Viện Nghiên cứu Hán Nôm nói gì về việc 'bị mất thêm 110 cuốn sách Hán Nôm'?

Sáng nay, 20.3, trên trang mạng xã hội cá nhân của mình, ông Nguyễn Xuân Diện, Phó phòng phụ trách Phòng Văn bản học, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, thông báo: "Lại "phát hiện" mất thêm 110 cuốn sách Hán Nôm. Trong kho có 877 cuốn đã mủn nát không thể bồi vá, cứu vãn".

Sau khi có thông tin này, lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã yêu cầu Viện Nghiên cứu Hán Nôm tiếp tục kiểm kê, làm rõ thông tin mất sách và có báo cáo đầy đủ lên Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, cũng như chủ động chia sẻ công khai thông tin này. Chiều nay, đích thân Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trực tiếp đến kho sách của Viện Nghiên cứu Hán Nôm để thị sát tình hình thực tế.

Lần đầu tiên kiểm kê chi tiết kho gồm 17.712 đơn vị sách

Tối nay, PGS Nguyễn Tuấn Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, đã trả lời với Báo Thanh Niên về thực hư sự việc "mất sách".

Theo PGS Cường, đối với danh sách 110 quyển mới, trong các báo cáo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm chưa bao giờ có từ "mất", vì cần rà soát kỹ một khối lượng tư liệu rất lớn và chưa từng được kiểm kê một cách chi tiết.

Viện Nghiên cứu Hán Nôm có các kho sách ký hiệu A (do người Pháp sưu tầm) và ký hiệu V (do người Việt Nam sưu tầm), hai nhóm này có tổng số khoảng 16.000 đơn vị. Ngoài ra, Viện Nghiên cứu Hán Nôm tổ chức sưu tầm thêm sách Hán Nôm, đặt thành ký hiệu ST (sưu tầm).

Theo sổ sách ghi chép, có 2 đợt sưu tầm: đợt 1 trong giai đoạn 1988 - 2001 (23 năm) sưu tầm được 2.586 quyển; đợt 2 trong giai đoạn 2002 - 2008 (7 năm) sưu tầm được 15.126 quyển. Tổng hai đợt sưu tầm là 17.712 đơn vị sách. Giá thu mua theo quy định của Nhà nước tại thời điểm sưu tầm từ 100.000 - 200.000 đồng/quyển, tùy theo tình trạng sách. Tính đến nay, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã thực hiện tu bổ được gần 10.000 đơn vị.

Trong đợt kiểm kê tài liệu từ giữa năm 2022, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã yêu cầu kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Tuy nhiên, đối với một phần sách sưu tầm chưa tu bổ, còn bó lại thành từng bó để trong kho, nhóm kiểm kê mới chỉ thực hiện kiểm đếm mà chưa đối chiếu với sổ đăng ký cá biệt.

Sau khi phát hiện ra thiếu sót này, đầu năm 2023, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã tổ chức kiểm kê lại toàn bộ kho sưu tầm, đối chiếu và đánh dấu vào sổ đăng ký cá biệt. Đây là lần đầu tiên từ khi nhập kho (giai đoạn từ 1988 đến 2009), các sách sưu tầm được kiểm kê một cách chi tiết.

Vẫn còn 339 cuốn chưa kiểm kê xong

Sau quá trình rà soát, đối chiếu, chiều 15.3, hội đồng kiểm kê đã họp và báo cáo về kho sưu tầm, phát hiện thiếu 121 quyển (trong đó có 11 quyển nằm trong danh sách 25 quyển đã báo cáo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam). Nhưng đồng thời cũng có 339 quyển tuy đã vào sổ nhưng lẫn lộn các ký hiệu sách, chưa xác định rõ một số hay toàn bộ 121 quyển sách thiếu có nằm trong đó hay không.

Nhóm kiểm kê cũng đã rà soát lại toàn bộ 17.712 sách sưu tầm và xác định có 877 quyển (5%) thuộc loại hư hại nặng. Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã tổ chức thông báo tình hình đến chi bộ và cán bộ chủ chốt cũng như hội đồng khoa học trong hai cuộc họp vào sáng 16.3 và sáng 17.3.

Để làm rõ vấn đề, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đang mời các chuyên gia tham gia đối chiếu các sách lẫn ký hiệu với các sách thiếu để sàng lọc; đồng thời lập hội đồng đánh giá tình trạng của 877 sách hư hại để có phương án xử lý phù hợp.