Tuy nhiên, nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền Afghanistan cũ mới đây cho AFP hay chiến thắng nhẹ nhàng của Taliban hoàn toàn không bất ngờ và là hệ quả của những thất bại cơ bản của giới lãnh đạo, nạn tham nhũng tràn lan, chiến dịch tuyên truyền của Taliban và sự “phản bội” của Mỹ qua việc rút quân.
Trong đó có một quan chức cho hay chỉ hai ngày trước khi Taliban tiến vào Kabul ngày 15.8, ông có mặt trong cuộc họp khẩn cấp của Tổng thống khi đó Ashraf Ghani với các bộ trưởng cùng các chỉ huy quân đội và giới tình báo.
“Chúng tôi được cho là có đủ vũ khí đạn dược, nguồn tài chính để giữ Kabul trong 2 năm, nhưng thành phố này lại thất thủ trong 2 ngày”, vị quan chức cho hay. Ông còn tiết lộ chính phủ Afghanistan có 100 triệu USD tiền mặt để bảo vệ Kabul.
|
Taliban công bố hình ảnh thiết bị quân sự bị Mỹ phá hủy |
"Nói dối"
Vị quan chức nói trên, không muốn tiết lộ danh tính, cho hay ông không ngạc nhiên về việc Kabul rơi vào tay Taliban quá nhanh. “Các bộ trưởng liên tục nói dối với ông Ghani, nói rằng mọi thứ ổn để họ có thể tiếp tục duy trì công việc và đặc quyền của họ”, vị quan chức khẳng định.
Khi Taliban tiến hành cuộc tấn công khắp Afghanistan, giới lãnh đạo lại tranh luận về những cải cách chính sách. “Chúng tôi đã không thực hiện những ưu tiên một cách hợp lý… Khi các thành phố lần lượt sụp đổ, Hội đồng An ninh quốc gia lại họp để bàn về tuyển nhân sự và các cải cách” vị quan chức nói.
Lực lượng Taliban càn quét khắp Afghanistan chỉ trong 2 tuần, chiếm các thủ phủ mà không cần bắn phát đạn nào, theo báo The Economic Times.
Thành viên Taliban tuần tra ở Kabul ngày 16.8 Reuters |
Một cựu cố vấn cấp cao của chính quyền Afghanistan thì cho hay không có ai trong chính phủ thể hiện vai trò lãnh đạo. “Không ai trong số họ lên tiếng với báo chí để trấn an người dân. Không ai trong số họ thâm nhập tình hình thực tế”, ông khẳng định. Vị cựu cố vấn còn cho rằng ông Ghani cũng có những sai lầm về chiến lược.
"Chúng tôi đã bị phản bội"
Tuy nhiên, đối với quân đội Afghanistan, việc cố thủ mọi nơi để chống Taliban là nhiệm vụ bất khả thi, theo The Economic Times.
Dù Mỹ đã chi hàng tỉ USD cho các chương trình hỗ trợ quân sự và thiết bị cho quân đội Afghanistan, nhưng năng lực của lực lượng này đã bị nạn tham nhũng bào mòn. Nhiều sĩ quan chiếm đoạt tiền lương của cấp dưới, thậm chí bán nhiên liệu và đạn dược.
Binh sĩ Afghanistan canh gác tại một chốt an ninh gần một căn cứ quân sự ở phía bắc thủ đô Kabul hồi tháng 2.2020 Reuters |
Tình hình càng xấu đi sau khi Washington ký một thỏa thuận rút quân với Taliban vào tháng 2.2020. “Chúng tôi đã bị phản bội”, ông Sami Sadat, một vị tướng chống Taliban, viết trên tờ The New York Times.
Không có sự hỗ trợ trên không của quân đội Mỹ, cùng với lực lượng không quân của chính quyền Afghanistan cũ không thể hoạt động sau khi Washington rút các nhà thầu nước ngoài bảo trì phi đội, lục quân Afghanistan mất lợi thế chiến lược.
Những ngày chiến đấu cuối cùng “kỳ dị”
Ông Sadat còn viết rằng trước khi ký thỏa thuận rút quân với Mỹ, Taliban không thắng được lục quân Afghanistan trong bất kỳ trận chiến quan trọng nào. “Còn sau khi có thỏa thuận thì sao? Chúng tôi mất hàng chục binh sĩ mỗi ngày”, ông Sadat viết tiếp, mô tả những ngày chiến đấu cuối cùng là “kỳ dị”.
Ông Sadat bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng quân đội Afghanistan sụp đổ một phần vì “không cố gắng” chiến đấu. “Chúng tôi chiến đấu dũng cảm đến cùng. Chúng tôi đã mất 66.000 binh sĩ trong 20 năm qua”, ông Sadat khẳng định.
Trong cuộc điện đàm vào ngày 23.7, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói với Tổng thống Ghani rằng nhà lãnh đạo Afghanistan “có quân đội tốt nhất”, với 300.000 binh sĩ được trang bị tốt, so với 70.000-80.000 thành viên của Taliban. Ông Biden còn đánh giá quân đội Afghanistan có năng lực chiến đấu, theo Reuters.
|
[VIDEO] Taliban tuyên bố kêu gọi đoàn kết sau khi đánh chiếm tỉnh cuối cùng |
Khi giới lãnh đạo bỏ trốn, các binh sĩ ở tiền tuyến thấy không còn lý do để hy sinh. “Khi Taliban tiến vào Kabul, các binh sĩ biết rằng tổng thống của họ đã rời đi và đó là lý do họ không chiến đấu”, một cựu sĩ quan Afghanistan cấp cao cho hay.
Cũng vào thời điểm đó, Taliban đưa ra những thông điệp trên báo chí nhằm thuyết phục các binh sĩ đầu hàng. “Chúng tôi đã thua cuộc chiến mạng xã hội. Taliban nói với các binh sĩ rằng họ đang chiến đấu một cách vô ích vì một thỏa thuận đã được ký ở cấp trên”, vị cựu sĩ quan cho hay.
Bị bỏ mặc và kiệt sức, các binh sĩ Afghanistan nhận thấy tiếp tục chiến đấu cũng chẳng được gì.
Bình luận (0)