Tổng đại diện VN tại Expo Milan: 'Nếu dở sao Thủ tướng Ý khen ngôi nhà VN trên Facebook'

(TNO) Đó là giãi bày của ông Trần Văn Tân, nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Trung tâm hội chợ triển lãm Việt Nam (VEFAC), hiện là Tổng đại diện Việt Nam tại Expo 2015 ở Milan, với PV Thanh Niên Online sau thông tin báo phản ánh tình hình nhếch nhác của 'Ngôi nhà Việt Nam' ở Expo 2015. Ông Tân cho biết đại diện Việt Nam đã làm được nhiều điều ở Expo 2015 nhưng cũng có những thiếu sót cần khắc phục.

Muốn nấu phở nhưng ban tổ chức không cho

* Ông có nắm được thông tin triển lãm Việt Nam tại triển lãm Expo 2015 ở Milan tổ chức đơn điệu, nhếch nhác, trong đó đáng chú ý là ẩm thực Việt Nam giới thiệu với bạn bè quốc tế trông giống như suất ăn công nghiệp?

- Ông Trần Văn Tân: Thông tin của độc giả cung cấp cho báo chí nghiệt ngã quá. Đã có tờ báo nước ngoài thăm dò lấy ý kiến khách đến thăm Expo 2015 và Việt Nam xếp hạng thứ 4 được khách ưa chuộng nhất. Chưa kể gần đây một tạp chí uy tín của Ý đưa ảnh ngôi nhà triển lãm Việt Nam ra trang bìa. Còn việc tổ chức không tránh khỏi sai sót, nhất là những nơi xa xôi. Tôi là người cầm trịch nhưng nhiều khi không ở hết với anh em được. Chúng tôi sẽ kịp thời sửa chữa.

Còn gian hàng ẩm thực của Việt Nam cũng nằm trong khu vực đông nhất. Anh đi triển lãm cũng biết rồi, khách đến coi chủ yếu ăn nhanh nên cung cách phục vụ của mình theo kiểu ăn nhanh thôi. Chúng tôi cũng muốn giới thiệu một số món đặc sản của Việt Nam, trong đó có món phở. Nhưng ban tổ chức Expo để bảo đảm an ninh đã không cho nấu phở. Chúng tôi phải chào thua.

Liên quan đến ẩm thực, trước Expo diễn ra, chúng tôi đề xuất và Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đồng ý chọn Công ty Ru Nam làm đại diện ẩm thực Việt Nam ở Expo. Công ty này có chuỗi ẩm thực từ bắc đến nam, có nhà hàng ở Paris, được tổ chức bài bản. Nhưng khi người chủ Ru Nam sang Ý trực tiếp khảo sát, sau đó cho biết với luật pháp của Ý, đòi hỏi nhiều điều kiện ngặt nghèo thì không thể nào nấu phở ở Expo được. Ai đời ẩm thực Việt Nam bắt phải giao cho công ty Ý, họ biết gì mà làm. Sau khi rút lui, Ru Nam tiến cử công ty đang thực hiện như bây giờ. Đây là công ty ẩm thực uy tín ở nước ngoài và quen tổ chức ở các hội chợ. Chính vì thế mà có cảnh xếp hàng ở gian hàng ẩm thực Việt Nam, trong khi đó có nhiều khu ẩm thực các nước vắng như chùa Bà Đanh. Thậm chí anh em còn phản ảnh nước ngoài tìm cách lôi kéo khách của Việt Nam.

* Nhưng tôi thấy hình ảnh gian hàng Việt Nam ngoài việc ẩm thực thì cách trình bày, sắp xếp, nhất là khu vực trang phục dân tộc rất nghiệp dư, trông giống như quầy hàng xén, thậm chí còn thua xa gian hàng của Lào, Indonesia?

- Đó là cách nhìn của độc giả và một số khách. Biết bao thông tin viết về "Ngôi nhà Việt Nam", chê có khen có. Nếu không có gì thì tại sao có lúc chúng ta được bình chọn là 1 trong 4 nhà triển lãm uy tín nhất, gần đây một tạp chí đưa trang bìa hình ảnh "Ngôi nhà Việt Nam", một tạp chí kiến trúc của thế giới bình chọn "Ngôi nhà Việt Nam" là 1 trong 5 kiến trúc được chờ đợi trong năm 2015.

* Việc tổ chức triển lãm "Ngôi nhà Việt Nam" do mình tự đứng ra làm hay phối hợp với doanh nghiệp để làm?

- Triển lãm Expo là của nhà nước, sau đó giao cho Cục Hợp tác quốc tế, rồi giao cho công ty chúng tôi thực hiện. Công ty chúng tôi 100% vốn nhà nước. Tôi được làm tổng đại diện Việt Nam tại Expo. Vừa rồi công ty tôi đã cổ phần hóa. Công ty cổ phần phải kế thừa công việc của công ty cũ ở Expo 2015. Hiện tôi đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng do trước đó đã làm tổng đại diện nên Bộ giao tôi vẫn tiếp tục làm công việc ở Expo. Công ty mới cũng đồng ý giao cho tôi việc này.

Khách thích thì xem không thích thì đi

* Khách còn phản ánh việc đưa khung giờ phục vụ cao điểm 11 giờ - 15 giờ - 18 giờ là chưa hợp lý. Với khung giờ này, buổi tối khách đến triển lãm Việt Nam không có gì để xem trong khi đây là thời gian khách đi Expo nhiều nhất?

- Chúng tôi đã có thống kê đó là thời điểm khách nhiều nhất. Nghệ sĩ biểu diễn hay, hứng khởi khi có khách đông chứ còn vắng thì buồn lắm. Chúng tôi chọn khung giờ đó để phục vụ khách số đông.

Còn trong triển lãm có hai dạng trưng bày: trực tiếp và gián tiếp. Trưng bày ẩm thực, trang phục… là trưng bày trực tiếp nhưng cũng có trưng bày gián tiếp như ngôi nhà Việt Nam. Thế giới ca ngợi không phải vì kiến trúc của nó mà vì ngôi nhà nói hết được chủ đề sen và nước mà Việt Nam đưa ra. Điều đáng nói là kinh phí đầu tư ngôi nhà Việt Nam thấp hơn nhiều so với nước ngoài, kể cả các nước trong ASEAN. Cho nên cái ông người Ý thi công ngôi nhà Việt Nam nói rằng vấn đề không phải là tiền mà là ý tưởng. Cần phải hiểu ngôi nhà Việt Nam là vật triển lãm được đánh giá cao nhất chứ đó không chỉ là ngôi nhà che nắng, che mưa, chứa vật trình bày. Có nhiều người còn nói với tôi là anh ơi ngôi nhà tuyệt vời như thế, tốt nhất anh đừng đưa gì vào đó nữa, cứ để nguyên cái nhà không thế thôi. Nhiều nước cũng trình bày rất sơ sài trong ngôi nhà triển lãm, mà biểu đạt của họ chính là ngôi nhà. Ngôi nhà là vật trưng bày lớn nhất. Nhiều người chưa hiểu đầy đủ về điều này.

* Mức tổng đầu tư của Việt Nam ở Expo 2015 là 57 tỉ đồng?

- 57 tỉ đồng là toàn bộ hoạt động nhưng đầu tư cho ngôi nhà là lớn nhất, hơn 40 tỉ đồng. Chi phí lớn thứ hai là trả lương cho đoàn nghệ thuật biểu diễn tại Expo. Đoàn khoảng 10 nghệ sĩ nổi tiếng từ bắc vào nam. Nhạc dân tộc tối thiểu phải có 10 người chứ ít hơn không thể hay được. Chúng tôi phải lo chỗ ăn ở, chi phí đi lại, mua sắm trong vòng 6 tháng. Số tiền này rất lớn. Vì kinh phí có hạn nên chúng tôi phải xã hội hóa để có chi phí cho nhân viên. Trong nhà Việt Nam có tới 7 toilet, hai cầu thang lên xuống, 1 cầu thang dành cho người khuyết tật, chiếm 1 phần diện tích rất lớn. Do diện tích có hạn, khoảng hơn 300 m2 nên hiện nay chỉ có 2 doanh nghiệp tham gia, trong đó 1 doanh nghiệp Việt kiều và 1 doanh nghiệp trong nước tên là Công ty Minh Hạnh. Số tiền chúng tôi thu được từ xã hội hóa không nhiều.

* Có ý kiến là nhân viên phục vụ Expo của Việt Nam vừa ít nhưng thái độ thờ ơ, ngồi ăn uống ngay tại không gian trang trọng Expo?

- Cái này tôi chưa kiểm chứng nhưng tất cả nhân viên lễ tân bên tôi đều mặc trang phục dân tộc, áo dài. Còn thái độ nhân viên tôi nghĩ rằng có thời điểm nào đó có sơ suất. Chúng tôi sẽ khắc phục nghiêm túc. Hôm nay tôi gọi điện sang đó nhắc nhở nếu có hành vi như thế sẽ bị đuổi về. Không thể chấp nhận được việc người đại diện hình ảnh của đất nước có thái độ như vậy.

* Sao mình không chú thích linh vật trưng bày ở Expo 2015 cho khách biết? Linh vật đó là con gì?

- Bao giờ phía dưới linh vật đều có chú thích bằng tiếng Anh và tiếng Ý. Linh vật đó là con nghê của Việt Nam, đẹp lắm. Tất cả linh vật chúng tôi đều lấy từ Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng Mỹ thuật. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cử chuyên gia sang để sắp đặt linh vật ở Expo.

Khắc phục thiếu sót

* Ông là tổng đại diện Việt Nam ở Expo 2015 mà không túc trực bên đó giám sát?

- Tôi là tổng đại diện nhưng ở 2 tháng 3 tháng “thay tour” một lần. Ở Ý cuộc sống rất đắt đỏ. Chưa kể ăn uống theo kiểu châu Âu, ăn đến ngày thứ 3 là mình ứ hự người. Mình quen ăn theo kiểu Việt Nam sang bên đó rất khốn khổ. Ở Ý vừa rồi nóng khủng khiếp, gay gắt hơn cả Việt Nam nữa. Có cây ở trong ngôi nhà Việt Nam khô héo buộc chúng tôi phải thay. Tôi chạy đi chạy về. Ở nhà cũng nhiều việc, triển lãm buộc tôi phải về quán xuyến. Thường xuyên ở đấy có 6 nhân viên Việt, cộng thêm 4 người nước ngoài biết tiếng Ý để phiên dịch. Khách ở Expo 2015 đông nhưng chủ yếu là người Ý.

* Hơn 3 tháng Expo 2015 diễn ra, kết quả mà đoàn Việt Nam thu được là gì?

- Chúng tôi sẽ gửi tài liệu về thế giới đánh giá "Ngôi nhà Việt Nam" như thế nào. Đó là khách quan nhất. Ngay cả Thủ tướng Ý cũng giới thiệu, khen ngợi "Ngôi nhà Việt Nam" trên Facebook, là 1 trong 4 ngôi nhà ấn tượng nhất Expo 2015. Gần 200 gian hàng mà Việt Nam được chọn 1 trong 4 ngôi nhà ấn tượng nhất. Nếu dở như một độc giả nào đó cung cấp thông tin thì làm sao Thủ tướng Ý lại đem hình ảnh "Ngôi nhà Việt Nam" trong Facebook của ông được. Rồi bản đồ giới thiệu Expo thì "Ngôi nhà Việt Nam" là một trong hai ngôi nhà được giới thiệu trong đó. Có cái mình ít tiền nhưng làm rất được nhưng cũng có thiếu sót mình phải tiếp thu. Suốt một quá trình dài, căng thẳng như thế, mở cửa suốt từ 9 giờ sáng đến 9-10 giờ tối thì không thể không có sai sót được. Nhiều khi anh em cũng có sơ suất với khách hàng. Nếu còn sai sót tôi sẽ đuổi về.

* Mình có sự thống kê lượng khách thăm "Ngôi nhà Việt Nam" không?

- Cái này mình không thống kê. Trong nhà của các quốc gia, Expo lắp thiết bị tự động thống kê khách rồi báo về trung tâm để đánh giá. Cuối kỳ họ sẽ có tổng kết lượng khách.

* Expo còn diễn ra, mình sẽ khắc phục những thiếu sót như thế nào?

- Ngay sau khi có phản ánh, tôi cho kiểm tra ngay. Nếu thuê nước ngoài cho nghỉ ngay, còn nhân viên của mình sẽ cho về nước.

* Cảm ơn ông!

Chiều 12.8, sau khi Thanh Niên Online đưa thông tin ngôi nhà triển lãm VN nhếch nhác ở Expo 2015 ở Milan, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã yêu cầu đơn vị tổ chức VEFAC báo cáo toàn bộ sự việc và tình hình hoạt động của đoàn Việt Nam tại Expo 2015. (Trinh Nguyễn)