Nặng về thờ tự
Sở hữu không gian khá rộng rãi với khu vườn và một số ngôi nhà gỗ mang đặc trưng kiến trúc của vùng Bắc Trung bộ thế kỷ 18 cùng nhiều hiện vật quý gắn với cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Du, Khu lưu niệm Nguyễn Du (H.Nghi Xuân, Hà Tĩnh) là địa điểm rất dễ gây hấp dẫn cho du khách và giới nghiên cứu. Năm 2012, khu lưu niệm này được xếp hạng khu di tích quốc gia đặc biệt.
 |
Tượng Nguyễn Du và nhà trưng bày tại Khu lưu niệm Nguyễn Du |
K.HOAN |
Năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo Khu lưu niệm Nguyễn Du, gồm khu lưu niệm rộng 43,65 ha (vùng 1) và vùng bảo tồn cảnh quan (vùng 2) rộng 296,1 ha. Mục tiêu nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị của khu lưu niệm; xây dựng khu lưu niệm này trở thành địa chỉ văn hóa và du lịch của quốc gia gắn với giá trị thi ca của Nguyễn Du và các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương; hình thành các tuyến du lịch liên kết di tích, tạo không gian tôn vinh giá trị lịch sử - văn hóa và truyền thống.
Đến nay, sau 7 năm thực hiện, phần lớn các nhóm dự án tôn tạo tại khu lưu niệm đã hoàn thành: nhà thờ Nguyễn Du, văn thánh, chùa Trường Ninh, đình Chợ Trổ, nhà bình văn… và đang xây dựng nhà thờ họ Nguyễn - Tiên Điền. Tuy nhiên, việc tôn tạo vẫn chưa mang lại điều mà nhiều người kỳ vọng.
Sau khi tôn tạo, có hai hạng mục là nhà bình văn và đình Chợ Trổ chưa biết… thờ ai. Nhà bình văn được xây dựng khoảng năm 1836, là nơi sinh hoạt, đàm đạo văn chương của các nhà nho. Thế nhưng, sau khi tôn tạo, ngôi nhà này lại được đặt hương án thờ cúng và đang phải khóa cửa. Ông Hồ Bách Khoa, Trưởng ban Quản lý (BQL) Khu lưu niệm Nguyễn Du, thừa nhận sau khi được bàn giao, BQL phải khóa cửa để bảo quản mà chưa biết thờ ai. Nguyên bản của ngôi nhà này là nhà trống, thay vì bố trí các hiện vật thể hiện nơi đàm đạo văn chương của các nhà nho thì cơ quan thực hiện việc tôn tạo (BQL Dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Hà Tĩnh) lại bố trí hương án để thờ cúng.
Tương tự, đình Chợ Trổ nguyên bản là đình làng Chợ Trổ (xã Đức Nhân, H.Đức Thọ, Hà Tĩnh) được chuyển đến khu vườn của họ Nguyễn - Tiên Điền năm 1965 để trưng bày nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh của đại thi hào Nguyễn Du và được lưu giữ tại đây cho đến nay. Sau tôn tạo, ngôi nhà này cũng được đặt hương án để thờ tự. “Chúng tôi đang băn khoăn chưa biết thờ ai. Nguyên bản nhà này là đình làng ở nơi khác, mà đình làng là nơi sinh hoạt cộng đồng”, ông Khoa nói.
Tương tự, ngôi nhà thờ họ Nguyễn - Tiên Điền đang được xây dựng cũng gây nhiều tranh cãi. Ông Khoa cho biết, BQL khu lưu niệm từng khảo sát khu vực này nhưng không phát hiện dấu vết nền móng nhà thờ họ Nguyễn - Tiên Điền. UBND tỉnh Hà Tĩnh trước đây từng đưa ra khỏi quy hoạch hạng mục này, nhưng nay lại bổ sung vào. Theo ông Khoa, sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng, hạng mục nhà thờ họ Nguyễn nằm trong khu lưu niệm sẽ khó cho công tác quản lý và tổ chức các hoạt động vì nhà thờ còn có sự quản lý của dòng tộc họ Nguyễn - Tiên Điền.
 |
Hạng mục tôn tạo nhà thờ họ Nguyễn - Tiên Điền đang được thực hiện |
Chưa níu được chân du khách
Dù sở hữu nhiều hiện vật rất quý gắn với cuộc đời của Nguyễn Du, nhưng việc trưng bày hiện vật ở khu lưu niệm này vẫn rất đơn điệu, thiếu ấn tượng. Ông Khoa cũng thừa nhận điều này và cho biết đã đề xuất đưa công nghệ hiện đại vào việc trưng bày nhưng chưa được chấp thuận.
Hơn 10 năm trước, ông Bùi Tùng Phong, nguyên Chủ tịch UBND H.Nghi Xuân (Hà Tĩnh), từng đề xuất ý tưởng xây dựng vườn tượng nhân vật trong Truyện Kiều và không gian Truyện Kiều tại Khu lưu niệm Nguyễn Du và vùng phụ cận để thu hút, giữ chân khách du lịch. Rất tiếc đến nay ý tưởng này vẫn chưa được thực hiện. Cách Khu lưu niệm Nguyễn Du chỉ khoảng 1 km là di tích nhà thờ và lăng mộ Nguyễn Công Trứ. Hai địa điểm này đang sở hữu CLB trò Kiều và CLB Ca trù với nhiều nghệ nhân, ca nương rất đam mê ca hát, biểu diễn. Dù đã được đưa vào phục vụ du khách, nhưng không thể duy trì liên tục vì không gian, môi trường ca hát và biểu diễn còn quá hạn chế.
Theo BQL Khu lưu niệm Nguyễn Du, mỗi năm lượng khách đến tham quan khu lưu niệm và khu lăng mộ Nguyễn Du khoảng 20.000 - 30.000 lượt, nhưng phần lớn chỉ là học sinh đến học ngoại khóa; không tạo được sản phẩm du lịch hấp dẫn, du khách đến cũng chỉ ngó qua ngó lại rồi đi. Năm 2018, H.Nghi Xuân quy hoạch 14 hộ dân ở thôn Phong Giang, xã Tiên Điền đầu tư xây dựng vườn, sửa chữa nhà để làm du lịch homestay. Nhưng theo các gia đình này cho biết, việc đón khách rất khó, dù chi phí mỗi đêm chỉ là 100.000 đồng/phòng, lý do là sản phẩm du lịch của vùng này còn đơn điệu, chưa níu được chân du khách.
Bình luận (0)