TS Trần Đình Thiên: Xây dựng thương hiệu quốc gia, phải mỗi người một tay

Đó là quan điểm của TS Trần Đình Thiên (ảnh), nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, trong cuộc trao đổi với Thanh Niên ngay khi VinFast khởi công nhà máy tại Mỹ, dấu mốc quan trọng trong kế hoạch tiến ra thế giới và vươn tầm đẳng cấp toàn cầu trong lĩnh vực di chuyển xanh của thương hiệu ô tô Việt.

Độc Lập

Khát vọng rất đáng tôn trọng và khích lệ

Vingroup vừa công bố phát hành 10.000 tỉ đồng trái phiếu, huy động nguồn lực cho VinFast đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian tới. Ở góc độ kinh tế, ông nghĩ gì về việc đầu tư ngày càng mạnh tay như vậy cho một dự án ô tô Việt, sau hàng tỉ USD trong những năm qua?

Điều tôi thấy là sự quyết tâm, là khát vọng xây dựng bằng được một nền công nghiệp ô tô do người Việt làm chủ. Rộng lớn hơn, phía sau ngành công nghiệp ô tô Việt còn là danh tiếng, là uy tín thương hiệu quốc gia trên bản đồ cạnh tranh toàn cầu. Thực ra, đó cũng là khát vọng nhiều năm của chúng ta, khát vọng có một tên tuổi Việt gắn với một sản phẩm đặc trưng của thời đại. Và VinFast muốn thực hiện khát vọng đó. Điều ấy với tôi là đúng đắn, rất đáng được tôn trọng và khích lệ.

Một cách thẳng thắn, theo ông, mục tiêu và khát vọng này liệu có thành công, ngay cả với những đơn vị có tiềm lực mạnh như Vingroup bởi công nghiệp xe điện còn quá mới và quá thách thức?

Không có gì là dễ dàng trong thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện tại. Sự khốc liệt càng ở cấp độ cao hơn với những nước đi sau, thiếu kinh nghiệm và có lịch sử công nghiệp chưa nhiều dấu ấn như Việt Nam. Thế nên, ta đừng nghĩ, đặt mục tiêu hôm nay là ngày mai, ngày kia có thể có ngay sản phẩm và danh hiệu. Quan trọng nhất là dám làm, không sợ thất bại, coi thất bại chỉ là một bước tiến gần tới thành công.

Tôi quan sát thấy Vingroup đã dám làm nhiều hơn thế, dám bỏ qua, đánh đổi nhiều nguồn lực để tập trung cho VinFast. Đó là cách tiếp cận dũng cảm và khôn ngoan. Làm ô tô là quá trình ngay cả những cường quốc như Hàn Quốc, Nhật Bản cũng từng phải trải qua mấy chục năm "lên bờ xuống ruộng". VinFast mới làm ô tô mấy năm nhưng đã có những sản phẩm ấn tượng, mang dấu ấn Việt Nam trong từng sản phẩm. Đó là điều chúng ta cần trân trọng.

V.H

Mỗi người một tay, không chỉ là hô hào

Việt Nam cần điều gì để làm nên một thương hiệu quốc gia, như cách các doanh nghiệp Hàn Quốc hay Nhật Bản đã làm, thưa ông?

Dù khó khăn nhưng những bước tiến của VinFast và nền công nghiệp Việt là có thật. Thậm chí so với một số nước đi trước, chúng ta còn có những mặt xuất sắc hơn. Ta có thể tự hào về điều ấy.

Và nếu được chung tay, được tiếp thêm tình cảm dân tộc như cách người Nhật Bản, Hàn Quốc đã làm thì tôi chắc chắn niềm tự hào Việt Nam ấy sẽ lớn mạnh hơn rất nhiều. Người dân Nhật, Hàn đều đồng lòng ủng hộ ô tô nước nhà từ những ngày đầu, dù chất lượng ô tô "nội" lúc đó chưa hẳn đã ngang bằng, đừng nói là tốt hơn so với thương hiệu ngoại. Sự chung tay, đồng hành của cả dân tộc với các thương hiệu non trẻ trong nước đã trở thành động lực mạnh mẽ đưa công nghiệp ô tô của các nước này từng bước vươn lên tầm thế giới.

VinFast đã và đang nhận được sự ủng hộ như vậy. Ô tô VinFast có lợi thế bởi đó là kết tinh công nghệ ở đẳng cấp cao, không thua gì những hãng nước ngoài. Nhưng, như tôi nói, trong thế giới cạnh tranh khốc liệt hiện tại, VinFast cần nhiều hơn sự chia sẻ, tiếp sức từ mỗi người dân Việt để có thể làm được điều mà cả dân tộc đã kỳ vọng trong suốt những năm qua.

Ông muốn nói đến sự ủng hộ bằng hành động cụ thể giống như người Nhật Bản, Hàn Quốc bảo vệ thương hiệu quốc gia của họ?

Đúng thế. Muốn có thương hiệu quốc gia đẳng cấp thì đừng chỉ hô hào. Chúng ta cần thiết thực chung tay bằng cách sử dụng sản phẩm hoặc đầu tư trái phiếu doanh nghiệp… Mỗi người một tay thì chúng ta mới có thứ để tự hào với thế giới.

Tuy nhiên không phải ai cũng có điều kiện mua ô tô, thưa ông?

Có nhiều cách để ủng hộ. Nếu chưa mua được ô tô thì chúng ta vẫn có thể góp sức quảng bá thương hiệu này cho bạn bè, người thân mua, hoặc gián tiếp dưới nhiều hình thức để tăng sức mạnh cho doanh nghiệp như đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, ủng hộ những chương trình, sự kiện doanh nghiệp tổ chức... Đó là khoản đầu tư vừa sức với đại đa số, ai cũng có thể tham gia được, vừa có lợi nhuận cho mình, vừa linh hoạt tài chính mà lại thiết thực hỗ trợ cho sự phát triển lâu dài của VinFast.

Giá trị của sự chung tay sẽ nhân lên gấp bội trong thời điểm này khi VinFast đang trải qua bước chuyển quan trọng về chất và cần sự tiếp sức mạnh mẽ của tất cả chúng ta.

Tôi hoàn toàn ủng hộ cách làm và sự hỗ trợ ấy, bởi đó là điều xuất phát từ trái tim với niềm tự hào quốc gia - dân tộc.

Nói đi nói lại vẫn cần quay lại câu hỏi cốt lõi là kinh tế và người dân sẽ được lợi gì nếu VinFast trở thành thương hiệu có tầm ảnh hưởng thế giới như kỳ vọng?

Đầu tiên, VinFast thành công trong việc làm chủ chuỗi sản xuất công nghệ cao, chất lượng tốt, đáng tin cậy, thì cả nền công nghiệp ô tô, công nghiệp phụ trợ và nhiều ngành nghề lĩnh vực khác sẽ được hưởng lợi.

Xa hơn, điều tôi nhìn thấy là lòng tin của thế giới với năng lực của Việt Nam. Hãy nhìn cách người tiêu dùng Việt Nam và thế giới tin tưởng vào chất lượng hàng hóa Nhật Bản ra sao, ta sẽ hiểu được giá trị của lòng tin ở mức độ cao nhất. Đó là điều kiện để hàng hóa Việt Nam đến với thế giới, là "chỉ số an toàn" giúp các doanh nghiệp kết nối với thế giới chặt chẽ hơn, tiếp cận được các nguồn vốn với điều kiện, hạn mức tốt hơn...

Doanh nghiệp Việt sẽ có nhiều cơ hội lớn mạnh, từ đó tạo thêm nguồn thu ngân sách, công ăn việc làm cho người dân, ổn định an sinh xã hội, phát triển kinh tế.