Thứ trưởng Bộ Xây dựng ‘bật mí’ về phương án giải cứu thị trường bất động sản

Nhiều vướng mắc liên quan đến pháp luật đất đai

Phát biểu tại Diễn dàn Phát triển bền vững thị trường bất động sản do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức ngày 15.12, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, sau khi được Chính phủ thành lập vào giữa tháng 11 vừa qua, Tổ công tác giải quyết những vướng mắc cho doanh nghiệp, một số địa phương trong thực hiện các dự án bất động sản (Tổ công tác của Thủ tướng) đã làm việc với một số địa phương. Bước đầu ghi nhận một số vướng mắc liên quan đến các quy định pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn và việc thực thi pháp luật chưa nghiêm ở một số địa phương, dự án.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nói về một số giải pháp giải cứu thị trường bất động sản mà Tổ công tác đã báo cáo Chính phủ

lê Quân

Về vướng mắc liên quan pháp luật đất đai, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết còn tồn tại khá nhiều như vướng mắc liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng dù chính quyền tích cực hỗ trợ doanh nghiệp; định giá đất; quy hoạch sử dụng đất; giao đất thực hiện dự án, lựa chọn chủ đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng, chấp nhận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận chủ đầu tư…

Về vướng mắc liên quan quy hoạch tác động thực hiện dự án như các dự án được thực hiện quy hoạch chi tiết, đang triển khai nhưng chưa đủ căn cứ pháp lý hoặc pháp lý hết hiệu lực.

Bên cạnh đó là những vướng mắc liên quan đến pháp luật về đầu tư, về đấu thầu dự án có đất công xen kẽ, về hoạt động đầu tư phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân… đều tác động khiến nguồn cung ra thị trường giảm.

Giải pháp nào giải cứu thị trường bất động sản?

Qua làm việc, Tổ công tác của Thủ tướng bước đầu báo cáo Chính phủ để có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết: với nhóm giải pháp thúc đẩy dự án đang triển khai các bộ ngành, địa phương rà soát dự án đang triển khai đủ pháp lý, có khó khăn sẽ đôn đốc; các dự án còn vướng pháp lý làm rõ nội dung vướng mắc để tháo gỡ, nhất là dự án nhà ở thương mại. Hiện cả nước còn hơn 1.000 dự án ở nhóm giải pháp này, khi được tháo gỡ khó khăn sẽ tạo nguồn cung đáng kể cho thị trường.

Thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội là một trong những giải pháp cứu thị trường bất động sản

lê quân

Với nhóm các giải pháp liên quan đến các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Theo Nghị quyết 11 của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội, các nhà đầu tư đang triển khai dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, chung cư cũ được hưởng ưu đãi, Chính phủ sẽ đôn đốc địa phương, ngân hàng, doanh nghiệp thực hiện Nghị quyết 11 có hiệu quả.

Chính phủ đã ban hành Đề án đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở công nhân với mục tiêu đầu tư 1 triệu nhà ở xã hội, thời gian qua, các địa phương thực hiện 450.000 căn, đến 2025 thực hiện 571.000 căn và dự kiến đến năm 2030 cả nước có tổng số 1,4 triệu căn, góp phần tạo nguồn cung mới với giá phù hợp hơn nhưng chất lượng phải đảm bảo yêu cầu, tương đương nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu người dân.

Bên cạnh đó, việc cải tạo chung cư cũ ở thành phố lớn tiếp tục được đẩy mạnh khi cơ chế, chính sách liên quan đã được tháo gỡ, vấn đề chính là tổ chức thực hiện, góp phần cung ứng thêm sản phẩm bất động sản cho thị trường.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh, thực hiện được những giải pháp kể trên sẽ góp phần giải quyết được nguồn cung và cơ cấu. Thị trường bất động sản cũng liên quan đến các nguồn lực như tài chính, tín dụng. Ngày 14.12, Chính phủ ban hành Công điện 1164 nêu rõ trách nhiệm các bộ, ngành, trong đó có Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính tháo gỡ khó khăn liên quan trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có một loạt giải pháp liên quan tín dụng bất động sản, giảm lãi suất, giãn các khoản nợ.

Về các giải pháp lâu dài, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết cần tập trung sửa đổi các văn bản pháp luật còn chồng chéo mâu thuẫn gây khó khăn cho doanh nghiệp. Cùng với đó, các địa phương tích cực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nắm bắt tình hình doanh nghiệp trên địa bàn để có giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy phát triển ổn định, lành mạnh.

Khó khăn của thị trường bất động sản mang tính ngắn hạn

Đánh giá về thị trường, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh đánh giá, thị trường bất động sản nước ta đã phát triển nhanh, tác động đến nhiều ngành nghề và có những đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế xã hội. Dù vậy, gần đây thị trường phát triển không ổn định, có nguy cơ dẫn đến bong bóng, thể hiện ở một số khía cạnh.

Cụ thể, về nguồn cung, nhiều dự án đầu tư vướng thủ tục pháp lý chưa triển khai thực hiện hoặc dừng thi công khiến nguồn cung giảm. Đến hết quý 3 năm nay, cả nước có 104 dự án đang triển khai (bằng 51% cùng kỳ so với cùng kỳ) và 63 dự án nhà ở thương mại hoàn thành.

Bên cạnh đó, cơ cấu sản phẩm bất động sản đang ở tình trạng mất cân đối, chưa phù hợp nhu cầu thị trường: cơ cấu nhà ở thương mại cao cấp nhiều trong khi dự án nhà ở giá trung bình phù hợp với đại đa số người dân lại ít, nhất là nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Mất cân đối trong cơ cấu, giá nhà ở vì thế ở mức cao, người dân khó tiếp cận, tác động đến tính thanh khoản, lượng giao dịch giảm, nhất là trong quý 4 năm nay.

Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản gặp nhiều khó khăn về vốn tín dụng, phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ, giá nguyên vật liệu tăng khiến một số doanh nghiệp thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giản lao động, nhà thầu phải dừng thi công…

Thị trường bất động sản khó khăn cũng khiến một số lĩnh vực khác như nguyên vật liệu, trang trí nội ngoại thất ảnh hưởng theo.

Thêm một khó khăn nữa là xuất phát từ tâm lý khách hàng gặp phải một số dự án không đảm bảo pháp lý khiến các nhà đầu tư, người dân mất lòng tin.

Thứ trưởng Sinh đánh giá, những khó khăn kể trên dù mang tính thời điểm nhưng cũng ảnh hưởng đến doanh nghiệp, nhà đầu tư.