Có lỗ hổng kiểm soát dịch Covid-19 tại cửa khẩu sân bay?

Diễn biến dịch Covid-19 tại Việt Nam đang rất phức tạp từ sau khi xuất hiện ca nhiễm thứ 17 được phát hiện từ tối 6.3. Bệnh nhân được xác định là N.H.N (26 tuổi, ở Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội), lây bệnh từ nước ngoài, sau đó được xác định là nguồn lây cho một số người thân trong gia đình.

Hiện có hàng trăm người liên quan trong hành trình di chuyển và gần nơi cư trú của bệnh nhân N.H.N đã được đưa vào diện cách ly.

Báo cáo của cơ quan chức năng thành phố Hà Nội cho biết, ngày 15.2, bệnh nhân N.H.N từ Nội Bài bay đi Anh thăm người thân. Đến ngày 18.2, chị N.H.N sang Milan (Ý) du lịch 2 ngày, đến 20.2 quay lại London (Anh).

Đến ngày 25.2, chị N.H.N đi tàu sang Paris (Pháp), sau đó quay trở lại Anh. Trong thời gian này, chị N.H.N đã tiếp xúc với nhiều người và có biểu hiện ho, hắt hơi, đau mỏi, nhưng không đi thăm khám ở đâu.

Đến ngày 1.3, chị N.H.N lên máy bay trở về nước qua cửa khẩu Nội Bài. Với các biểu hiện sốt, mệt mỏi, cô gái này đã tới Bệnh viện Hồng Ngọc (Hà Nội) thăm khám vào ngày 5.3 và được chuyển tới Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư để điều trị, bởi có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 (gây dịch bệnh Covid-19).

Việc bệnh nhân N.H.N nhập cảnh vào Việt Nam khi đã đi qua vùng dịch tại Ý đã không được phát hiện, dù trước đó, từ ngày 29.2, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các đơn vị, địa phương áp dụng biện pháp người nhập cảnh từ Ý và Iran phải khai báo y tế.

Trong trường hợp ngày 29.2, chị N.H.N khai báo nhập cảnh từ Anh, là nơi chưa buộc phải khai báo y tế, nhưng trên hộ chiếu đã thể hiện chị này đi qua vùng dịch, đã không được lực lượng xuất nhập cảnh, kiểm soát dịch tại sân bay phát hiện?

Trả lời báo chí, bác sĩ Khổng Minh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội (CDC Hà Nội), cho biết bệnh nhân N.H.N đã được yêu cầu khai báo y tế ngay khi xuống sân bay Nội Bài vào rạng sáng 2.3. Tuy nhiên, nữ hành khách đã khai báo không trung thực, dẫn đến việc bỏ lọt 1 ca bệnh nguy hiểm.

Ông Tuấn cho biết thêm: "Đến lúc chúng tôi có phỏng vấn, điều tra thêm, người này vẫn khẳng định chỉ đi từ Anh chứ không qua các nước khác. Việc kiểm tra khi nhập cảnh là do CDC Hà Nội chịu trách nhiệm kiểm tra tờ khai y tế tại sân bay, còn việc kiểm tra hộ chiếu của hành khách do An ninh cửa khẩu Nội Bài thực hiện".

Ngoài trường hợp N.H.N, trước đó tại cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhật cũng "lọt lưới" cô gái ở Bình Dương đến từ Daegu (thành phố tâm dịch Covid-19 tại Hàn Quốc) nhưng khai báo đến từ một địa điểm khác của Hàn Quốc và được phép nhập cảnh.

Từ các trường hợp này cho thấy, việc phát hiện các nguồn lây nhiễm Covid-19 tại các khu vực cửa khẩu sân bay hiện phụ thuộc vào ý thức tự giác của người dân, chứ không phải từ năng lực phát hiện của các cơ quan chức năng. Nếu không bịt được những lỗ hổng chết người này, việc kiểm soát dịch tiếp tục gặp nhiều khó khăn.

Liên quan đến sự việc này, ngày 8.3, Cục Hàng không Việt Nam có văn bản yêu cầu Tổng công ty Cảng hàng không (ACV), các cảng vụ hàng không và các hãng bay tăng cường phối hợp trong việc kiểm tra, yêu cầu khai báo y tế đối với hành khách nhập cảnh.

Theo đó, Cục Hàng không Việt Nam giao ACV chỉ đạo các sân bay thành viên, bên cạnh đảm bảo an ninh phải thực hiện việc giám sát, kiểm soát chặt chẽ việc khai báo y tế, đảm bảo không để lọt, bỏ sót hành khách nhập cảnh vào Việt Nam mà không thực hiện thủ tục khai báo y tế.