Cần thêm nhiều 'phiên tòa đặc biệt'

Theo cáo trạng, chiều 4.4 trên đường xã Đông Ngũ (H.Tiên Yên, Quảng Ninh), Tổ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 phát hiện Đào Xuân Anh (30 tuổi, ngụ xã Đông Hải, H.Tiên Yên) đi xe máy cùng một người khác, cả hai không đội mũ bảo hiểm, không đeo khẩu trang.

Khi bị tổ công tác yêu cầu đeo khẩu trang và đội mũ bảo hiểm, Anh đã có hành vi xúc phạm và dùng mũ cối đánh 2 thành viên tổ công tác. Sáng 5.4, Đào Xuân Anh ra trình diện cơ quan công an và thừa nhận hành vi sai trái của mình. Đến ngày 10.4, TAND H.Tiên Yên đưa vụ án “chống người thi hành công vụ” ra xét xử, tuyên phạt bị cáo Đào Xuân Anh 9 tháng tù giam. Phiên tòa được truyền hình trực tuyến đến 13 điểm cầu tại các xã, thị trấn của H.Tiên Yên để tuyên truyền pháp luật tới người dân.

Ông Hà Hải Dương, Bí thư kiêm Chủ tịch UBND H.Tiên Yên, cho biết ngay sau khi Đào Xuân Anh ra đầu thú, chính quyền địa phương đã họp với Cơ quan CSĐT, Viện KSND và TAND của huyện, cùng thống nhất vụ việc đủ điều kiện để làm quy trình rút gọn đưa ra xét xử. “Chúng tôi đã bàn bạc kỹ lưỡng trong việc lựa chọn địa điểm, thời gian và quy mô tổ chức sao cho đảm bảo an toàn công tác phòng, chống dịch bệnh mà vẫn phải tuân thủ các quy định của pháp luật trong tố tụng hình sự”, ông Dương nói.

Trong khi đó, theo Cơ quan CSĐT H.Tiên Yên, trong quá trình xét hỏi, bị can Anh đã nhận tội và tỏ ra hối hận. Nhưng khó khăn lớn nhất của các điều tra viên là trong 5 ngày liên tục phải di chuyển hàng trăm cây số mỗi ngày, do khu vực tạm giam của đơn vị đang trong quá trình sửa chữa nên các bị can đều phải chuyển về trại tạm giam Công an tỉnh Quảng Ninh ở TP.Hạ Long, cách đó gần 100 km.

Ông Phạm Duy Hải, Chánh án TAND H.Tiên Yên, cho biết phiên xử sơ thẩm đã diễn ra an toàn, đảm bảo các quy trình tố tụng đúng luật. Sáng 10.4, chính quyền H.Tiên Yên đã trưng dụng trụ sở UBND huyện để làm phòng xử án. “Để đảm bảo các điều kiện an toàn trong phòng, chống dịch Covid-19, chúng tôi đã tiến hành phun khử khuẩn phòng xử, bố trí máy đo thân nhiệt và khoảng cách chỗ ngồi được giữ tối thiểu 2 m. Toàn bộ người dự tòa phải đeo khẩu trang”, ông Hải nói.

Cũng theo vị Chánh án TAND H.Tiên Yên, trong lịch sử của ngành chưa từng có phiên xử nào mà các quy trình tố tụng được rút gọn nhanh chóng trong vòng 5 ngày. “Vì tinh thần, trách nhiệm cùng phòng, chống dịch bệnh Covid-19, đồng thời ngăn ngừa, răn đe tội phạm, phía tòa và cơ quan chức năng địa phương đã cùng cố gắng nỗ lực”, ông Hải cho biết.

Nguyên thẩm phán TAND tối cao Phạm Công Hùng cho hay ông rất đồng tình việc khởi tố, truy tố và xét xử nhanh, kịp thời, nghiêm minh các hành vi phạm tội trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp để răn đe, phòng ngừa chung. Ông cũng mong với các hành vi vi phạm pháp luật phổ biến trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19, khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm sẽ tiếp tục được cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án phối hợp đưa ra xét xử kịp thời theo đúng tinh thần của Chính phủ và công văn hướng dẫn của lãnh đạo các ngành.

Bị cáo Đào Xuân Anh gặp người thân trước khi lên xe về trại tạm giam Ảnh: Lã Nghĩa Hiếu

Trước đó, ngày 30.3, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao có công văn hướng dẫn ngành tòa án áp dụng pháp luật và tổ chức xét xử một số hành vi vi phạm pháp luật được tổng hợp trong 9 tội danh của bộ luật Hình sự. Hội đồng thẩm phán yêu cầu TAND các cấp chủ động phối hợp với cơ quan điều tra, viện kiểm sát cùng cấp để áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử đối với các vụ án đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn; khi không đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn thì phải đưa ra xét xử trong thời hạn không quá 1/2 thời hạn theo quy định của bộ luật Tố tụng hình sự.

Ngay sau đó, ngày 3.4, Viện KSND tối cao có chỉ thị về việc tăng cường công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong xử lý tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Viện yêu cầu lực lượng ngành trước mắt phải phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp thống nhất chọn một số vụ việc điển hình để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử nhằm đáp ứng yêu cầu răn đe, giáo dục chung, góp phần hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh. Cụ thể, đối với các vụ án có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn thì áp dụng ngay; những vụ án không áp dụng thủ tục rút gọn thì phải khẩn trương tiến hành các hoạt động tố tụng để xử lý tội phạm trong thời hạn ngắn nhất.

Một lãnh đạo Viện KSND cấp cao tại TP.HCM nhìn nhận, điều quan trọng hiện nay là công tác phối hợp kịp thời giữa 3 cơ quan tiến hành tố tụng gồm cơ quan điều tra, Viện KSND, TAND cùng sự hỗ trợ của chính quyền địa phương. “Theo quy định về thủ tục rút gọn thì thời hạn để giải quyết một vụ án ở cả 3 giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử là không quá 42 ngày. Tuy nhiên, khi vụ án rõ ràng thì các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ chủ động phối hợp, giải quyết vụ án trong thời gian ngắn nhất có thể”, vị này nói.