Thay van tim qua… da

Ông N.V.A (60 tuổi, ngụ TP.HCM) nhập viện Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM (BV ĐHYD), trong tình trạng mệt, khó thở, đau ngực khi gắng sức.

Các bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị hẹp van động mạch chủ nặng, van động mạch chủ chỉ có 2 mảnh (van tim bình thường có 3 mảnh). Ông A. phải được thay van động mạch chủ. Tuy nhiên, với bệnh nhân lớn tuổi thì phẫu thuật tim khá nhiều nguy cơ và người bệnh cũng ngần ngại mổ.

Sau hội chẩn, các bác sĩ đã chỉ định thực hiện thay van động mạch chủ qua da (TAVI) để điều trị tối ưu cho bệnh nhân mà không cần phải mổ tim mở.

Theo phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Hoàng Định, Phó giám đốc Trung tâm tim mạch, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch của BV ĐHYD: Để điều trị các trường hợp hẹp van động mạch chủ, biện pháp điều trị truyền thống là phẫu thuật đặt van tim (mổ hở). “Tuy nhiên, đây là một cuộc phẫu thuật lớn, phải mở lồng ngực và dùng máy tim phổi nhân tạo. Phẫu thuật thường kéo dài từ 3-4 giờ và thời gian nằm viện khoảng 2 tuần, sau 1-2 tháng mới hồi phục. Vì vậy, những người bệnh cao tuổi, có kèm các bệnh lý khác (như bệnh phổi, bệnh thận, bệnh gan …) thì khó chịu đựng được những phẫu thuật như vậy”, bác sĩ Định nhận định.

Bác sĩ Định cho biết: TAVI là kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da, không cần phải mổ ngực. Với phương pháp này, người bệnh sẽ được gây tê khi thực hiện kỹ thuật thay cho gây mê. Bác sĩ sẽ dùng ống thông đi qua động mạch đùi vào bên trong tim. Bên trong ống thông có một van tim nhân tạo được để sẵn, khi ống thông và van tim nhân tạo vào đúng vị trí thì van nhân tạo này sẽ được bung ra thay thế cho van động mạch chủ bị hẹp.

TAVI được dùng để điều trị các trường hợp hẹp van động mạch chủ nặng. Trong tương lai có thể dùng cho cả những trường hợp hở van động mạch chủ.

“Thay van động mạch chủ qua da là kỹ thuật cao nhất, phức tạp nhất trong can thiệp nội mạch hiện nay, được thực hiện ở các nước tiên tiến cũng như tại Việt Nam”, phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Trương Quang Bình, Phó giám đốc BV ĐHYD, đánh giá.

Để thực hiện một ca thay van động mạch chủ qua da, cần sự phối hợp đồng bộ của nhiều chuyên khoa kỹ thuật cao, bác sĩ chuyên gia và phương tiện hiện đại, chuyên sau. Bao gồm: bác sĩ tim mạch can thiệp, phẫu thuật viên tim mạch, bác sĩ gây mê hồi sức, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, điều dưỡng và kỹ thuật viên phối hợp chặt chẽ và nhịp nhàng với nhau. Đồng thời, phòng DSA (chụp mạch máu kỹ thuật số xóa nền) và trang thiết bị hỗ trợ đồng bộ hiện đại.

Theo bác sĩ Định, hẹp van động mạch chủ là một trong những bệnh lý nặng nề nhất của bệnh tim mạch. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi và tỉ lệ bệnh ngày càng cao do tuổi thọ của người dân ngày càng được nâng cao.

“Từ 60 tuổi trở lên, van tim bắt đầu bị thoái hóa. Các van tim dễ bị tổn thương và gây ra tình trạng hẹp van hoặc hở van. Khi van động mạch chủ bị hẹp, người bệnh thường có triệu chứng mệt, khó thở, có khi đau ngực, ngất. Nếu người bệnh không điều trị thì tỉ lệ tử vong sau 2-3 năm rất cao”, bác sĩ Định khuyến cáo.

Ghi nhận tại BV ĐHYD, trung bình mỗi năm có hơn 50 ca thay van động mạch chủ. Trong đó, khoảng 10% trường hợp được thực hiện kỹ thuật TAVI. Hiện BV ĐHYD đã là trung tâm độc lập thực hiện kỹ thuật này. Tất cả 15 ca bệnh đã được thực hiện thay van động mạch chủ tại BV ĐHYD đều phục hồi sức khỏe tốt, trở về sinh hoạt cuộc sống bình thường, không có biến chứng.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất đối với bệnh nhân để tiếp cận phương pháp điều trị mới vẫn là chi phí cao, với giá thành một van động mạch chủ dùng trong kỹ thuật lên đến 25.000 USD. Các chuyên gia y tế hi vọng tương lai, giá thành này có thể từ từ được giảm xuống.