'Tắt sóng 2G' là sự kiện công nghệ nổi bật nhất năm 2024

Câu lạc bộ các nhà báo công nghệ thông tin vừa công bố 10 sự kiện công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) nổi bật năm 2024, gồm:

1. Tắt sóng 2G đưa 18 triệu thuê bao lên 4G

Từ 0 giờ ngày 16.10, các nhà mạng tại Việt Nam đã hoàn tất việc tắt sóng 2G, chuyển toàn bộ thiết bị di động hoạt động trên nền 4G. Thống kê 10 tháng đầu năm 2024 đã có khoảng 18 triệu thuê bao 2G Only chuyển đổi lên 4G, trong đó có tỷ lệ lớn chuyển sang sử dụng smartphone - điều kiện cần thiết để người dân có thể triển khai sử dụng các dịch vụ số, trở thành công dân số.

Ảnh: CTV

Đây là cột mốc quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phổ cập 4G, 5G, thúc đẩy kinh tế số và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.

2. Quốc hội thông qua luật Dữ liệu

Ngày 30.11.2024, Quốc hội Việt Nam đã thông qua luật Dữ liệu với 94,15% đại biểu tán thành, có hiệu lực từ ngày 1.7.2025. Luật này quy định việc thiết lập và vận hành Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia thông qua Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, đặt dưới sự quản lý của Bộ Công an.

Luật cũng quy định về việc chuyển, xử lý dữ liệu xuyên biên giới, thắt chặt hơn việc chuyển dữ liệu từ Việt Nam ra nước ngoài, đặc biệt là dữ liệu cốt lõi và quan trọng, yêu cầu sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.

Ngoài ra luật còn quy định việc cung cấp dữ liệu cho cơ quan Nhà nước trong các trường hợp như ứng phó với tình trạng khẩn cấp, thảm họa, phòng chống bạo loạn, khủng bố... mà không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. Luật Dữ liệu được kỳ vọng thiết lập thị trường dữ liệu, thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế và thay đổi phương thức giao tiếp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân trên môi trường số.

3. Ban hành Nghị định về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng

Ngày 9.11.2024, Nghị định số 147/2024/NĐ-CP về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng (thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP và Nghị định 27/2018/NĐ-CP) được Thủ tướng ký ban hành.

Nghị định áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. Nhiều quy định chi tiết về quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia cung cấp và sử dụng dịch vụ internet, đồng thời thiết lập các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân, ngăn chặn thông tin xấu độc và xử lý hành vi vi phạm.

Một điểm đáng chú ý là các nền tảng số trong và ngoài nước có trách nhiệm tuân thủ quy định Việt Nam, bao gồm lưu trữ dữ liệu, cung cấp thông tin người dùng khi có yêu cầu hợp pháp. Nghị định cũng nhấn mạnh sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng trong đảm bảo môi trường internet an toàn, lành mạnh, thúc đẩy phát triển kinh tế số.

4. Ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam

Ngày 21.9.2024 Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050. Trong giai đoạn 1 (2024 - 2030), Việt Nam đặt mục tiêu trở thành một trong các trung tâm về nhân lực bán dẫn toàn cầu, hình thành năng lực cơ bản trong tất cả các công đoạn từ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất, đóng gói và kiểm thử của công nghiệp bán dẫn. Quy mô doanh thu công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đạt trên 25 tỉ USD/năm.

Ảnh: AFP

Giai đoạn 2 (2030 - 2040), Việt Nam sẽ trở thành một trong các trung tâm về công nghiệp bán dẫn, điện tử toàn cầu; phát triển công nghiệp bán dẫn, điện tử kết hợp giữa tự cường và FDI. Quy mô doanh thu công nghiệp bán dẫn đạt trên 50 tỉ USD/năm.

Tới giai đoạn 3 (2040 - 2050), Việt Nam trở thành quốc gia thuộc nhóm các quốc gia đi đầu trên thế giới về công nghiệp bán dẫn, điện tử; làm chủ nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực bán dẫn, điện tử. Đến năm 2050, quy mô doanh thu công nghiệp bán dẫn đạt trên 100 tỉ USD/năm; quy mô doanh thu công nghiệp điện tử đạt trên 1.045 tỉ USD/năm.

5. Phê duyệt Chiến lược Hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030

Ngày 9.10.2024, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình phê duyệt Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, đặt mục tiêu đến năm 2025 phổ cập cáp quang đến các hộ gia đình; 100% các tỉnh, thành phố và các khu công nghệ cao có dịch vụ di động 5G; triển khai tối thiểu 2 tuyến cáp quang biển quốc tế mới; phát triển các trung tâm dữ liệu hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI)…

Mục tiêu đến 2030, Việt Nam phủ sóng mạng 5G tới 99% dân số, triển khai thử nghiệm mạng 6G, phát triển 6 tuyến cáp quang biển quốc tế mới, nâng dung lượng cáp quang biển đạt tối thiểu 350 Tbps. Đồng thời, Việt Nam sẽ xây dựng các trung tâm dữ liệu siêu lớn (Hyperscale Data Center) và hỗ trợ phát triển các trung tâm dữ liệu khu vực, đưa số lượng kết nối IoT đạt mức trung bình cao trên thế giới…

6. Thương mại hóa 5G

Ngày 15.10, Viettel thương mại hóa 5G, phủ sóng 100% thủ phủ của 63/63 tỉnh, thành phố. Ngày 20.12, Tập đoàn VNPT chính thức cung cấp dịch vụ 5G, đặt mục tiêu phủ sóng rộng hơn trong năm 2025 và đạt 85% dân số trong thời gian tới. MobiFone cũng đang dự kiến thương mại hóa 5G vào đầu năm 2025.

Ảnh: Anh Quân

Việc thương mại hóa 5G trên toàn quốc giúp cụ thể hóa mục tiêu phổ cập hạ tầng số quốc gia, thúc đẩy phát triển các ứng dụng số và hệ sinh thái dịch vụ số, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và tăng năng suất lao động. Các dự báo cho thấy, đến năm 2030, 5G sẽ đem lại cho nhà mạng Việt Nam doanh thu 1,5 tỉ USD. Năm 2025, 5G có khả năng đóng góp vào tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 7,3 - 7,4%.

7. Hợp nhất Bộ TT-TT và KH-CN để thúc đẩy chuyển đổi số

Việc Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) hợp nhất là một bước hiện thực hóa cuộc cách mạng chuyển đổi số cũng như tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh việc hợp nhất 2 Bộ tốt cho đất nước và cho ngành. Hai Bộ hợp nhất sẽ thành bộ máy mạnh hơn, thúc đẩy chuyển đổi số tốt hơn.

8. Phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030

Ngày 2.2.2024, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030, đặt mục tiêu (đến năm 2030) 100% các trung tâm dữ liệu quốc gia, trung tâm dữ liệu vùng, khu vực, trung tâm cấp quốc gia về lưu trữ dữ liệu lớn và tính toán hiệu năng cao trên cả nước được bảo đảm kết nối thành công, tạo thành mạng lưới chia sẻ năng lực tính toán, xử lý dữ liệu lớn phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước.

Các nền tảng điện toán đám mây Chính phủ và nền tảng ứng dụng trên thiết bị di động "Make in Vietnam" đảm bảo sẵn sàng đáp ứng 100% nhu cầu lưu trữ, thu thập, kết nối, chia sẻ dữ liệu, nhu cầu đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng và bảo mật thông tin theo cấp độ quy định của luật An toàn thông tin mạng.

9. Các ngân hàng thực hiện sinh trắc học để chống lừa đảo trực tuyến

Năm 2024, xác thực sinh trắc học trở thành "từ khóa chủ chốt" trong toàn ngành ngân hàng khi được xác định là giải pháp quan trọng chống lừa đảo trực tuyến. Sau nửa năm triển khai, kết quả của việc xác thực sinh trắc học là khởi đầu cho chiến lược dài hạn đảm bảo an toàn và bảo mật trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến và thẻ ngân hàng. Đến đầu tháng 7.2024 có 16,6 triệu tài khoản khách hàng đã được các ngân hàng đối chiếu với dữ liệu sinh trắc học Bộ Công an.

Ảnh: Anh Quân

Từ ngày 1.1.2025, các chủ tài khoản chưa hoàn tất việc cập nhật thông tin sinh trắc học sẽ không thể thực hiện giao dịch trực tuyến. Cũng từ thời điểm này, các tài khoản chưa được xác thực sinh trắc học sẽ chỉ được cung cấp dịch vụ tại quầy để đảm bảo tính bảo mật.

10. NVIDIA mua cổ phần Vinbrain, mở 2 trung tâm nghiên cứu AI tại Việt Nam

Ngày 5.12.2024, Tập đoàn NVIDIA ký thỏa thuận hợp tác với Chính phủ Việt Nam thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển (VRDC) và Trung tâm dữ liệu AI tại Việt Nam. VRDC là một trong 3 trung tâm nghiên cứu phát triển AI lớn trên thế giới, bên cạnh thung lũng Silicon của Mỹ và một trung tâm khác ở Đài Loan. Đồng thời, NVIDIA cũng mua lại VinBrain (thuộc Vingroup) để phát triển một trung tâm thiết kế tại Việt Nam.

NVIDIA thỏa thuận với một số đối tác về việc dịch chuyển chuỗi sản xuất từ các nước khác sang Việt Nam, với cam kết đầu tư từ 4 - 4,5 tỉ USD trong 4 năm tới, dự kiến tạo thêm khoảng 4.000 việc làm trực tiếp và khoảng 40.000 - 50.000 việc làm gián tiếp trong những năm tới.

Đây là "cú hích" quan trọng giúp Việt Nam có được bước nhảy vọt về công nghệ trong thời gian tới, có hiệu ứng lan tỏa lớn, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư công nghệ cao khác trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực AI, bán dẫn đầu tư vào Việt Nam; đồng thời thu hút, giữ chân được nhiều nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn và AI.