Đề xuất tách quy định tuổi nghỉ hưu giữa khối sản xuất và hành chính sự nghiệp

Đây là góp ý của các đại biểu, chuyên gia tại hội nghị phản biện dự thảo bộ luật Lao động (sửa đổi) dưới góc độ giới, do Hội Liên hiệp Phụ nữ VN, MTTQ VN và Tổng liên đoàn Lao động VN tổ chức chiều 11.9.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, sau kỳ họp thứ 7 kết thúc, đi lấy ý kiến nhân dân, tham vấn chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức quốc tế… về cơ bản đều thống nhất nên điều chỉnh tuổi nghỉ hưu để đáp ứng già hóa dân số và đảm bảo tinh thần Nghị quyết 28 của T.Ư. Tuy nhiên, lộ trình, cách thức còn nhiều ý kiến khác nhau. Ông Lợi chia sẻ: “Có tới 99% người lao động (NLĐ) không muốn nâng tuổi nghỉ hưu. Đây cũng gần như là vấn đề của các nước trên thế giới. Hiện quy định tuổi nghỉ hưu của nữ là 55 và nam là 60 nhưng trong thực tế tuổi nghỉ hưu bình quân hiện nay của nữ là 53, nam là 57. Chúng ta quy định như vậy nhưng không đạt được vì do các điều kiện lao động”.

Ông Lợi cho biết cơ quan thẩm tra đang muốn trình ra Quốc hội một phương án, giống như phương án của Chính phủ, nhưng viết cụ thể hơn. Bắt đầu năm 2021 sẽ điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cho NLĐ, nam lên 62, nữ lên 60. Nam tăng 3 tháng, nữ tăng 4 tháng, nhưng đề nghị Chính phủ quy định NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, các trường hợp đặc biệt khác thì được quyền nghỉ hưu trước 5 năm và có thể dài hơn do pháp luật khác quy định. “Hiện không chỉ người trong điều kiện nặng nhọc giảm 5 năm, có những trường hợp như công nhân ngành than hoặc NLĐ bị nhiễm HIV/AIDS trong lúc đang làm việc được nghỉ hưu sớm trước 10 năm mà vẫn đảm bảo 75% lương. Nếu chúng ta giải thích không rõ, những NLĐ sẽ nghĩ họ phải làm việc tới tuổi 60 và 62. Tới đây sẽ có 1.748 ngành nghề được giảm 5 - 10 năm, vấn đề này Chính phủ sẽ phải quy định cụ thể”.

Bà Vương Thị Hanh, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ giáo dục và nâng cao năng lực cho phụ nữ, cho biết qua khảo sát thực tế, 100% NLĐ không muốn nâng tuổi nghỉ hưu. “Chúng ta không thể cào bằng tuổi nghỉ hưu của tất cả NLĐ. Đa số NLĐ không thể làm việc được đến 60 và 62, tại sao chúng ta lại “ép” họ tăng tuổi nghỉ hưu”, bà Hanh thẳng thắn.

Ngoài phương án nêu trên, ông Bùi Sỹ Lợi cũng cho hay, Ban thẩm tra cũng đã nhận được một số ý kiến đề nghị tách quy định nghỉ hưu của đối tượng khối hành chính sự nghiệp sang luật Cán bộ, công chức và luật Viên chức để quy định rõ ràng theo lộ trình. Còn khu vực quan hệ lao động hay còn gọi là khu vực sản xuất kinh doanh thì quy định theo bộ luật Lao động. “Nếu theo phương án này, Quốc hội sẽ quy định nguyên tắc để Chính phủ căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội, điều kiện cải thiện lao động, có thể điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của NLĐ làm việc trong khu vực sản xuất kinh doanh theo lộ trình tăng chậm dần hơn, để tránh sốc cho thị trường lao động và tránh hiểu nhầm họ cũng tăng như công chức, viên chức”, ông Lợi nói.

Đồng tình với đề xuất tách quy định nâng tuổi nghỉ hưu của công chức, viên chức sang luật Cán bộ, công chức và luật Viên chức, bà Hanh bày tỏ: “Chúng tôi cũng đã từng đưa ra đề xuất này khi chưa sửa đổi bộ luật Lao động, không nên gộp hai đối tượng vào là một. Nếu phân định rõ, NLĐ sẽ không còn thắc mắc. Hơn nữa, nếu đưa quy định tuổi nghỉ hưu của đối tượng khu vực hành chính sự nghiệp sang luật Cán bộ, công chức và luật Viên chức sẽ vận dụng được chất xám của những người có trình độ cao như: nhà khoa học, nhà nghiên cứu, kỹ sư, bác sĩ…”.

Theo bà Hanh, với đề xuất này, không cần chờ lộ trình nâng tuổi nghỉ hưu đến năm 2028 nam đạt 62 tuổi và đến năm 2035 nữ đạt 60 tuổi mà có thể tăng ngay lập tức với một bộ phận những người có trình độ cao. Tại hội nghị, nhiều ý kiến của NLĐ cũng tán thành tách quy định tuổi nghỉ hưu riêng cho 2 khối sản xuất và hành chính sự nghiệp và không nên áp dụng chung tuổi nghỉ hưu cho tất cả đối tượng. Trong đó, tuổi nghỉ hưu của NLĐ nữ khối sản xuất chỉ nên tăng 2 - 3 tuổi và lộ trình chậm hơn so với khối hành chính sự nghiệp.