Viêm da do nhiễm ký sinh trùng ít người biết

08/06/2019 04:31 GMT+7

Nhiều trường hợp viêm da do ký sinh trùng demodex thường bị lầm tưởng là bệnh da liễu. Sau thời gian dài điều trị chuyên khoa da liễu mà không khỏi, bệnh nhân mới được phát hiện ra nguyên nhân.

Chữa viêm da hoài không hết

Chị N.M.X (32 tuổi, ngụ TP.HCM) đến khám tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM, với da mặt mẩn đỏ, mụn bọc, mẩn ngứa và nhiễm khuẩn da. Trước đó, khi thấy da có triệu chứng ngứa, nổi nhiều mụn, chị X. đã đi khám và điều trị nhiều nơi có chuyên khoa da liễu.
Tuy nhiên, bệnh không khỏi và tình trạng còn tiến triển nặng hơn. Cuối cùng, chị được giới thiệu đến khám tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM.
Tại đây, bệnh nhân được thăm khám, soi da và cạo một lớp da mỏng, gồm lớp sừng và một phần sâu gốc nang lông, để quan sát dưới kính hiển vi quang học. Các bác sĩ mới phát hiện ký sinh trùng demodex - là nguyên nhân tàn phá da mặt của bệnh nhân.
Thời gian gần đây, Phòng khám chuyên khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM, đã tiếp nhận và điều trị cho không ít người bệnh nhiễm demodex. Bệnh nhân đến khám thường có các biểu hiện nhẹ là ngứa, cảm giác có con gì bò dưới da; mụn thường xuyên, dai dẳng, các nốt mụn rời rạc; nặng hơn là bội nhiễm, mụn bọc, viêm tuyến bã, sinh mủ.
Hầu hết bệnh nhân đã điều trị ở nhiều nơi nhưng không khỏi. Đặc biệt, đa số bệnh nhân có tiền sử dùng kem làm trắng da không rõ nguồn gốc.
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Hồ Ngọc Quý, Trưởng phòng khám chuyên khoa Ký sinh trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM, demodex là một loại ký sinh trùng (còn gọi là ghẻ thân dài). Đây là một tên gọi còn khá xa lạ ở VN nên nhiều trường hợp viêm da do demodex thường được chẩn đoán nhầm với một số bệnh da liễu có triệu chứng tương tự như viêm da tiếp xúc hay mụn trứng cá...
“Rất nhiều bệnh nhân có triệu chứng đã đến Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM khám. Trong đó, khoảng 30 - 40% số bệnh nhân đến khám có phát hiện nhiễm ký sinh trùng demodex với số lượng, mật độ ít, không phải điều trị. Còn lại, trung bình có khoảng 500 - 700 ca phải điều trị”, bác sĩ Quý cho biết.

Triệu chứng và yếu tố gây bệnh

Theo Viện Sốt rét - Ký sinh trùng và Côn trùng TP.HCM, bệnh viêm da do demodex có 3 thể bệnh chính là: viêm nang lông dạng vảy phấn, viêm da demodex dạng trứng cá và trứng cá đỏ thể u hạt. Trong đó, viêm nang lông dạng vảy phấn là thể nhẹ nhất với thương tổn là đám da đỏ, bề mặt có những vảy da, nút sừng ở nang lông, bệnh nhân có cảm giác kiến bò trên da. Thể bệnh trứng cá đỏ thể u hạt ít gặp, thường gặp ở những người bị suy giảm miễn dịch.
Theo bác sĩ Quý, demodex phát tán trong tự nhiên, ký sinh trên người ở lỗ chân lông, nang lông và tuyến bã; nhiều nhất là ở mặt, đặc biệt ở mũi, trán, cằm và má. Ký sinh trùng này hút chất dinh dưỡng và làm hư hại tế bào.
Y văn ghi nhận tỷ lệ nhiễm demodex ở người là 25 - 30%. Tuy nhiên ký sinh trùng này có thể cư trú trên da khỏe mạnh, với số lượng ít mà không gây bệnh. Demodex gây bệnh khi tập trung số lượng lớn trên vảy da, nang lông hoặc khi miễn dịch của da suy giảm.
Bác sĩ Quý cho biết, có một số yếu tố thuận lợi khiến ký sinh trùng demodex phát triển và gây bệnh như: da nhờn (da tiết bã nhờn nhiều thì khả năng nhiễm ký sinh trùng này cao hơn vì thức ăn chính của chúng là tế bào da chết); da mặt bẩn; da yếu, đang bị tổn thương do xây xát, bị kích ứng bởi mỹ phẩm, thuốc bôi; môi trường độ ẩm.
“Vì vậy, người sử dụng mỹ phẩm, đặc biệt là các loại không rõ nguồn gốc (kem trộn), không đảm bảo chất lượng, hay da bị yếu đi do lột tẩy quá nhiều có tỷ lệ nhiễm demodex nhiều hơn”, bác sĩ Quý đánh giá. Ngoài ra, demodex lây lan qua tiếp xúc trực tiếp (cọ xát) hoặc có thể do bụi chứa trứng bám vào da, hoặc đồ dùng chung (khăn mặt).
Khi nhiễm demodex, người bệnh có thể gặp các triệu chứng: đám đỏ da, mụn mủ, sẩn đỏ, giãn mạch; viêm lỗ chân lông, có thể gây rụng lông mày, lông mi, rụng tóc, viêm bờ mi; ngứa ngáy khó chịu (cảm giác kiến bò), rát vùng tổn thương; nhiễm trùng để lại sẹo.
Để phòng tránh nhiễm demodex, bác sĩ Quý khuyến cáo mọi người cần giữ gìn làn da sạch sẽ; không để da quá nhờn và trong môi trường quá nóng ẩm; không sử dụng chung khăn lau; không dùng mỹ phẩm không được kiểm định chất lượng, không rõ nguồn gốc, những loại kem trộn, kem lột tẩy, thuốc rượu...
Trường hợp bệnh nhân có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm ký sinh trùng này thì nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và điều trị sớm.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.