Không cần nhiều số liệu khoa học dẫn chứng, cảm nhận của mọi người dân đều thấy rõ điều đó, bất kể vài trận mưa giông đột ngột vẫn không giảm đi bao nhiêu nền nhiệt cao ở các đô thị. Ngay cả những vùng cao vốn mát lạnh như ở TP.Đà Lạt mùa này cũng không còn những buổi sáng se lạnh, sương mù lãng đãng rừng thông.
Không nóng bức sao được khi những hành vi của con người đang tiếp tay đáng kể cho những hiện tượng sóng nhiệt cao do thời tiết cực đoan hay khí hậu thay đổi.
Đất đai càng đắt đỏ, chật hẹp thì hệ số sử dụng đất đô thị càng cao, mỗi mét vuông đất đô thị phải chịu tải từ vài đến hàng chục tấn bê tông. Ngược lại, mỗi người dân như ở TP.HCM chỉ còn chừng 0,5 m2 cây xanh, trong khi nhu cầu ít nhất là 3 - 4 m2/người.
Các hàng cây xanh xưa kia bị đốn hạ, các vùng trũng chứa nước bị thu hẹp nhường chỗ cho cao ốc, nhà cửa dày đặc. Những tòa nhà công sở, cao ốc thương mại cứ theo hướng trung tâm thành phố mà mọc lên, thay vì phân tán. Trên các khu phố, rất nhiều cục nóng máy lạnh được lắp đặt, phà hơi nóng ra ngoài. Con đường thảm nhựa mở rộng, vỉa hè, quảng trường bê tông khô khốc cùng vô vàn xe hơi, xe gắn máy với lượng khói thải ra môi trường không khí ngày một tăng, không kiểm soát nổi.
Có thể nói cái nóng bức khắc nghiệt năm nay khiến chúng ta phải suy nghĩ. Đã đến lúc phải nhìn nhận và sửa sai trong quy hoạch, bố trí hệ thống đô thị hiện nay.
Nên chăng phải có những định hướng mang tính chiến lược cải thiện điều kiện vi khí hậu đô thị, hay xanh hóa đô thị. Bởi lẽ giá trị sống của một đô thị không phải là những tòa nhà chọc trời mà là những rừng cây, bãi cỏ xanh, gò cây hoa, hồ nước xanh trong xen kẽ với khu dân cư, trung tâm mua sắm, giao dịch, dịch vụ công.
Ở nhiều nước phát triển, họ đã sớm nhận thấy những giá trị này để xây dựng những thành phố trong rừng và rừng trong thành phố; các thành phố đều có những đô thị vệ tinh cách trung tâm 30 - 60 km để có nhiều không gian cho cây xanh, rừng hay trang trại trồng cây ăn trái.
Tất nhiên, việc chỉnh sửa không gian đô thị hiện nay là vô cùng khó khăn, thách thức khi đất chật người đông, nhưng không có nghĩa là chúng ta hoàn toàn chấp nhận sự đánh đổi. Trước khi quyết định xây dựng thêm nhiều công trình, đường phố; cần xem lại khả năng điều chỉnh như thế nào, không gian cho cây xanh, cho nước ra sao. Chẳng hạn những khu đất công chưa có kế hoạch sử dụng thì nên chăng ưu tiên nghĩ đến không gian công cộng với những hồ nước được đào khéo léo, lấy đất đắp thành gò đồi xung quanh, rồi trồng cây lâu năm tỏa bóng mát. Hay những con phố với vỉa hè cần đủ chỗ cho cây xanh.
Chi phí xây dựng đô thị với không gian xanh, nhiều bóng mát tất nhiên là đắt đỏ; nhưng chắc chắn nó sẽ tạo ra những giá trị khó tính được bằng tiền. Đó cũng là giá trị phát triển xanh, bền vững mà chúng ta cần để lại cho thế hệ mai sau.
Bình luận (0)