Đi khám 'bệnh văn phòng', phát hiện 'rỗng tủy'

Bác sĩ Vũ Hải Yến, chuyên khoa nội thần kinh tại Phòng khám đa khoa Thu Cúc (Hà Nội), cho hay đang theo dõi bệnh rỗng tủy cho nữ bệnh nhân (BN) 41 tuổi, sau khi BN này đến khám với triệu chứng đau cổ vai gáy.

BN cho biết khoảng 2 tháng trước xuất hiện triệu chứng đau vùng cổ, vai gáy, nhức vai phải. Lo ngại bản thân ngồi nhiều dẫn đến đau mỏi cơ - căn bệnh mà nhân viên văn phòng hay gặp phải, BN đã dành thời gian nghỉ ngơi, xoa bóp, chườm ấm vùng đau, nhưng tình trạng bệnh vẫn nặng hơn.

Bác sĩ Yến thông tin: Tại phòng khám, BN được phát hiện thêm các triệu chứng như: mất cảm giác nóng lạnh và mất cảm giác đau tại tay phải, phản xạ gân xương tại tay phải cũng suy giảm nghiêm trọng. Kết quả chẩn đoán hình ảnh (chụp cộng hưởng từ MRI) cho thấy, trong đoạn tủy sống của BN này (từ cột sống cổ gáy đến giữa lưng) có hình thành hốc rỗng chứa đầy dịch tủy. Các dịch này tích lại thành các khoang và nang hốc. Đây là biểu hiện đặc trưng của bệnh rỗng tủy (Syringomyelia), căn bệnh hiếm gặp ở tủy sống, với tỷ lệ mắc rất ít (8,4/100.000 người). BN thường trong độ tuổi 20 - 50.

Với BN nữ trên, sau chẩn đoán, BN được các bác sĩ tư vấn thăm khám định kỳ 2 tháng/lần để đánh giá bệnh; sử dụng một số thuốc giúp giảm triệu chứng đau mỏi, tê bì. Đồng thời, BN cần hạn chế công việc phải cúi, ngửa nhiều; hạn chế các công việc cần sự tinh tế ở bàn tay, đặc biệt là tay phải. BN được hướng dẫn thực hiện các bài tập phục hồi chức năng tủy sống. Nếu diễn biến nặng hơn, BN cần được can thiệp ngoại khoa để hút dịch trong ống rỗng, giúp giải phóng chèn ép tủy, làm ngừng sự diễn tiến của bệnh.

Theo chuyên gia về thần kinh cột sống, bệnh rỗng tủy là do ở trong đoạn tủy sống hình thành một hốc rỗng ở trung tâm của chất xám chứa dịch não tủy. Dịch não tủy tích lại hình thành các khoang hoặc nang hốc phát triển lớn dần và gây hủy hoại tủy, chèn ép dây thần kinh, khiến người bệnh có biểu hiện là những rối loạn vận động, rối loạn cảm giác và dinh dưỡng. Bệnh có thể gặp ở vùng cổ, ngực và thắt lưng, tuy nhiên tỷ lệ gặp nhiều nhất nằm ở ranh giới giữa tủy cổ và tủy ngực.

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh rỗng tủy, trong đó có một số trường hợp vô căn (không xác định được nguyên nhân). Một số trường hợp có căn nguyên như: dị tật cột sống bẩm sinh, sau chấn thương, viêm tủy sống thắt lưng…

TS Nguyễn Vũ, Phó trưởng khoa Ngoại thần kinh cột sống, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết thêm những triệu chứng đầu tiên của bệnh rỗng tủy thường ảnh hưởng đến gáy, vai, cánh tay và bàn tay, bao gồm yếu cơ, teo cơ, mất phản xạ gân cơ. Đôi khi mất cảm đau hoặc nóng lạnh, đặc biệt là ở bàn tay. Ngoài ra, có thể bị đau và cứng gáy, vai, cổ, cánh tay và chân, rối loạn đại tiện và tiểu tiện.

Khi khám bệnh, BN cần được phân biệt bệnh rỗng tủy với bệnh chèn ép rễ thần kinh khác (như thoát vị đĩa đệm). Nhiều BN mắc bệnh rỗng tủy đến khám muộn và thường bị nhầm lẫn với bệnh khác, vì rỗng tủy cũng thường là hậu quả của một số bệnh như: não úng thủy, u, dị dạng cổ chẩm…

“Để phát hiện bệnh rỗng tủy, BN cần được chú ý đến các dị cảm (rối loạn cảm giác) như: các cảm giác kim châm, kiến bò… Thậm chí, nhiều BN mô tả, bản thân như đang bị những con giòi bò dưới da, giòi trong xương; hoặc da lúc nào cũng có cảm giác rấm rứt như bị chọc vào. Thậm chí, có người phải đi thay quần áo vì cứ mặc quần áo vào là có cảm giác như có gai đâm vào da thịt…”, TS Nguyễn Vũ lưu ý thêm. 

Bệnh rỗng tủy được điều trị nội khoa, phụ thuộc vào nguyên nhân bệnh, tình trạng, tuổi cũng như các triệu chứng. Khi điều trị nội khoa không hiệu quả, BN được xem xét chỉ định phẫu thuật giải chèn ép và dẫn lưu nang dịch làm ngừng diễn tiến bệnh. Nếu không được điều trị, bệnh rỗng tủy thường gây yếu tay chân tiến triển, mất cảm giác bàn tay, và đau yếu mạn tính. TS Nguyễn Vũ (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội)