Tấn công bằng thuyền không người lái ở Crimea báo hiệu hình thức tác chiến mới?

Nga tuần trước cho biết Hạm đội Biển Đen của nước này, đóng tại thành phố Sevastopol nằm trên bán đảo Crimea, đã bị 16 phương tiện không người lái của Ukraine tấn công, bao gồm 9 chiếc trên không và 7 chiếc dưới nước. Kyiv đến nay chưa từng công khai thừa nhận đứng sau vụ việc.

Song vụ tấn công dường như đã cho thấy hiệu quả của loại vũ khí tương đối rẻ tiền như thuyền không người lái, đặt ra nhiều câu hỏi trong giới quan sát quân sự, theo một bài phân tích đăng trên báo The Guardian ngày 1.11.

Tàu chiến Nga tại cảng Sevatopol tháng 7.2021

reuters

Theo bài báo, ông Dominic Cummings, người từng là trưởng cố vấn của cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson, 3 năm trước đã phát biểu: "Một thiếu niên sẽ có thể triển khai máy bay không người lái bằng điện thoại của mình để đánh chìm một trong những con tàu trị giá hàng tỉ đô này". Ông ám chỉ hai tàu sân bay mới của Hải quân Hoàng gia Anh, với tổng chi phí chế tạo lên đến 6,4 tỉ bảng Anh.

Có thể ông Cummings đã đúng. Hồi tháng 4, Ukraine từng tuyên bố đánh chìm tàu ​​Moskva thuộc Hạm đội Biển Đen bằng các tên lửa tầm xa. Giờ đây, vũ khí tấn công của họ dường như là các phương tiện không người lái cảm tử hoạt động tài tình nhưng có thiết kế vô cùng đơn giản.

Được quan tâm hơn cả là thuyền không người lái. Phương tiện này từng gây xôn xao trong giới phân tích hải quân khi lực lượng Nga phát hiện một chiếc trôi dạt trên vịnh Omega, bên ngoài lối vào cảng Sevastopol vào tháng trước. Phương tiện tương tự có thể đã được sử dụng để đâm vào khinh hạm Admiral Marakov của Nga ở Sevastopol tuần trước, như được thấy thoáng qua trong video mà một nhà báo Ukraine tiếp cận được.

Nhà phân tích hải quân H.I. Sutton cho biết ông tin rằng con thuyền không người lái này được tạo ra bằng cách "chế" lại một mô tô nước (jetski). Mô tô nước được bọc một lớp vỏ nhôm, nhiều khả năng có các ngòi nổ ở phía trước để mang đầu đạn. Một camera được điều khiển từ xa, cùng với ống kính hồng ngoại, gắn trên thuyền cung cấp dữ liệu video cho trung tâm chỉ huy và kiểm soát của Ukraine.

Hình ảnh được cho là thuyền không người lái trôi dạt vào Sevastopol hồi tháng 9

twitter

Cách làm này giống với cách Thổ Nhĩ Kỳ áp dụng để tạo ra máy bay không người lái Bayrakter TB2 với giá thành sản xuất tương đối rẻ. Các thuyền không người lái tương tự gần đây cũng đã được lực lượng Houthi sử dụng để chống lại các tàu hải quân của Ả Rập Xê Út neo đậu tại cảng ở biển Đỏ. "Chúng ta có thể thấy các cuộc chiến trong tương lai sẽ có số lượng lớn vũ khí này và đó là một mối đe dọa lâu dài", chuyên gia Sutton nói.

Các chuyên gia Ukraine cho biết họ đặc biệt ấn tượng trước thực tế là hải quân nước này có thể đưa các phương tiện không người lái cách bờ biển hơn 160 km đi đến khu vực bên ngoài cảng và thậm chí có thể cả bên trong cảng. Dù vậy, việc này cần được xem xét cùng với thực tế là thiệt hại tạo ra trong cuộc đột kích vẫn chưa rõ ràng.

Mục tiêu quan trọng, được các nhà phân tích nguồn mở xác định trong video, là khinh hạm Admiral Makarov hiện đại nhất của Nga ở biển Đen. Một camera quay lại vụ tấn công dừng ngay tại thời điểm nó tiếp cận còn tàu chiến, cho thấy nó có thể đã phát nổ, nhưng tác động của vụ nổ chưa được làm rõ. Một bức ảnh chụp tàu Admiral Makarov tại bến cảng, không bị hư hại, được đăng lên mạng ngày 1.11, nhưng không rõ ngày chụp.

Song ngay cả khi thiệt hại đối với tàu Makarov và các tàu khác là không đáng kể, hải quân Nga có thể vẫn sẽ phải nhanh chóng đánh giá lại tình hình. Từ lâu, người ta đã biết rằng tàu chiến dễ bị tấn công nhất khi nó ở trong bờ hoặc gần bờ, nơi nó ít có khả năng di chuyển hoặc mang theo tất cả vũ khí của mình.

Trong trường hợp này, Hạm đội Biển Đen của Nga có lẽ đã đánh giá thấp đối thủ của mình, phạm một sai lầm mà ông Sidharth Kaushal, chuyên gia hải quân ở Viện Rusi, gọi là "sự thiếu linh hoạt trong chiến thuật" bởi vì lực lượng đã "ôm bờ biển Crimea" - ở quá lâu tại một khu vực mà họ dễ bị tấn công nhất.

Sau vụ tấn công ở Sevastopol, nhiều chuyên gia hải quân cho biết ý tưởng về thuyền không người lái không phải là điều gì mới mẻ. Chuyên gia Kaushal mô tả những chiếc thuyền mới của Ukraine "về cơ bản là ngư lôi tự hành", nhưng cũng là loại vũ khí rẻ tiền và có thể rất hiệu quả ở những khu vực đông đúc như vịnh Ba Tư hoặc, như Ukraine nhìn nhận, phía bắc biển Đen.