VN Pharma hưởng lợi từ bán thuốc cho TP.HCM không qua đấu thầu

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP), ngày 22.12.2012, Sở Y tế TP.HCM có văn bản gửi UBND TP “về công tác đấu thầu mua thuốc y tế cho ngành y tế TP năm 2013”, đề nghị UBND TP cho phép các cơ sở y tế (CSYT) công lập tự tổ chức đấu thầu mua thuốc theo Thông tư 01/2012 của liên bộ Y tế - Tài chính. Sở Tài chính cũng có công văn đề xuất UBND TP như trên. Ngày 6.2.2013 UBND TP đồng ý, giao Sở Y tế thẩm định kế hoạch mua thuốc của các CSYT công, trình UBND TP xem xét. Tuy nhiên, ngày 15.4, UBND TP cho phép các CSYT mua thuốc bổ sung để sử dụng đến 30.6.2013 bằng cách gia hạn hợp đồng trúng thầu năm 2012.

Đợt mua thuốc từ 1.7 - 30.9.2013, Sở Y tế có công văn báo cáo và đề nghị UBND TP cho phép các đơn vị tiếp tục gia hạn hợp đồng năm 2012 và giao cho các đơn vị tự chủ, đàm phán giá để kịp thời mua thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, hơn 1 tháng sau, Văn phòng UBND TP có văn bản thông báo UBND TP không chấp nhận đề nghị này. Do không có phương án mua thuốc, một số CSYT phải vay mượn thuốc của các công ty trúng thầu đang cung ứng hoặc ký hợp đồng mua thuốc với giá trị nhỏ. Theo TTCP, việc làm trên là vi phạm điều 11 Thông tư 01/2012, gây nên tình trạng thiếu thuốc tại một số CSYT.

Ngày 4.9.2013, Sở Y tế tiếp tục có văn bản đề nghị UBND TP cho phép các đơn vị tiếp tục mua thuốc sử dụng trong khi chờ kết quả đấu thầu tập trung năm 2013 (để sử dụng cho năm 2014). Được sự đồng ý của UBND TP, Sở Y tế đã hướng dẫn các đơn vị lập kế hoạch mua để trình UBND TP. Ngày 11.10.2013, UBND TP chấp thuận thẩm định của Sở Y tế với giá gói thầu hơn 3.074 tỉ đồng cho 2.064 mặt hàng thuốc, thời hạn thực hiện hợp đồng đến hết tháng 12.2013. Trong số 3.074 tỉ đồng thuốc trúng thầu đợt này, VN Pharma trúng thầu trên 103 tỉ đồng. Trong đợt này, tổng giá trị thực hiện hợp đồng của cả TP là hơn 1.448 tỉ đồng.

Do chưa có kết quả đấu thầu tập trung năm 2013 nên ngày 17.12.2013 Sở Y tế có công văn gửi UBND TP xin phép mua thuốc đầu năm 2014 (từ 1.1 - 31.3.2014). 7 ngày sau, UBND TP có công văn cho phép các CSYT ký phụ lục hợp đồng mua thuốc năm 2013, hợp đồng này áp giá của BV Chợ Rẫy để bổ sung lượng thuốc sử dụng đến hết tháng 3.2014. Từ chỉ đạo trên, Sở Y tế ban hành 41 quyết định (cho 41 CSYT). Các CSYT đã ký phụ lục hợp đồng trên cơ sở Sở Y tế phê duyệt với tổng trị giá trên 822 tỉ đồng, thực hiện hợp đồng đạt trên 456 tỉ đồng. Trong số này, VN Pharma ký 2 hợp đồng nguyên tắc và phụ lục hợp đồng nguyên tắc với 36 CSYT với tổng trị giá trên 13,3 tỉ đồng. Sau đó, VN Pharma ký hợp đồng và phụ lục hợp đồng bán thuốc cho 36 CSYT với tổng trị giá trên 116 tỉ đồng, giá trị thực hiện hợp đồng từ tháng 10.2013 - 3.2014 là 60,7 tỉ đồng.

“Năm 2013 và quý 1/2014 UBND TP không tổ chức đấu thầu để mua thuốc, chỉ đạo các CSYT mua thuốc theo hình thức gia hạn hợp đồng, mua sắm trực tiếp, áp đơn giá trúng thầu thuốc của BV Chợ Rẫy năm trước… là vi phạm quy định tại Thông tư số 01/2012. Việc chỉ đạo mua thuốc theo phương thức mua sắm trực tiếp và áp giá trúng thầu theo giá trúng thầu BV Chợ Rẫy dẫn đến đơn giá thuốc đã mua cao hơn giá thuốc các địa phương lân cận tổ chức đấu thầu mua thuốc theo quy định. Số tiền chênh lệch giá thuốc đã bị cơ quan BHXH từ chối thanh toán 81,8 tỉ đồng. Tại thời điểm TTCP thanh tra đã xử lý được hơn 31 tỉ đồng, số tiền còn lại 50,8 tỉ đồng đang chờ xử lý”, kết luận của TTCP nêu.

Ngoài ra, theo TTCP, UBND TP không cho phép các CSYT tự tổ chức đấu thầu mua thuốc, chỉ đạo CSYT ký phụ lục gia hạn hợp đồng mua thuốc năm 2012 theo Thông tư 10/2007 liên bộ Y tế - Tài chính (hướng dẫn đấu thầu mua thuốc trong các CSYT công lập) dẫn đến giá nhóm thuốc generic (thuốc hết hạn bảo hộ được sản xuất theo công thức) mua vào cao hơn bình quân 30% so với giá đấu thầu theo Thông tư số 01/2012, gây thiệt hại cho quỹ khám chữa bệnh và các CSYT.

TTCP yêu cầu UBND TP (và một số địa phương có liên quan trong kết luận thanh tra), các BV tổ chức kiểm điểm đối với những tồn tại, vi phạm trong công tác đấu thầu mua sắm thuốc tại địa phương. Chỉ đạo kiểm điểm và có biện pháp xử lý đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, vi phạm tại địa phương, đơn vị.