Đất vàng Đà Nẵng bị Trung 'lửa' thâu tóm thế nào?

Ém hồ sơ, không hợp tác với kiểm toán

Công ty CP đầu tư phát triển nhà Đà Nẵng (NDN), nơi ông Nguyễn Quang Trung (Trung “lửa”) làm tổng giám đốc (vừa bị bắt về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí vào ngày 7.12 vừa qua), từng được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) chỉ ra nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất (SDĐ) trong và sau quá trình cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp (DN) nhà nước giai đoạn 2011 - 2017.

Khu đất 13 Nguyễn Chí Thanh được Kiểm toán Nhà nước đề nghị thu hồi từ năm 2019 vì những sai phạm của NDN

HOÀNG SƠN

Theo KTNN, công ty này CPH từ ngày 31.3.2010 và đã được UBND TP.Đà Nẵng giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ các thửa đất trong giai đoạn 2011 - 2017. Được UBND TP giao đất từ 2010 để thực hiện dự án xây dựng nhà chung cư cao tầng tại hai thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh (851,6 m2) và 59 Lê Duẩn (776,7 m²), nhưng NDN không sử dụng đúng mục đích.

Công an TP.Đà Nẵng bắt giữ ông Trung ngày 7.12 vừa qua

NGUYỄN TÚ

Cụ thể, thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh được mang góp vốn bằng quyền SDĐ để thành lập pháp nhân mới là Công ty CP đầu tư Tia Sáng Mới mà không triển khai dự án. Giá trị quyền SDĐ tại 13 Nguyễn Chí Thanh được 2 pháp nhân góp vốn (NDN và Nhà xuất bản Giáo dục VN) thống nhất định giá là hơn 25 tỉ đồng. Hiện thửa đất này đã được đền bù, giải tỏa nhưng đang được sử dụng làm bãi đậu ô tô và buôn bán hàng ăn uống. Năm 2019, KTNN kiến nghị UBND TP.Đà Nẵng thu hồi thửa đất 13 Nguyễn Chí Thanh theo quy định của luật Đất đai 2013. Cũng theo KTNN, Hội đồng thẩm định giá đất đề xuất và được UBND TP quyết định giảm 20% do diện tích lớn đối với thửa đất 59 Lê Duẩn nhưng không có cơ sở, làm giảm số thu tiền SDĐ hơn 3,5 tỉ đồng.

Đáng chú ý, trong quá trình kiểm toán tại NDN, công ty này không báo cáo và không cung cấp đầy đủ hồ sơ tài liệu theo yêu cầu của KTNN. Do đó, KTNN không có đủ thông tin để đánh giá việc quản lý, sử dụng đất trong và sau quá trình CPH DN nhà nước giai đoạn 2011 - 2017 và các thời kỳ trước sau có liên quan tại các thửa đất, gồm: lô 33, 34 (190 m²) khu L6 khu dân cư phía bắc đường Phan Bá Phiến; thửa đất 59 Lê Duẩn (776,7 m2); thửa đất 3 mặt tiền đường Phan Bá Phiến (gần 3.000 m²). Với lý do này, năm 2019, KTNN đã đề nghị UBND TP.Đà Nẵng tổ chức thanh tra việc quản lý, sử dụng đất trước và sau CPH đối với NDN.

Bỏ ngoài hồ sơ hàng trăm lô đất

Từ yêu cầu của KTNN, năm 2020, Thanh tra TP.Đà Nẵng đã tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, SDĐ trước và sau CPH tại NDN. Đến ngày 10.12 vừa qua, thông báo kết luận của Thanh tra TP tiếp tục chỉ ra hàng loạt sai phạm tại DN này.

Theo kết luận, đối với nhà, đất 186 Trần Phú và dự án Khu dân cư văn hóa thể thao An Trung II, trong quá trình thanh tra nhận thấy có dấu hiệu tội phạm, Thanh tra TP.Đà Nẵng đã có văn bản chuyển Công an TP.Đà Nẵng để điều tra xử lý theo quy định. Trong đó, đáng chú ý, ngày 27.4.2009, trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp (GTDN) để CPH 3 ngày, ông Trung đại diện công ty chuyển nhượng quyền SDĐ và quyền sở hữu nhà ở tại số 186 Trần Phú với giá gần 2 tỉ đồng. Công ty này đã không đấu giá bán tài sản, không tổ chức thực hiện việc chuyển nhượng công khai theo quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho nhà nước gần 1,5 tỉ đồng vào thời điểm năm 2009.

Về 7 nhà, đất và dự án được thanh tra, Thanh tra TP.Đà Nẵng cũng chỉ ra nhiều sai phạm trong xác định giá trị quyền SDĐ khi CPH, có dấu hiệu gây thất thoát vốn nhà nước trong DN khi CPH. Cụ thể, tại dự án Khu dân cư Bắc Phan Bá Phiến, Q.Sơn Trà (diện tích hơn 124.152 m²), thống kê có 50 lô đất thuộc quỹ đất tái định cư (TĐC) nhưng thực tế không bố trí TĐC để không định giá quyền SDĐ tại thời điểm xác định GTDN; 2 lô đất (lô 27 - L4 và lô L7) không thể hiện trong hồ sơ xác định GTDN để không định giá quyền SDĐ tại thời điểm xác định GTDN. Sau khi CPH, NDN chuyển nhượng để hưởng lợi và tự xác định giá trị 155 lô đất thấp hơn so với giá đất của TP.Đà Nẵng.

Tương tự, tại dự án khu dân cư Hòa Phát 3 mở rộng, Q.Cẩm Lệ (109.272 m²), NDN cũng trục lợi 33 lô đất thuộc quỹ đất TĐC và 2 lô đất (lô 1A - B4, lô A2); tự xác định giá trị 58 lô đất với nhiều sai phạm. Về nhà, đất 31 Núi Thành, Q.Hải Châu (diện tích đất 620 m²), Thanh tra TP.Đà Nẵng cho biết việc xác định giá trị quyền SDĐ khi CPH Xí nghiệp Công trình giao thông và xây dựng (trực thuộc NDN) năm 2007 là vi phạm quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về CPH, có dấu hiệu gây thất thoát vốn, tài sản nhà nước. Việc định giá quyền sử dụng 2 thửa đất riêng lẻ khi CPH xí nghiệp là không đúng hiện trạng 1 thửa đất dẫn đến thất thoát phần vốn nhà nước tại DN.

Tại dự án chung cư cao tầng 6 Nguyễn Du, Q.Hải Châu (diện tích 3.269 m²), NDN không đưa 30% phần được phân chia khối trung tâm thương mại, tầng hầm vào xác định giá trị khi CPH và đã chuyển nhượng để hưởng lợi; sai phạm trong định giá 7 căn hộ.

Đối với 3 dự án còn lại, công ty của ông Trung nhận được sự ưu ái từ UBND TP.Đà Nẵng cũng được Thanh tra TP.Đà Nẵng chỉ ra nhiều sai phạm. Tại dự án chung cư 38 Nguyễn Chí Thanh, Q.Hải Châu (diện tích 811,4 m²), UBND TP.Đà Nẵng quyết định giá đất giao cho NDN thấp hơn giá đất theo quy định của UBND TP; giảm 10% tiền chuyển quyền SDĐ là không đúng đối tượng. Thửa đất 59 Lê Duẩn, Q.Hải Châu được UBND TP giao đất cho NDN không thông qua đấu giá quyền SDĐ, đấu thầu dự án có sử dụng đất; giảm 10% tiền chuyển quyền SDĐ không đúng quy định; cấp sổ mục đích đất ở đô thị, thời hạn sử dụng lâu dài không đúng quy định. Dự án Bắc nút giao thông Hòa Cầm, Q.Cẩm Lệ (diện tích 107.441 m²) cũng có những sai phạm như: UBND TP quyết định giao đất cho công ty khi chưa thu hồi đất đã giao cho Sở Xây dựng; giao đất không thông qua đấu giá quyền SDĐ, có dấu hiệu gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Điều tra dấu hiệu tội phạm thêm 5 nhà, đất

Từ kết quả thanh tra, Chánh thanh tra TP.Đà Nẵng Phan Thanh Long đã đề nghị Chủ tịch UBND TP xem xét, chỉ đạo Công an TP tiến hành điều tra xử lý các dấu hiệu tội phạm đối với các vụ việc do Thanh tra TP chuyển sang. Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm hoặc kiến nghị cơ quan cấp trên có thẩm quyền xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có vi phạm, khuyết điểm nêu tại kết luận thanh tra… Bên cạnh đó, các cơ quan có thẩm quyền tham mưu thu tiền SDĐ do giảm giá đất không đúng cơ sở; xác định lại giá đất để thu tiền SDĐ đối với các thửa đất, thu hồi nộp ngân sách TP đối với số tiền chênh lệch thất thu ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, ngoài 2 nhà đất, dự án là nhà, đất 186 Trần Phú và dự án Khu dân cư Văn hóa thể thao An Trung II đã được chuyển hồ sơ cho Công an TP điều tra, Thanh tra TP.Đà Nẵng đề nghị Công an TP tiếp tục điều tra xử lý đối với các dấu hiệu tội phạm trong việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, SDĐ trước và sau CPH của NDN tại 5 thửa đất và dự án. Bao gồm: dự án Bắc Phan Bá Phiến; dự án Hòa Phát 3 mở rộng; nhà, đất 31 Núi Thành; dự án chung cư cao tầng 6 Nguyễn Du; dự án Bắc nút giao thông Hòa Cầm.