'40-50% tài sản tham nhũng, hàng trăm nghìn tỉ chưa thu hồi được, giải pháp thế nào?'

"Thu hồi tài sản tham nhũng là việc khó khăn, vướng mắc"

Chất vấn Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong sáng 5.11, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) nêu vừa qua công tác phòng, chống tham nhũng đạt nhiều kết quả quan trọng nhưng tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát còn thấp, tham nhũng trên một số lĩnh vực còn diễn biến nghiêm trọng, phức tạp, gây bức xúc trong xã hội.

Đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông)

gia hân

“Đề nghị Tổng thanh tra cho biết nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp trong thời gian tới”, đại biểu hỏi.

Hồi đáp đại biểu, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh việc thu hồi tài sản tham nhũng là nhiệm vụ “khó khăn, vướng mắc, phức tạp” nên luôn được sự quan tâm lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Ông dẫn chứng, tháng 6.2021 Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị 04 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Trong thời gian qua, các cơ quan theo chức năng đã thực hiện tốt những công việc về thu hồi tài sản tham nhũng và đạt tỷ lệ là năm sau cao hơn năm trước.

'40-50% tài sản tham nhũng, hàng trăm nghìn tỉ chưa thu hồi được, giải pháp thế nào?'

Cũng theo Tổng thanh tra Chính phủ, 9 tháng năm 2022, thanh tra đôn đốc 5.586 kết luận thanh tra, thu hồi được hơn 1.000 tỉ đồng, đạt tỷ lệ 60% và gấp đôi so với năm 2021.

Về thi hành án thì đã thi hành xong hơn 1.800 vụ việc với hơn 15.000 tỉ đồng trên tổng số hơn 2.700 vụ với 43.000 tỉ đồng có điều kiện thi hành, tăng hơn 11.800 tỉ đồng và tăng 290% so với năm 2021.

Dù vậy, ông Phong thừa nhận “kết quả mặc dù cao xong tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng vẫn còn thấp”.

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trả lời chất vấn

gia hân

Về giải pháp, Tổng thanh tra Chính phủ nhấn mạnh việc tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật về thu hồi tài sản tham nhũng. Cùng với đó, tăng cường xử lý sau thanh tra, thi hành án về thu hồi tài sản tham nhũng.

Trong quá trình điều tra và phát hiện dấu hiệu tội phạm và phải chủ động có biện pháp kê biên, phong tỏa, tạm giữ tài sản để đảm bảo xử lý sau thanh tra thi hành án; kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong quá trình thu hồi, tăng cường hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp để thu hồi tài sản tham nhũng có yếu tố nước ngoài.

Một giải pháp khác, ông Phong nói, theo chủ trương của Chỉ thị 04 của Ban Bí thư, khi các vụ án xảy ra, nếu các đối tượng tham nhũng nộp lại tiền sẽ được xem xét giảm nhẹ thời gian thi hành án.

“Đấy là một trong những vấn đề chuyển biến. Đặc biệt, sau khi có Chỉ thị 04 thì các cơ quan chức năng đẩy mạnh, vì vậy số tiền thu hồi thanh tra của năm 2022 đã tăng gần gấp đôi và thi hành án thì tăng gần 3 lần”, ông Phong nhấn mạnh.

"Giải pháp căn cơ thu hồi tài sản tham nhũng?"

Tiếp tục nêu câu hỏi về vấn đề này, đại biểu Phạm Nam Tiến (đoàn Đắk Nông) nói hiện 40 - 50% số tài sản tham nhũng trong các vụ án diện Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực chỉ đạo chưa được thu hồi.

Đại biểu Phạm Nam Tiến (đoàn Đắk Nông) nêu câu hỏi chất vấn

gia hân

“Đây là con số không nhỏ vì một vụ án tham nhũng giá trị có thể lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỉ đồng. Bên cạnh đó, chúng ta chỉ mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn tài sản do người thân của các đối tượng phạm tội tham nhũng đang đứng tên sở hữu vẫn là một khoảng trống rất lớn, khó kiểm soát. Xin Tổng thanh tra cho biết giải pháp căn cơ nào đặt ra cho việc thu hồi tài sản tham nhũng hiệu quả hơn?”, đại biểu Tiến nêu.

Trả lời câu hỏi này, Tổng thanh tra Chính phủ tiếp tục nhắc lại thu hồi tham nhũng là việc khó khăn, phức tạp hiện nay và thực trạng chưa đạt được như yêu cầu. Ông Phong cũng nhắc lại các kết quả đã trả lời đại biểu trước, song thừa nhận tình trạng mà đại biểu Tiến nêu.

Về giải pháp, ông Phong nhắc lại tiếp tục tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Chỉ thị 04 của Ban Bí thư về vấn đề này.

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trả lời chất vấn ngày 5.11

gia hân

Ông Phong cũng cho hay, Thanh tra Chính phủ sẽ đề nghị các cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung pháp luật về thu hồi tài sản đang còn bất cập, nhất là về quy định cưỡng chế xử lý sau thanh tra và cơ chế, chính sách về đất đai, bất động sản, trái phiếu chưa đồng bộ, gây khó khăn cho việc xử lý, thu hồi.

Cùng với đó, trong quá trình điều tra và thanh tra, khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì có thể có biện pháp ngăn chặn ngay, không để đến lúc điều tra, truy tố, xét xử thì mới thi hành án thì các đối tượng này thường tẩu tán, làm thất thoát tài sản đó.

Ngoài ra, trong việc giải quyết các trường hợp thu hồi tài sản liên quan đến các yếu tố nước ngoài cũng cần phải có sự hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp để thu hồi.

Ưu tiên xử lý kinh tế, hạn chế hình sự để thu hồi nhiều hơn

Giơ biển tranh luận, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) dẫn ý kiến của Viện trưởng VKSND tối cao Lê Minh Trí cho biết một trong những nguyên nhân dẫn đến khó thu hồi tài sản tham nhũng là chưa có luật về đăng ký tài sản và kiến nghị chuyển hướng từ xử lý hình sự sang khởi kiện dân sự thì sẽ thu hồi được nhiều tài sản hơn.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng tranh luận

gia hân

“Xin hỏi Tổng thanh tra Chính phủ có tán thành quan điểm này không? Nếu tán thành thì có những giải pháp gì sắp tới và nếu không tán thành thì có giải pháp gì tốt hơn không?”, đại biểu Đồng nêu.

Đáp lại đại biểu Đồng, ông Phong nói có cùng quan điểm nên tập trung ưu tiên xử lý kinh tế và không nên chuyển từ kinh tế sang hình sự.

“Về quan điểm, không phải chỉ bản thân tôi mà các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng có quan điểm, những gì có thể xử lý được về mặt kinh tế thì xử lý kinh tế và không hình sự hóa”, ông Phong nói.

Ông Phong cho hay, thực tế trong các kết luận thanh tra vừa qua, có nhiều trường hợp ở giữa việc vi phạm hình sự hay kinh tế thì "chúng tôi bàn với nhau theo hướng ưu tiên xử lý kinh tế, xử lý trong một thời hạn nhất định thôi, không phải cứ để mãi mãi".

“Như bây giờ chúng tôi có một số kết luận cho phép từ 1 năm rưỡi đến 2 năm để xử lý kinh tế, tức là thu hồi cơ sở nhà đất đó để tiến hành đấu giá. Nhưng sau thời hạn đó kết luận thanh tra nói rõ không thực hiện sẽ chuyển cơ quan điều tra. Ví dụ, vừa rồi chúng tôi xử lý một dự án ở TP.HCM như vậy”, ông Phong thông tin.

Vinataba chuyển nhượng 'đất vàng' 152 Trần Phú TP.HCM trái chỉ đạo của Thủ tướng