Xét xử đại án 'chuyến bay giải cứu': Tòa tuyên 4 án chung thân

CỰU THƯ KÝ THỨ TRƯỞNG BỘ Y TẾ THOÁT ÁN TỬ

Một số mức án HĐXX tuyên khác khá nhiều so với đề nghị của đại diện Viện kiểm sát. Bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, lĩnh án chung thân về tội nhận hối lộ, thay vì tử hình như đề nghị trước đó. Lý do, theo HĐXX, bị cáo Kiên thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, đã khắc phục hơn 42 tỉ đồng trong tổng số 42,6 tỉ đồng nhận hối lộ, nên không cần thiết loại trừ vĩnh viễn khỏi xã hội.

Trần Phan

Ngược lại với bị cáo Kiên, 2 bị cáo trong nhóm tội nhận hối lộ bị tuyên án chung thân, cao hơn so với đề nghị từ phía Viện kiểm sát, gồm: Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao (mức án đề nghị 18 - 19 năm tù) và Vũ Anh Tuấn (cựu Phó trưởng phòng Tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an (mức án đề nghị 19 - 20 năm tù).

Một bị cáo khác là Hoàng Văn Hưng, cựu Trưởng phòng 5 Cục An ninh điều tra Bộ Công an, cựu điều tra viên thụ lý vụ án "chuyến bay giải cứu", cũng bị tuyên án chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thay vì mức án 19 - 20 năm tù như đề nghị của Viện kiểm sát.

Nhóm cựu quan chức cấp cao như các bị cáo Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, bị tuyên án 16 năm tù; Chử Xuân Dũng, cựu Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội, 3 năm tù; Trần Văn Tân, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, 6 năm tù; Nguyễn Quang Linh, cựu Thư ký Phó thủ tướng thường trực, 7 năm tù; Trần Văn Dự, cựu Phó cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, 7 năm tù, cùng về tội nhận hối lộ. Bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, cựu Phó giám đốc Công an TP.Hà Nội, lãnh án 5 năm tù về tội môi giới hối lộ.

Ở nhóm đưa hối lộ, nhiều bị cáo được hưởng mức án thấp hơn đề nghị của Viện kiểm sát. Trong đó, 2 bị cáo đưa hối lộ nhiều nhất, lên tới hơn 100 tỉ đồng, là Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng, cựu Giám đốc và cựu Phó giám đốc Công ty Bluesky, lần lượt lĩnh án 10 năm tù và 11 năm tù. Có tới 10/23 bị cáo thuộc nhóm tội này được hưởng án treo. Lý do, một phần nguyên nhân khiến những người này đưa hối lộ là bị nhóm cựu quan chức o ép, gây khó khăn trong quá trình phê duyệt chuyến bay; đồng thời để khuyến khích người phạm tội tự khai báo về hành vi vi phạm.

SỐ TIỀN HỐI LỘ RẤT LỚN, VƯỢT XA THU NHẬP CỦA CÁN BỘ CÔNG CHỨC

Bản án xác định, khi dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân từ nước ngoài về nước. Việc tổ chức thực hiện được giao cho Văn phòng Chính phủ và tổ công tác 5 bộ.

Quá trình cấp phép chuyến bay và phê duyệt cách ly, từ tháng 9.2020 - 12.2022, 21 cá nhân là cán bộ thuộc các bộ, ngành, địa phương đã nhận hối lộ hơn 500 lần, với tổng cộng gần 165 tỉ đồng. Tương ứng, 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 400 lần, với tổng cộng gần 226 tỉ đồng, để được cấp phép chuyến bay.

Vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây bất bình, tạo dư luận xấu trong nhân dân. Trong đó, nhóm bị cáo nhận hối lộ đều là người có chức vụ, quyền hạn, đã lợi dụng dịch bệnh cũng như vị trí công tác để nhũng nhiễu, tạo cơ chế xin cho, buộc doanh nghiệp phải đưa hối lộ...

"Số tiền cảm ơn tương ứng với lợi nhuận của doanh nghiệp và số lượng hành khách và rất lớn, lên tới hàng tỉ đồng, vượt quá mức thu nhập bình quân của một cán bộ công chức. Sau khi nhận tiền, các bị cáo không báo cáo cơ quan, tổ chức mà chiếm hưởng", HĐXX nhấn mạnh, đồng thời bác bỏ quan điểm cho rằng việc nhận tiền là "truyền thống văn hóa cảm ơn của người VN".

BỊ CÁO HOÀNG VĂN HƯNG KHÔNG OAN

Một trong những nội dung được nhiều người quan tâm ở vụ án "chuyến bay giải cứu" là phi vụ "chạy án" với số tiền lên tới 2,65 triệu USD, tương đương hơn 61 tỉ đồng. Đây là số tiền các bị cáo Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng đã đưa cho bị cáo Nguyễn Anh Tuấn để đưa cho bị cáo Hoàng Văn Hưng lo lót cho các bị cáo Sơn và Hằng không bị xử lý hình sự.

HĐXX nhận định, khi còn là điều tra viên thụ lý vụ án và được bị cáo Tuấn nhờ giúp đỡ, bị cáo Hưng đã nhiều lần gặp gỡ bị cáo Hằng tại nhà riêng của bị cáo Tuấn, hướng dẫn Hằng và Sơn khai báo. Việc điều tra viên tự ý gặp gỡ đối tượng điều tra như vậy là vi phạm quy định của ngành công an.

Đến giai đoạn bị điều chuyển công tác, dù không còn quyền hạn gì liên quan tới vụ án, bị cáo Hưng vẫn liên tục đưa ra các thông tin gian dối để bị cáo Hằng chi tiền "chạy án". Đến nay, cơ quan tố tụng đủ cơ sở xác định bị cáo Hưng lừa đảo chiếm đoạt 800.000 USD của các bị cáo Hằng và Sơn; 1,45 triệu USD còn lại không đủ chứng cứ chứng minh bị cáo Hưng đã nhận, nên bị cáo Tuấn sẽ phải chịu trách nhiệm.

Quá trình xét xử, bị cáo Hưng liên tục kêu oan, cho rằng cơ quan điều tra "có nhiều vi phạm tố tụng, chỉ dựa vào lời khai một chiều để buộc tội mình, lời khai của các bị cáo Tuấn, Hằng và Sơn không khách quan"… Đặc biệt, bị cáo Hưng thừa nhận cầm chiếc cặp số do bị cáo Tuấn chuyển tới, tại khu vực cổng trụ sở Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, nhưng cương quyết khẳng định bên trong "là 4 chai rượu vang chứ không phải 450.000 USD".

Theo HĐXX, các bị cáo Tuấn, Hằng, Sơn bị khởi tố, giam giữ tại các địa điểm khác nhau, không được tiếp xúc riêng với ai. Thế nhưng, 3 bị cáo này có nhiều lời khai thống nhất với nhau liên quan đến phi vụ "chạy án"; thậm chí một số lời khai còn chứa thông tin mật (tên điều tra viên, quan điểm xử lý vụ án của cơ quan có thẩm quyền…), nếu bị cáo Hưng không tiết lộ thì họ không thể biết. Việc buộc tội đối với bị cáo Hưng, ngoài các lời khai, còn dựa vào lịch sử cuộc gọi giữa Hưng và Tuấn, đơn tố giác của bị cáo Hằng, dữ liệu trích xuất từ camera, ghi chép của bị cáo Hằng về những lần chi tiền…

Do đó, HĐXX khẳng định bên trong chiếc cặp số mà bị cáo Hưng nhận từ bị cáo Tuấn là tiền chứ không phải rượu. Bị cáo Hưng không bị oan.