Cần tăng thuế thuốc lá để người dân giảm hút

Ngày 17.10, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại thuốc lá.

Người Việt Nam tốn 49.000 tỉ đồng/năm để mua thuốc lá 

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thu Hương (Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế) cho biết tại Việt Nam tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi do hút thuốc lá là 96,8% (nghiên cứu của Bệnh viện K). 

Theo số liệu của WHO, sử dụng thuốc lá gây ra 85.500 ca tử vong mỗi năm trên thế giới. Hút thuốc lá thụ động gây ra 18.800 ca tử vong. 

Không chỉ hại về sức khỏe, thuốc lá còn là gánh nặng về kinh tế, tại Việt Nam tốn 49.000 tỉ đồng/năm để mua thuốc lá. Theo ước tính sơ bộ năm 2022, chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỉ đồng/năm. 

Bà Hương cho biết qua khảo sát tại 11 tỉnh thành, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh 13 - 15 tuổi tăng nhanh (từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023). Điều này cho thấy những kết quả đã đạt trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong 10 năm qua có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử. 

Với tác hại nghiêm trọng của thuốc lá điện tử tới sức khỏe đặc biệt là thế hệ trẻ, bà Hương kiến nghị cần ban hành quy định cấm sử dụng, mua bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. 

Tăng thuế thuốc lá để giảm hút thuốc 

Ông Đào Thế Sơn, Tổ chức y tế cộng đồng toàn cầu, cho rằng cần tính toán phương án tăng thuế thuốc lá để giảm lượng tiêu dùng thuốc lá. 

Bộ Tài chính đã tính toán các phương án tăng thuế thuốc lá, cụ thể phương án 1 tăng nhẹ từng năm là tăng 16,1% so với giá thuốc lá hiện tại vào năm 2026, năm 2027 tăng 12,5%, năm 2028 tăng 10,1%. Phương án 2, tăng luôn 39,5% so với giá thuốc lá hiện tại vào năm 2026.

Theo ông Sơn, việc tăng giá thuốc lá không ảnh hưởng tới tình hình kinh doanh tại Việt Nam. Ông Sơn cho rằng tình hình kinh doanh của ngành thuốc lá vẫn khả quan. Trong khi xu thế chi phí khám chữa bệnh ngày càng tăng, bệnh tật do tác hại thuốc lá ngày càng nhiều. 

Bên cạnh đó, ông Sơn tính trung bình một gói thuốc lá là 15.000 đồng, nhưng một gói thuốc lá gây chi phí bệnh tật tử vong ít nhất 25.000 đồng. 

“Cần phải so sánh chi phí để hút một gói thuốc lá so với chi phí bỏ ra để khám chữa bệnh. Chi phí này không chỉ là 25.000 đồng mà có thể gấp hàng chục, hàng trăm lần. Để đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc, kiến nghị bổ sung thuế tuyệt đối 5.000 đồng/gói từ năm 2026 và tăng lên thành 15.000 đồng/gói vào năm 2030”, ông Sơn nói. 

Phát biểu tại hội nghị, ông Hồ Hồng Hải, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, qua các nghiên cứu cho thấy học sinh, sinh viên tại Việt Nam sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ngày càng nhiều. Thậm chí, có tình trạng lợi dụng thuốc lá điện tử để lưu hành, sử dụng ma túy. 

Không chỉ gây hại về sức khỏe, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn gây ra các tại hại như: giảm sự tăng trưởng não bộ, giảm khả năng học tập năng suất lao động; tạo gánh nặng kinh tế với gia đình và xã hội; dễ bị tẩm ướp pha trộn ma túy gây nguy cơ mất trật tự an toàn xã hội; gia tăng ô nhiễm môi trường; dễ gây cháy nổ…