Từ yêu cầu của Thủ tướng: Xây dựng nghị định mới về quyên góp, hỗ trợ rất kịp thời!

Những ngày qua, cả nước đồng lòng hướng về miền Trung. Trên mạng xã hội, các nghệ sĩ, cá nhân, tổ chức kêu gọi quyên góp, ủng hộ tiền và nhu yếu phẩm cần thiết để trao tận tay bà con trong lúc nước lũ bao vây này. Vậy nhưng, có những văn bản lại chưa quy định rõ ràng khiến dư luận đặt ra nhiều vấn đề, trong đó câu chuyện của ca sĩ Thủy Tiên là một những trường hợp tạo tranh luận nhiều nhất.

Ngay sau đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương chủ trì xây dựng nghị định mới về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện để thay thế Nghị định số 64 năm 2008.

Thanh Niên xin được đăng tải ý kiến của luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát về vấn đề này.

Điều 5, Nghị định 64/2008 quy định các tổ chức, đơn vị được tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ gồm:

Thông tư 72/2008 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định trên thì quy định: các cơ quan thông tin đại chúng (báo, đài) được tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ do các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước ủng hộ các địa phương, các nạn nhân, gia đình của nạn nhân bị thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng; không tổ chức phân phối tiền, hàng cho các địa phương, cá nhân (trừ những khoản tiền hỗ trợ trực tiếp cho các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo theo địa chỉ).

Nhiều ngày chìm trong nước lũ, người dân nơi đây mong chờ các đoàn cứu trợ Ảnh: Ngọc Dương

Theo tôi, cả Nghị định và Thông tư trên chưa thật sự quy định rõ ràng về đối tượng điều chỉnh của nó.

Một mặt thì Nghị định đã liệt kê các tổ chức được quyền tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ, nhưng cũng ngay tại Khoản 3 của Điều 5 thuộc Nghị định này lại quy định thêm: Ngoài các tổ chức, đơn vị nêu trên, không một tổ chức, đơn vị, cá nhân nào được quyền tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ.

Như vậy, có thể hiểu là các cá nhân không được thuộc diện để được Mặt trận Tổ quốc cho phép tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ. Thế nhưng, trong Nghị định này và các văn bản có liên quan chưa đề cập đến chế tại nếu các tổ chức, đơn vị, cá nhân vi phạm thì chịu trách nhiệm như thế nào. Từ đó gây khó khăn trong việc áp dụng. Chính điều này, đã gây ra nhiều tranh luận liên quan đến việc các cá nhân khác có được quyền đứng ra nhận cứu trợ và có phạm luật hay không.

Người dân mất trắng sau lũ Ảnh: Ngọc Dương

Trong bối cảnh thiên tai dịch bệnh, những người lâm vào hoàn cảnh này rất cần sự hỗ trợ, chia sẻ của nhiều người. Trong khi đó, nhu cầu và phong trào làm từ thiện của người dân trong và ngoài nước lại đang rất cao. Họ không chỉ muốn đóng góp trực tiếp qua các tổ chức, đơn vị được Mặt trận Tổ quốc cho phép, mà họ còn mong muốn tự mình vận động và mang trực tiếp hàng cứu trợ đến tay những người gặp nạn.

Vì vậy, việc sửa đổi quy định nêu trên là điều cần thiết, và nên sửa theo hướng cho phép các cá nhân, tổ chức khác được đứng ra nhận cứu trợ, nhưng khi thực hiện việc cứu trợ, họ cần chịu sự giám sát của các cơ quan chức năng tại địa phương, để đảm bảo tính an toàn trong công tác cứu trợ, đảm bảo được hàng cứu trợ được phân chia theo cho người dân bị hại một cách khách quan, đúng người đúng với thiệt hại mà họ đã phải gánh chịu. Qua đó cũng nhằm tránh được các thế lực thù địch lợi dụng hoàn cảnh cứu trợ để xuyên tạc và phá hoại đến an ninh, trật tự của đất nước.

Pháp luật nên nên bổ sung chế tài cho các tổ chức, đơn vị, cá nhân đứng ra nhận và phân phối hàng cứu trợ, nếu họ lợi dụng việc này hoặc làm không đúng quy định về phân phát, thì phải bị xử lý thật nghiêm. Lúc đó, người tài trợ cũng yên tâm hơn trong việc tin rằng những gì mà họ tài trợ sẽ được làm đúng, họ cũng không phải lo lắng trong việc phải tự mình đi cứu trợ thì mới tin rằng lúc đó sự tài trợ của mình đã mang lại hiệu quả.

LS cho rằng xây dựng nghị định mới thay thế nghị định 64 là rất kịp thời, phù hợp Ảnh: Ngọc Dương

Còn trong tình hình như vừa qua, việc quyên góp ủng hộ miền Trung của ca sĩ Thủy Tiên cũng như một số cá nhân là điều cần thiết vì những người dân nơi đây đang cần sự hỗ trợ khẩn cấp trước diễn biến bất ngờ của tình hình mưa lũ.