Kiến nghị bỏ quy định đánh thuế cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng

Vafi cùng Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán, Câu lạc bộ các Công ty Quản lý Quỹ, Câu lạc bộ các Công ty Niêm yết đề xuất với Thủ Tướng Chính phủ và Bộ Trưởng Bộ Tài chính chưa nên áp dụng đánh thuế hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng. Theo phân tích của các hiệp hội, bản chất của trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng cho nhà đầu tư chứng khoán không làm thay đổi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp ( tại thời điểm chia ), không làm giảm lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp, không làm thay đổi tỷ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông, tất cả cổ đông công ty không nhận 1 đồng tiền mặt nào như hình thức chia cổ tức bằng tiền mặt. Tại thời điểm chia tách qui định phải giảm giá trị thị trường cổ phiếu theo tỷ lệ chia tách và về nguyên tắc thì giá trị cổ phiếu của cổ đông không thay đổi. Trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng không phải là hình thức phân phối lợi nhuận sau thuế như việc phân phối lợi nhuận sau thuế để trả tiền thưởng cho người lao động, cho ban quản lý hay sử dụng 1 phần lợi nhuận sau thuế để phân phối cổ tức tiền mặt cho cổ đông hiện hữu. Các doanh nghiệp xem xét kỹ việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng bởi càng tăng vốn điều lệ thì trong tương lai càng phải dành nhiều lợi nhuận hơn để trả cổ tức bằng tiền mặt.

Hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc cổ phiếu thưởng là hình thức huy động vốn. Doanh nghiệp cần huy động vốn lớn để đầu tư mở rộng sản xuất, để tăng tiềm lực tài chính, xử lý nợ xấu đang rất cần hình thức này, chẳng hạn như khối các ngân hàng thương mại cổ phần trong nước. Giá cổ phiếu giảm sau khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng có được gọi là thu nhập từ đầu tư vốn để đánh thuế 5% bên cạnh mức thuế 0,1% trên giá trị chuyển nhượng mà nhà đầu tư phải nộp khi bán cổ phiếu. Việc đánh thuế cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng sẽ làm nhà đầu tư giảm bớt nhiệt tình với hình thức này vì sợ thiệt đơn thiệt kép, đã thua lỗ do giá cổ phiếu giảm và bị đánh thuế lớn. Từ đó nhà đầu tư yêu cầu doanh nghiệp chia cổ tức bằng tiền mặt nhiều hơn, hạn chế hình thức trả bằng cổ phiếu, cổ phiếu thưởng, làm cản trở cơ chế huy động vốn hàng năm và thường xuyên của các doanh nghiệp, hệ thống ngân hàng nội địa trong nước sẽ gặp khó khăn khi đang cần giữ lại nhiều lợi nhuận sau thuế để xử lý nợ xấu và các ngân hàng cũng sẽ gặp khó khăn với bài toán giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay.

Các hiệp hội cho rằng chủ trương miễn giảm thuế cho doanh nghiệp có hoạt động tái đầu tư mở rộng sản xuất đã có từ lâu, đây chủ trương rất đúng đắn để khuyến khích phát triển sản xuất, cho nên không nên đánh thuế cổ tức và cổ phiếu thưởng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được huy động vốn thường xuyên từ thị trường chứng khoán.

Singapore trở thành Trung tâm tài chính của Châu Á và thế giới, có rất nhiều lý do nhưng các loại thuế chứng khoán của họ thấp và hấp dẫn hơn VN như họ không có thuế đánh vào hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng, không đánh thuế vào các giao dịch chuyển nhượng chứng khoán. Các nước phát triển như Anh, Mỹ, EU họ có chính sách miễn các loại thuế cổ tức cho người về hưu, vì họ quan niệm dòng vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán là dòng vốn đẩy rủi ro và mạo hiểm cho nên phải có chính sách hợp lý khuyến khích các dòng vốn nhàn rỗi vào thị trường chứng khoán và từ các dòng vốn nhỏ lẻ đó hợp thành hàng triệu triệu dòng vốn làm cho hệ thống doanh nghiệp dễ dàng huy động được vốn và từ đó lãi suất cho vay sẽ rất rẻ.