Dị tật thận móng ngựa

Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Medlatec (Hà Nội) vừa tiếp nhận bệnh nhân (BN) nữ 45 tuổi, quê ở Hải Dương, đến khám do mệt mỏi, ngủ không sâu giấc. Do BN không có dấu hiệu bất thường nào khác, để loại trừ nguyên nhân, BN được bác sĩ (BS) khám tư vấn thực hiện xét nghiệm cơ bản, siêu âm ổ bụng. Kết quả siêu âm ghi nhận hình ảnh thận phải lạc vị trí tại hố chậu trái.

Hình ảnh thận Sigma bên trái của bệnh nhân phát hiện chính xác bằng kỹ thuật chụp CT

Ngô Thu

Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner) ổ bụng có tiêm thuốc cản quang của BN không thấy thận phải; thận trái có hình ảnh bất thường bẩm sinh với đặc điểm của thận Sigma (do 2 thận có đầy đủ cấu trúc giải phẫu riêng gồm động mạch, tĩnh mạch, đài bể thận, niệu quản nhưng dính nhau tạo hình chữ Sigma) nằm trước trái cột sống thắt lưng. BN có 2 niệu quản đổ vào bàng quang ở 2 bên. Chức năng bài tiết, bài xuất thuốc cản quang bình thường. Qua những hình ảnh đó đi đến kết luận bất thường giải phẫu dạng thận Sigma bên trái.

Thận móng ngựa là gì ?

Theo BS chuyên khoa Thận tiết niệu của BV Medlatec, thận móng ngựa (Horseshoe kidney) là một dị tật bẩm sinh thận hay gặp nhất. Đây là bệnh hiếm gặp với tỷ lệ mắc 1/400 - 1/500, tỷ lệ mắc ở nam/nữ: 2/1. Thận móng ngựa gồm 6 thể, trong đó thận Sigma là biến thể ít gặp của thận móng ngựa. Thận Sigma là do nhu mô thận cả cực trên và cực dưới hai thận dính vào nhau.

Không có thuốc để điều trị dự phòng chức năng thận, nhưng các bất thường về giải phẫu thận sẽ ảnh hưởng tới đường đi của niệu quản, dễ gây tắc nghẽn, hình thành sỏi.

PGS-TSKH Nguyễn Đình Tuấn, nguyên Chủ nhiệm Khoa Chẩn đoán hình ảnh, BV Hữu nghị Việt Đức, cho biết đa số các trường hợp đi khám tình cờ phát hiện ra, do không có triệu chứng. Ở BN nữ trên, kết quả chẩn đoán cho thấy thận phải “câm”, hai thận lệch sang trái, đài thận, bể thận, niệu quản 2 bên còn đầy đủ và BN không có triệu chứng gì về thận tiết niệu. May mắn BN này chức năng thận bình thường nên chưa ảnh hưởng gì đến sức khỏe.

Dấu hiệu cảnh báo

Tuy nhiên, chuyên gia thận tiết niệu cũng lưu ý một số dấu hiệu có thể cảnh báo thận móng ngựa người dân cần cảnh giác như: nóng rát, đau khi đi tiểu, đi tiểu nhiều lần, tiểu máu, đau mạn sườn, trào ngược niệu quản, nôn, sốt, đau bụng dai dẳng thì cần đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời, từ đó có biện pháp điều trị nội khoa, thậm chí là phẫu thuật kịp thời.

Những trường hợp được chẩn đoán dị dạng thận móng ngựa cần lưu ý về theo dõi, điều trị như sau: Tất cả biến dạng về giải phẫu thận liên quan đến bất thường phân chia của vỏ thận nên không ảnh hưởng đến chức năng của thận, vì vậy có thể theo dõi bằng xét nghiệm kiểm tra chức năng thận định kỳ. Không có thuốc để điều trị dự phòng chức năng thận, nhưng các bất thường về giải phẫu thận sẽ ảnh hưởng tới đường đi của niệu quản, dễ gây tắc nghẽn, hình thành sỏi. Người có dị dạng về thận nên theo dõi, kiểm tra định kỳ bằng siêu âm và X quang.