Từ vụ Nguyễn Phương Hằng bị khởi tố, bắt tạm giam: ‘Phụ họa’, cổ xúy có bị xử lý?

Tối qua (24.3), bị can Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam tại Bình Dương) đã bị Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM khởi tố và bắt tạm giam 3 tháng về tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân", theo khoản 2 Điều 331 Bộ luật hình sự, khung hình phạt tù từ 2 - 7 năm (phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội).

Bị can Nguyễn Phương Hằng trong một buổi livestream trước đây và sau khi bị khởi tố bị can

ảnh chụp màn hình-ctv

Trước đó, Công an TP.HCM đã có quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với Nguyễn Phương Hằng để phục công tác điều tra, xác minh liên quan đến đơn thư tố cáo của người dân. Theo quyết định này, Nguyễn Phương Hằng bị tạm hoãn xuất cảnh từ ngày 16.2 đến 29.4.2022.

Từ năm 2021 đến nay, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM liên tục thụ lý đơn thư của nhiều cá nhân tố cáo Nguyễn Phương Hằng gồm: ông Nguyễn Đức Hiển, bà Đặng Thị Hàn Ni, bà Đinh Thị Lan, ca sĩ Vy Oanh, vợ chồng ca sĩ Thủy Tiên - Công Vinh…

Các cá nhân tố cáo Nguyễn Phương Hằng livestream (phát trực tuyến) có các hành vi: "làm nhục người khác", "vu khống" và "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".

Vai trò của “khách mời” livestream cùng Nguyễn Phương Hằng

Thực tế, trong các buổi livestream, trò chuyện và gặp gỡ "doanh nhân Nguyễn Phương Hằng" do bị can này tổ chức, có một số khách mời tham gia để “phụ họa”... Bên cạnh đó, sẽ có một lực lượng “hùng hậu” từ trợ lý thực hiện, và các YouTuber - cái tự xưng là “phe chính nghĩa” - chia sẻ livestream của bị can Hằng.

Điển hình, gần nhất là buổi livestream ngày 22.3.2022, khách mời cùng Nguyễn Phương Hằng livestream là: ông Q.; 2 YouTuber: J.H và A.N.D. Đây là 3 nhân vật khách mời thường xuyên có mặt trong các buổi livestream khác của Nguyễn Phương Hằng.

Phân tích về phạm tội có tổ chức

Có hay không vai trò đồng phạm, giúp sức cho bị can Nguyễn Phương Hằng, vẫn đang được cơ quan chức năng làm rõ. Tuy vậy, ở góc độ tìm hiểu pháp luật để có thể giúp một số người chưa thực sự hiểu biết tránh những vấn đề rắc rối về pháp lý, luật sư Trương Anh Tú (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) phân tích: Đối với hành vi phạm tội của bị can Nguyễn Phương Hằng, trong quá trình điều tra, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xem xét toàn diện vụ án. Trong đó, nếu chứng minh có người giúp sức, “phụ họa” cùng bị can Hằng thực hiện hành vi phạm tội; giúp sức bị can Nguyễn Phương Hằng về mặt kỹ thuật thực hiện việc livestream, nhằm đưa ra những thông tin không kiểm chứng, liên quan đến đời tư của người khác; trong đó sử dụng những ngôn từ mang tính chất nhục mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân, tổ chức khác tại các buổi livestream thì có khả năng sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự những cá nhân giúp sức với vai trò đồng phạm.

Luật sư Lê Văn Hoan (Đoàn luật sư TP.HCM) phân tích: Sau khi khởi tố Nguyễn Phương Hằng, lấy lời khai của bị can này cũng như người liên quan, nếu trong quá trình điều tra, CQĐT chứng minh được rằng có người đứng ra tổ chức, xúi giục, kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác (bị can Nguyễn Phương Hằng - PV) thực hiện tội phạm hoặc có người giúp sức tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm được diễn ra thì những người này cũng bị xử lý hình sự cùng với người phạm tội với vai trò là đồng phạm theo quy định tại Điều 17 Bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, luật sư Hoan nêu, trong trường hợp CQĐT chứng minh được bị can Nguyễn Phương Hằng và người liên quan trước khi thực hiện hành vi phạm tội có sự bàn bạc, phân công vai trò của từng người, thì người phạm tội ngoài chịu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 331 Bộ luật hình sự, còn phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là “phạm tội có tổ chức” được quy định tại Điều 52 Bộ luật Hình sự.