Tinh dịch loãng, ít, hơi vàng có ảnh hưởng sức khỏe sinh sản?

Thạc sĩ - bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Khoa Bình, Phó khoa Tiết niệu - Nam khoa, Bệnh viện Phương Nam giải đáp, những biểu hiện như tinh dịch loãng, ít và hơi vàng đa phần không nguy hiểm và thường không ảnh hưởng khả năng sinh sản, vì nhiều trường hợp chỉ là thay đổi sinh lý tạm thời. Tuy vậy, để biết chính xác, bạn cần thực hiện tinh dịch đồ và có thể được kiểm tra thêm như siêu âm tinh hoàn, siêu âm tuyến tiền liệt - túi tinh, xét nghiệm hormone hoặc cấy/PCR tinh dịch nếu nghi ngờ viêm nhiễm”.

Ở độ tuổi 25-35, nhiều nam giới bắt đầu để ý đến những thay đổi của cơ thể, nhất là khi tinh dịch có vẻ “không giống trước”. Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu, vì tinh dịch chính là “tấm gương phản chiếu” sức khỏe sinh sản của phái mạnh. Những thay đổi về màu sắc, độ đặc hay thể tích có thể đơn thuần là sinh lý, nhưng đôi khi lại là lời cảnh báo âm thầm từ bên trong cơ thể.

Theo hướng dẫn mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2021, tinh dịch khỏe mạnh thường có màu trắng ngà hoặc hơi xám, ban đầu đặc và tự loãng ra sau khoảng 15-30 phút. Thể tích trung bình dao động từ 1,5-6 ml, không có mùi hôi, không lẫn máu hay mủ.

Điều đáng lưu ý là, mắt thường không thể đánh giá chính xác tinh dịch có “loãng” hay “ít” thật sự. Nhiều trường hợp bệnh nhân nghĩ mình bất thường, nhưng kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ lại hoàn toàn trong giới hạn bình thường và ngược lại. Vì thế, muốn biết chính xác, nam giới cần thực hiện tinh dịch đồ. Đây là xét nghiệm tiêu chuẩn để đánh giá số lượng, khả năng di động và hình dạng tinh trùng.

ẢNH: N.C

Nguyên nhân khiến tinh dịch loãng hoặc ít

Có 2 nhóm nguyên nhân thường gặp: Sinh lý tạm thời và bệnh lý tiềm ẩn. 

Ở nhóm sinh lý, tinh dịch có thể thay đổi do xuất tinh quá thường xuyên, hoặc kiêng quá lâu khiến dịch trở nên đặc và hơi vàng. Căng thẳng, thiếu ngủ, chế độ ăn mất cân đối cũng ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh dịch. Những trường hợp này thường chỉ mang tính tạm thời và có thể cải thiện bằng cách điều chỉnh lối sống.

Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài trên 2-3 tuần, đi kèm đau, rát, mùi hôi hoặc có máu, thì không thể xem nhẹ. Đó có thể là biểu hiện của viêm tuyến tiền liệt, viêm túi tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh, rối loạn nội tiết hoặc tắc ống dẫn tinh. Một số trường hợp sử dụng steroid tăng cơ cũng gây rối loạn hormone, làm giảm cả số lượng và chất lượng tinh trùng.

“Nhiều người ngại đi khám vì nghĩ đây là vấn đề nhạy cảm. Nhưng nếu phát hiện sớm, hầu hết các nguyên nhân đều có thể điều trị được”, bác sĩ Bình khuyến cáo.

Tinh dịch hơi vàng, khi nào đáng lo?

Tinh dịch có màu vàng nhạt, không mùi thường không nguy hiểm. Nguyên nhân có thể do kiêng lâu, hoặc do chế độ ăn giàu carotene, nghệ, vitamin nhóm B.

Ngược lại, nếu tinh dịch vàng đậm, có mùi hôi, vón cục, hoặc đau khi xuất tinh, đây rất có thể là dấu hiệu của viêm tuyến tiền liệt hoặc viêm túi tinh. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm và xét nghiệm tinh dịch để xác định nguyên nhân, từ đó điều trị đúng hướng.

Tinh dịch loãng có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản?

Cảm giác tinh dịch “loãng” hay “ít” không đủ để kết luận. Chỉ có tinh dịch đồ mới giúp đánh giá chính xác. Kết quả xét nghiệm sẽ cho biết số lượng tinh trùng, tỷ lệ tinh trùng di động, hình dạng và tỷ lệ tinh trùng dị dạng hoặc chết sớm. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định thêm siêu âm tinh hoàn, siêu âm tuyến tiền liệt hoặc xét nghiệm hormone sinh dục nam để đánh giá toàn diện.

Khi nào nên đi khám nam khoa?

Nam giới nên chủ động thăm khám nếu nhận thấy: Tinh dịch loãng, ít hoặc đổi màu kéo dài trên 2-3 tuần. Có mùi hôi, đau rát, lẫn máu khi xuất tinh. Cảm giác nặng bìu, sưng tinh hoàn. Có tiền sử quai bị, chấn thương vùng kín, hoặc dùng thuốc nội tiết. Hai vợ chồng đã cố gắng để có con trong 12 tháng (hoặc 6 tháng nếu người vợ trên 35 tuổi) nhưng vẫn chưa đạt được thai kỳ.