Vì sao TikToker "khẩu chiến"?
Không chỉ tiếp cận tiếng Anh thông qua nhà trường và trung tâm, nhiều bạn trẻ xem những nền tảng mạng xã hội như TikTok là kênh để tiếp thu ngôn ngữ. Tuy nhiên, không ít video của những TikToker tự xưng là giáo viên tiếng Anh hay người ngoài ngành có nội dung "bóc phốt", "đấu tố" nhau về trình độ hay thậm chí là đời tư cá nhân. Một trường hợp cụ thể là tài khoản B.T với hơn 25.000 người theo dõi và 1,1 triệu lượt thích.
Tự giới thiệu là kỹ sư xây dựng, B.T chuyên nhận xét chuyên môn và thái độ của các giáo viên, trung tâm tiếng Anh nổi tiếng cũng như chia sẻ mẹo luyện thi IELTS. Trong đó, những nội dung có tương tác cao, thậm chí hơn 1 triệu lượt xem thường về chủ đề "bóc phốt" các cá nhân, trung tâm với những tựa đề gay gắt như: "giáo viên IELTS nổ du học", "giáo viên IELTS Photoshop bảng điểm 8.0", "trung tâm IELTS nên né gấp gấp", "L. (tên 1 trung tâm) ơi L".
Đáng chú ý, nhiều video của B.T không đưa ra được bằng chứng cụ thể mà chỉ nói ẩn ý, kêu gọi người xem tham gia nhóm Facebook do anh lập ra để đọc đầy đủ. Bên cạnh đó, B.T còn đăng video quảng cáo, bán sách tiếng Anh, tiếng Hàn và mỹ phẩm.
Trong số những người từng bị B.T "bóc phốt" có D., tài khoản sở hữu gần 250.000 lượt theo dõi và tự giới thiệu là giáo viên luyện thi đạt 8.5 IELTS.
D. từng bị cộng đồng dạy tiếng Anh phản ứng khi dịch "the jar is cold" là "ế". Nhiều TikToker khi đó đã đăng video nói D. dịch không chính xác và tìm nhiều cách khác nhau để thuyết phục người xem như tra từ điển, tìm kiếm trên mạng hay thậm chí là hỏi người dân bản ngữ.
Tuy nhiên, trong khi tất cả người nước ngoài trong một số video đều cho biết không hiểu thành ngữ "the jar is cold" là gì, nam giáo viên vẫn khẳng định mình đúng và nhận xét những ai sở hữu quan điểm trái chiều với anh "có vấn đề về đọc hiểu".
Hậu quả khó lường
Là TikToker đạt 9.0 IELTS chuyên chia sẻ những mẹo cải thiện điểm trong bài thi này, Trần Đức Hòa, trợ giảng môn tiếng Anh của Viện đào tạo quốc tế Trường ĐH Duy Tân (TP.Đà Nẵng), nhận định những "cãi vã" giữa các giáo viên tiếng Anh trên TikTok không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến người xem mà còn hình thành nên "văn hóa khẩu chiến" giữa những nhà sáng tạo nội dung, khi họ chỉ chú trọng đề cao quan điểm và danh tiếng của bản thân khi gặp vấn đề thay vì tranh luận để giải quyết tích cực.
"Chẳng hạn, ở phương pháp làm bài, mỗi người có một cách thức riêng và chỉ sai nếu nó trái với cấu trúc và yêu cầu của đề. Đồng thời, có phương pháp phù hợp với người này nhưng người kia áp dụng lại không hiệu quả. Vì thế, nhiều TikToker cãi nhau cách của ai mới đúng thì rất vô bổ", nam trợ giảng tốt nghiệp song ngành ngôn ngữ học và tiếng Anh như một ngôn ngữ quốc tế tại ĐH Monash (Úc) cho hay.
Còn theo thạc sĩ Nguyễn Nhật Quang, Trưởng khoa Ngoại ngữ-Hợp tác quốc tế Trường CĐ Nova (TP.HCM), không thể phủ nhận vai trò của TikTok trong việc giúp đỡ cộng đồng lan tỏa kiến thức. Thực tế, nhiều TikToker không xuất thân từ ngành ngôn ngữ hay sư phạm tiếng Anh nhưng vẫn thu hút lượng lớn người xem vì trình độ tiếng Anh tốt, có cách chia sẻ độc đáo và đầu tư về mặt hình ảnh.
"Vì thế, người xem phải có kiến thức, kỹ năng và bản lĩnh để đánh giá chất lượng nội dung trên TikTok, không nên a dua theo những cái sai, cái xấu", chuyên gia lưu ý.
Cách sáng tạo nội dung văn minh
Với những TikToker chuyên về nội dung tiếng Anh, Trần Đức Hòa khuyên cần chú ý nhất đến tính học thuật của thông tin. Theo anh, trước khi xuất bản video, người dùng cần xác nhận lại nội dung trên từ điển hoặc biến chủ đề thành một cuộc thảo luận để người xem đóng góp ý kiến nếu chưa thể kiểm chứng sự hiệu quả, chẳng hạn như là phương pháp học. "Sự phản biện từ cộng đồng mạng sẽ ngăn ngừa TikToker lan truyền thông tin sai lệch", anh nói.
Ngoải ra, Hòa cho biết nội dung hay nhất là nội dung nhiều người cần nên TikToker cần tìm thấy những vấn đề được nhiều người hỏi để đưa ra phương án giải quyết. Bên cạnh đó, vì TikTok là mạng xã hội về nội dung ngắn nên nhà sáng tạo nội dung cần cô đọng chữ trong video ít nhất có thể, vào thẳng trọng tâm vấn đề và có thể đầu tư thêm hiệu ứng hình ảnh để bắt mắt.
Ở khía cạnh khác, tiến sĩ Nguyễn Vinh Quang, ngành quản lý giáo dục ĐH Hertfordshire (Anh) và hiện là Giám đốc Tổ chức giáo dục hướng nghiệp quốc tế Mr.Q, cho biết yếu tố đạo đức nghề nghiệp cần được TikToker dạy tiếng Anh "gạch dưới, đóng khung" chú ý từ đầu. "Khi đạt đến ngưỡng có người hâm mộ và bắt đầu nổi tiếng, TikToker dễ sinh ra luồng suy nghĩ 'tôi luôn đúng, người khác luôn sai' và đây là nguyên nhân dẫn đến những cuộc 'khẩu chiến' vô nghĩa", anh Quang nói.
Để tạo được dấu ấn, tiến sĩ Quang khuyên người dùng xây dựng phong cách cho riêng mình thông qua việc tìm hiểu đối tượng, cảm hứng và khả năng sáng tạo của bản thân với một hoạt động nhất định. Cụ thể, anh Quang nêu ví dụ một người bạn của anh có xuất phát điểm là giáo viên tiếng Anh chọn phong cách dạy học thông qua việc thông dịch nội dung khi chơi game, đến nay đã sở hữu 1 triệu lượt theo dõi trên TikTok.
"Công thức này đúng với cả sinh viên và thầy cô ngành giảng dạy tiếng Anh. Nhìn chung, nếu muốn tiếp cận thế giới số, đặc biệt là TikTok, người dùng phải chấp nhận thay đổi tư duy của bản thân sao cho phù hợp với giới trẻ. Cần thoải mái, đa chiều và linh hoạt hơn để khán giả đối diện qua màn hình cảm thấy bạn chung 'băng tần' với họ", anh Quang nêu quan điểm.
Bình luận (0)