. Dự kiến, các nhà sản xuất sẽ bán ra các dòng laptop tích hợp Snapdragon X Lite và Snapdragon X Plus từ giữa năm nay. Mới đây, các mẫu laptop của Lenovo tích hợp Snapdragon X Lite cũng đã được trình bày để một số chuyên gia công nghệ trải nghiệm. Không chỉ cạnh tranh với các đối thủ chạy hệ điều hành Window, trang The Verge dẫn một số nguồn tin tiết lộ Microsoft đang muốn tăng cường hợp tác với Qualcomm tạo ra các dòng laptop có hiệu suất và khả năng tăng tốc AI nhằm cạnh tranh trực tiếp với các dòng Macbook Air trang bị chip M3.

Ưu thế mà Qualcomm hướng đến là hiệu năng cao nhưng tiết kiệm pin để phù hợp cho các dòng laptop có tính di động cao.

Phát Tiến

Vũ khí của Intel và AMD

Ngay trước khi Qualcomm tung ra Snapdragon X Plus, AMD ngày 16.4 cũng đã giới thiệu dòng vi xử lý mới có khả năng hỗ trợ mạnh mẽ AI dành cho máy tính cá nhân. Đó là bộ vi xử lý dòng Ryzen Pro 8040 cho laptop và bộ xử lý dòng Ryzen Pro 8000 cho máy tính để bàn được chế tạo với tiến trình 4 nm. Đây được xem là sự hồi đáp từ AMD trong bối cảnh các đối thủ đang thúc đẩy các dòng chip xử lý hỗ trợ AI. Từ quý 2/2024, các hãng máy tính như HP, Lenovo sẽ bắt đầu tung ra dòng máy tính tích hợp các dòng chíp trên.

Trong khi đó, một số dòng máy tính trang bị Core Ultra của Intel đã dần hiện diện tại nhiều thị trường, bao gồm cả VN. Được giới thiệu vào tháng 9.2023 rồi chính thức ra mắt vào tháng 12.2023, Core Ultra là nền tảng vi xử lý đầu tiên của Intel được tích hợp NPU. Core Ultra có bộ xử lý trung tâm (CPU), bộ xử lý đồ họa (GPU) và NPU sẽ được phân chia riêng biệt cho các tác vụ khác nhau để đạt hiệu quả tối ưu như: CPU đảm nhiệm các tác vụ AI nhẹ có độ trễ thấp, còn NPU thực thi các tác vụ AI lớn và kéo dài.

Trình diễn tại sự kiện Intel Innovation diễn ra hồi tháng 9.2023, các laptop tích hợp AI với bộ vi xử lý Core Ultra có thể dễ dàng trả lời các câu hỏi như ChatGPT mà không cần kết nối trực tuyến với ứng dụng này, hay có thể tóm tắt nội dung họp trực tuyến, ghi chú rồi lưu trữ.

Dù tiên phong trong việc xuất hiện trên các sản phẩm laptop đã được bán ra, nhưng Intel sắp phải đối mặt với các đối thủ mạnh mẽ ở trên, vốn được đánh giá là có hiệu suất hoạt động rất cao.