Trái lên ngôi, quả mất giá

Trái cây rớt giá, siêu khuyến mại

Chuỗi ngày rớt giá ảm đạm của trái thanh long Bình Thuận, Tiền Giang, Long An vẫn chưa chấm dứt. Ngày 28.7, giá thanh long ruột trắng Bình Thuận hàng đẹp về vựa chỉ khoảng 10.000 - 14.000 đồng/kg, thanh long ruột đỏ từ 11.000 - 13.000 đồng/kg. Thanh long miền Tây đang có giá cao hơn một chút, loại ruột đỏ giá từ 7.000 - 17.000 đồng/kg, ruột trắng từ 9.000 - 11.000 đồng/kg. Tại chợ đầu mối Bình Điền (TP.HCM), giá thanh long Bình Thuận từ 10.000 - 15.000 đồng/kg, thanh long miền Tây từ 13.000 - 18.000 đồng/kg. Mức giá này dù có chút hồi phục trở lại nhưng vẫn còn khá thấp so với thời kỳ hoàng kim.

Các thương lái thu mua trái cây cho biết thời điểm này trái cây chịu cạnh tranh rất lớn vì đang là mùa thu hoạch rộ của nhiều loại, trong khi thị trường tiêu thụ lại đang giảm sút bởi kinh tế khó khăn, nhiều khu lao động tập trung thưa vắng, các khu công nghiệp cũng giảm tỷ lệ công nhân làm việc. Giá nhãn thu mua tại chợ đầu mối Cần Thơ đang giảm dần trong nhiều tuần vừa qua. Ngày 28.7, giá nhãn loại 1, hàng to chỉ còn 32.000 đồng/kg, giảm 3.000 đồng/kg. Giá dưa hấu xuống thấp nhất vì đang vào mùa mưa, trái ngậm nước nhanh hư hỏng và chất lượng kém. Tại chợ Cờ Đỏ, thương lái thu mua dưa hấu chỉ khoảng 7.000 đồng/kg. Còn tại An Giang, giá xoài tiếp tục đứng ở mức thấp. Xoài cát Hòa Lộc có giá 22.000 đồng/kg, xoài cát chu 15.000 đồng/kg, xoài Đài Loan 10.000 đồng/kg.

Đặc biệt, mưa lớn kéo dài hơn một tuần qua khiến 52 ha dưa hấu của 71 hộ dân ở Gia Lai bị thiệt hại nặng nề. Trong đó, hơn 16 ha hư hại trên 70%, còn lại bị ảnh hưởng 30 - 70%. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 3,7 tỉ đồng. Theo một số hộ dân, dưa hấu mùa này gặp mưa nhiều thì rễ không phát triển, không hút được chất dinh dưỡng nuôi cây nên trái cũng còi cọc theo. Thông thường một trái dưa hấu có thể đạt trọng lượng trung bình 3 kg, nhưng vụ này có thể chỉ hơn 1 kg/trái. Cơ quan chức năng H.Krông Pa (Gia Lai) cho biết toàn huyện có hơn 52 ha dưa hấu trái vụ của 71 hộ dân, tập trung tại cánh đồng xã Phú Cần. Dưa hấu sắp thu hoạch nhưng gặp phải mùa mưa nên người trồng thiệt hại.

Để kích cầu tiêu thụ, các hệ thống siêu thị, cửa hàng đẩy mạnh chương trình khuyến mại nhưng sức mua vẫn chưa khởi sắc. Tại hệ thống cửa hàng Bách Hóa Xanh, Bơ 034 xuất xứ Lâm Đồng, Đắk Lắk được giảm giá chỉ còn 15.900 đồng/kg, bơ sáp chỉ 12.900 đồng/kg; dưa hấu có nguồn gốc Long An, Tiền Giang giảm giá gần 5.000 đồng/kg, chỉ còn 19.000 đồng/trái từ 1,8 kg. Tại hệ thống siêu thị Co.opmart khu vực TP.HCM, miền Tây, miền Đông và Tây nguyên, nhãn xuồng cơm vàng xuất xứ Vũng Tàu, cũng đang được áp dụng khuyến mãi từ 22 - 37%. Ngay cả chợ đầu mối Bình Điền, giá xoài cát Hòa Lộc vẫn đang ở mức 25.000 - 35.000 đồng/kg, trong khi thời điểm cao giá nhất có thể lên đến 70.000 đồng/kg, giá chôm chôm cũng chỉ từ 10.000 - 15.000 đồng/kg. Đại diện Ban Quản lý chợ Bình Điền cho biết mặc dù trái cây đang giảm giá nhưng sức mua vẫn không tăng, lượng hàng về chợ cũng giảm khoảng 15 tấn so với trước. Nhiều ô vựa bỏ trống, không tham gia kinh doanh.

Sầu riêng, mãng cầu xiêm vững ngôi vương

Trong khi hầu hết các loại trái cây nội địa đều đang chịu áp lực giảm giá thì sầu riêng vẫn giữ được phong độ dù đang phải chịu sự cạnh tranh từ mùa vụ Thái Lan. Giá bán sầu riêng tại chợ Bình Điền khoảng 50.000 đồng/kg. Tại các vườn đang thu hoạch, thương lái vẫn miệt mài săn tìm để thương lượng giá thu mua. Ông Bảy Lợi, chủ vườn sầu riêng tại Đắk Lắk, chia sẻ: "Năm nay sầu riêng đang được giá đúng lúc vườn nhà tôi sắp thu hoạch. Mặc dù diện tích trồng không nhiều nhưng với sản lượng thu hoạch khoảng 1 tấn, giá bán bình quân 50.000 đồng/kg, vợ chồng tôi dự tính có đủ tiền để mua xe máy cho con gái đi học đại học ở TP.HCM".

Bất ngờ hơn cả là giá mãng cầu xiêm. Mặc dù hiện tại giá mãng cầu xiêm đã giảm gần 50% so với cách nay vài ngày nhưng vẫn còn ở mức rất cao, dao động từ 50.000 - 65.000 đồng/kg tùy chất lượng trái. Thương lái thu mua mãng cầu xiêm cho biết nguyên nhân giá mãng cầu tăng mạnh thời gian gần đây là do nguồn cung có phần hạn chế do vào mùa nghịch, trong khi nhu cầu tiêu thụ đang ở mức cao, nhất là chế biến nhiều sản phẩm để xuất khẩu, đặc biệt là chế biến trà mãng cầu và sản phẩm mãng cầu đông lạnh. 

Ông Lê Văn Vui, Giám đốc HTX nông nghiệp mãng cầu gai Vĩnh Kiên (Sóc Trăng), thông tin: "Cách đây khoảng 2 tuần là đỉnh điểm của cơn sốt giá mãng cầu xiêm, mức giá kỷ lục là 120.000 - 130.000 đồng/kg. Hiện giá giảm nhẹ trở lại do nhu cầu tiêu thụ giảm nhưng vẫn còn khá cao so với bình thường. Giá mãng cầu xiêm tăng mạnh thời gian qua là do người tiêu dùng và các doanh nghiệp chế biến thu mua để sản xuất trà mãng cầu, một loại thức uống rất "hot" trên mạng xã hội nửa năm qua".

HTX Vĩnh Kiên là một trong những vùng trồng mãng cầu xiêm lớn ở Sóc Trăng với diện tích hơn 200 ha, sản lượng khoảng 500 tấn/năm. Nhiều nông dân trồng mãng cầu xiêm ở Hậu Giang, Kiên Giang cũng cho biết ngoài thị trường TP.HCM và Hà Nội, thời gian qua, thương lái cũng thu mua xuất khẩu qua Trung Quốc một lượng lớn. Còn theo các nhà vườn trồng mãng cầu xiêm ở Hậu Giang, giá thành sản xuất mãng cầu xiêm thương phẩm khoảng 10.000 đồng/kg, vì vậy với mức giá mà thương lái thu mua trong thời gian qua, sau khi trừ chi phí nhà vườn có thu nhập từ 40.000 đồng/kg. Hậu Giang hiện có gần 700 ha trồng mãng cầu xiêm, trong đó gần 600 ha đang thu hoạch, tập trung nhiều ở H.Phụng Hiệp và H.Long Mỹ.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN, lý giải: "Nguyên nhân xuất khẩu sầu riêng tăng mạnh là do tháng 5 và 6 vào mùa thu hoạch rộ loại quả này ở các tỉnh phía nam nên lượng hàng xuất sang Trung Quốc tăng đột biến. Từ tháng 8 tới cuối năm sẽ bước vào chính vụ thu hoạch ở Tây nguyên. Do đó, sản lượng sẽ tăng vọt và xuất khẩu sầu riêng dự tính vượt 1 tỉ USD. Nhiều năm qua, Chính phủ đưa ra nhiều quyết sách, ký nhiều nghị định thư, FTA mở cửa thị trường cho ngành rau quả phát triển. Ngoài ra, nhờ thời gian vận chuyển ngắn, sản phẩm của VN luôn tươi ngon nên có sức cạnh tranh mạnh so với hàng Thái".

Theo số liệu mới nhất vừa được Tổng cục Hải quan công bố, trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu rau quả đạt 2,7 tỉ USD, tăng hơn 60% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, sầu riêng dẫn đầu kim ngạch, đạt 876 triệu USD, tăng gần 19 lần ( tương đương tăng 832 triệu USD) so với mức 44,2 triệu USD của cùng kỳ năm ngoái. Sầu riêng VN chủ yếu xuất sang Trung Quốc, chiếm 95% tổng trị giá xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước. Ông Nguyễn Đình Tùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Rau quả VN, nhận định: "Hoạt động thu mua và xuất khẩu sầu riêng cho đến thời điểm hiện tại vẫn đang diễn biến thuận lợi. Năm nay loại quả này bán nội địa và quốc tế đều hút khách vì chất lượng cao hơn so với mọi năm. Tại thị trường trong nước, nhu cầu tiêu thụ loại trái cây này cũng tăng 10 - 15% so với năm 2022".