TP.HCM lên kế hoạch đánh thức các đô thị 'ngủ'

ĐÌNH SƠN

Theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, tăng trưởng dân số, tăng trưởng sản lượng (GDP) và chuyển dịch đất đai (gộp cả nhà ở và công trình xây dựng khác) cho thấy đất đai đang chuyển dịch nén ở 5 huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ. Tăng trưởng đất đai nhanh hơn tăng trưởng dân số khiến tình trạng đầu cơ hoặc sử dụng đất chưa hiệu quả. Một số vùng ven đã gần hình thành vành đai đô thị "ngủ" (tức về đêm các khu vực vùng ven này ít sáng đèn hơn trung tâm TP.HCM) và có mật độ dịch vụ thấp hơn.

Trong khi khu đô thị Tây Bắc (huyện Củ Chi) cần hơn 70 phút để tiếp cận đến lõi trung tâm cũ, còn Cần Thạnh (huyện Cần Giờ) cần tới 120 phút. Các khu vực không tiếp cận được lõi trung tâm trong vòng 60 phút chưa thể thu hút đầu tư và phát triển bứt phá, còn các khu vực bên trong khu vực tiếp cận này tại vùng ven dễ trở thành đô thị "ngủ" trừ khi có động lực tăng trưởng đủ lớn.

Để các huyện ngoại thành "bứt phá", theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc, cần gắn với các trung tâm thứ cấp theo mô hình đô thị tiên phong (edge city). Tuy nhiên, các edge city tại vùng ven xa như khu đô thị Tây Bắc Củ Chi hay Cần Thạnh phụ thuộc vào việc có thể đẩy nhanh tiến độ các dự án kết nối nhanh (đường sắt đô thị, đường vành đai, và đường cao tốc) hay không.

Dự kiến trong giai đoạn 2021 - 2030, tổng nguồn lực được phân bổ đầu tư hạ tầng cho các huyện ngoại thành dự kiến là 91.000 tỉ đồng. Đồng thời đem lại cơ hội thu hút đầu tư tư nhân là 110.000 tỉ, tổng cộng là khoảng 200.000 tỉ đồng (8 tỉ USD). Trong khi nhu cầu vốn đầu tư phát triển tại chỗ (chưa tính hạ tầng kết nối nhanh) cho phát triển huyện ngoại thành trong giai đoạn 2021 - 2030 (dân số tăng thêm 1,4 triệu, cải thiện hạ tầng hiện hữu cho 2,1 triệu người) nhu cầu dự kiến là 10 tỉ USD.

Theo đánh giá, huyện Bình Chánh có cơ hội phát triển khu tây trở thành edge city nếu nhìn từ quỹ đất và vị trí. Nhưng thiếu kết nối nhanh, hệ sinh thái các ngành gia công có giá trị gia tăng thấp cản trở khả năng vươn lên tầm cao. Tuy nhiên hiện nay, ngoại trừ huyện Nhà Bè đang dần tiệm cận với đô thị loại 2, thì 4 huyện còn lại hướng đến đô thị loại 3, riêng huyện Bình Chánh đã gần đạt được đô thị loại 3. Việc giải quyết các vấn đề về giao thông kết nối có thể xem là nhiệm vụ xương sống tạo bước đệm cho sự phát triển lan tỏa đột phá.