Tiếp tục phiên chất vấn chiều 30.10, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) bày tỏ lo lắng về việc hiện nợ nước ngoài quốc gia đang tăng nhanh, tiệm cận ngưỡng an toàn của Quốc hội cho phép là 50% GDP, chủ yếu do các khoản nợ tự vay tự trả của doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng tăng đột biến.
Đại biểu cho rằng như vậy sẽ rất khó kiểm soát chi tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn và “nếu các doanh nghiệp này là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp nhà nước chiếm cổ phần chi phối không có khả năng trả nợ thì nợ này ai trả?”, bởi đây đều là các doanh nghiệp nhà nước (DNNN)
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận đúng là nợ nước ngoài tự vay tự trả của DN đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây (năm 2016 tăng 25,7% so với 2015; năm 2017 tăng 39,6% so với 2016). Đây là nguyên nhân chính dẫn đến gia tăng nợ nước ngoài của quốc gia so với GDP.
Nếu năm 2015, nợ nước ngoài của quốc gia mới là 42% thì đến cuối năm nay đã tăng lên mức 49,7%, sát với ngưỡng 50% như đại biểu đã nêu.
Về câu hỏi nếu doanh nghiệp, tổ chức tín dụng vay không trả được thì ai sẽ trả nợ, Bộ trưởng Tài chính cho biết: người vay sẽ là người trả.
Theo đó, Bộ trưởng nhấn mạnh Nghị quyết của Bộ Chính trị và của Quốc hội là không dùng ngân sách để tái cơ cấu DNNN; đồng thời, theo quy định hiện nay, nợ nước ngoài của DN thuộc mọi thành phần kinh tế, tổ chức tín dụng theo cơ chế tự vay tự trả do bên vay có trách nhiệm tích lũy để trả nợ.
“DNNN là Công ty TNHH một thành viên, chịu trách nhiệm hữu hạn trên tổng số vốn điều lệ được cấp. Trường hợp doanh nghiệp không trả được nợ có thể phá sản theo quy định của pháp luật”, Bộ trưởng nói.
Trước đó, vào chiều 29.10, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng đã báo cáo về tình trạng nợ nước ngoài đã sát ngưỡng cho phép.
“Nợ nước ngoài, tự vay, tự trả của doanh nghiệp hiện chiếm khoảng 50% tổng nợ nước ngoài của quốc gia, có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây”, Bộ trưởng nói và cho biết thêm: “Riêng năm 2017, nợ nước ngoài tự vay, tự trả của doanh nghiệp tăng tới 42%, trong đó có khoản vay của công ty Việt Nam Beverage trị giá 4,8 tỉ USD để mua cổ phần của Sabeco, chúng ta lại cộng vào nợ nước ngoài quốc gia”.
Trước thực trạng trên, theo Bộ trưởng Tài chính: Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước chủ trì nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ hoạt động vay nước ngoài theo phương thức tự vay, tự trả của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng; hạn chế tối đa cấp bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay mới.
Chính phủ cũng sẽ không bảo lãnh cho doanh nghiệp để vay vốn nước ngoài và không sử dụng nguồn Chính phủ vay về để cho doanh nghiệp vay lại; không sử dụng ngân sách nhà nước để cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, xử lý nợ xấu của ngân hàng và cấp vốn điều lệ cho các tổ chức tín dụng thương mại.
Việc nợ nước ngoài của quốc gia đã gần tới mức trần cho phép cũng được ủy ban Tài chính – ngân sách của Quốc hội cảnh báo là dù chỉ tiêu vẫn trong giới hạn cho phép, song vẫn tiềm ẩn những rủi ro. Do vậy, đề nghị Chính phủ thực hiện nghiêm các biện pháp đã đề ra để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.
|
Theo quy định của luật Quản lý nợ công, nợ nước ngoài quốc gia bao gồm: nợ nước ngoài của Chính phủ (chủ yếu là vay ODA, vay ưu đãi cho các chương trình và dự án); các khoản vay nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh và nợ nước ngoài tự vay, tự trả của doanh nghiệp và của tổ chức tín dụng.
Đối với nợ nước ngoài của Chính phủ, thời gian qua, Chính phủ đã tích cực cơ cấu lại theo hướng giảm dần tỷ trọng từ 60% năm 2011 xuống còn khoảng 40% vào cuối năm 2018. Theo đó, tỷ lệ nợ nước ngoài của Chính phủ giảm từ mức 24% GDP vào cuối năm 2011 xuống còn 21% GDP của giai đoạn 2016-2018.
Chính phủ cũng đã hạn chế cấp bảo lãnh cho các dự án mới. Theo đó, dư nợ được Chính phủ bảo lãnh giảm từ mức 10,9% GDP năm 2015 xuống còn 8,7% GDP năm 2018. Trong đó, bảo lãnh nước ngoài giảm từ mức 5,9% GDP vào cuối năm 2015 xuống còn khoảng 5% GDP vào cuối năm 2018.
|
Bình luận (0)