Hà Nội tính cho thuê vỉa hè 123 tuyến phố 20.000 - 40.000 đồng/m2/tháng

6 tiêu chí

Sở Xây dựng Hà Nội đã hoàn thành dự thảo lần 3 đối với Đề án quản lý, khai thác, sử dụng lòng đường, hè phố trên địa bàn TP.Hà Nội.

Để xây dựng dự thảo, sở này phối hợp với các nhóm chuyên gia, phòng quản lý đô thị các quận, huyện và các địa phương tiến hành khảo sát, điều tra xã hội học, đánh giá thực trạng quản lý, sử dụng đối với vỉa hè tại 123 tuyến phố do UBND 16 quận, huyện đề xuất. Trong đó, gồm 11 quận (Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy, Tây Hồ, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Hà Đông, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Long Biên) và 5 huyện (Hoài Đức, Thanh Trì, Đông Anh, Gia Lâm, Đan Phượng).

ẢNH: NGUYỄN TRƯỜNG

Q.Hoàn Kiếm được nghiên cứu 40 tuyến phố, là địa phương có số lượng đạt tiêu chuẩn cho thuê vỉa hè lớn nhất. Tiếp đó là Q.Tây Hồ có 16 tuyến phố, Q.Hai Bà Trưng 12 tuyến phố, Q.Long Biên 9 tuyến phố…

Từ kinh nghiệm của một số nước đã nghiên cứu và của một số đô thị trong nước, Sở Xây dựng đưa ra 6 tiêu chí để cho thuê vỉa hè.

Cụ thể, một là hè phố cho phép kinh doanh phải có hè phố chiều rộng tối thiểu 3 m (trừ trường hợp đặc biệt trong khu vực phố cổ ở Q.Hoàn Kiếm). Bề rộng hè phố đảm bảo từ 3 m trở lên để đáp ứng cho người đi bộ 1,5 m, bố trí hạ tầng kỹ thuật, một phần để kinh doanh và trông giữ phương tiện. Đối với khu phố cổ cho phép hè phố có chiều rộng nhỏ hơn 3 m, được kinh doanh trong thời gian tổ chức không gian đi bộ hoặc thời gian khác do UBND quận cấp phép.

Các tiêu chí tiếp theo là đảm bảo chỗ đỗ xe cho khách tại chỗ hoặc trong phạm vi cho phép; hoạt động kinh doanh phải đảm bảo yếu tố an toàn, văn minh; đảm bảo an ninh trật tự, an toàn phòng chống cháy nổ và vệ sinh môi trường.

UBND cấp huyện cần lấy ý kiến của người dân trước khi tiến hành cho kinh doanh vỉa hè, đường phố hoặc trông giữ xe tạm thời nhằm tạo sự đồng thuận.

Ở tiêu chí cuối cùng, dự thảo đề xuất, hè phố tổ chức kinh doanh phải được UBND cấp huyện cấp phép về thời gian và mặt hàng kinh doanh, đảm bảo phát triển đô thị, phát triển du lịch, kinh doanh thương mại văn minh, phù hợp với văn hóa địa phương. Đặc biệt, đối với hộ kinh doanh di động phải được trang bị quầy bán hàng theo quy cách được UBND cấp huyện ban hành.

9 mô hình

Căn cứ đặc điểm của 123 tuyến phố theo nội dung khảo sát, đánh giá hiện trạng, đồng thời dựa trên 6 tiêu chí xây dựng mô hình cũng như phân tích, đánh giá các yếu tố tác động, Sở Xây dựng Hà Nội đề xuất 9 mô hình áp dụng với vỉa hè có bề rộng mặt cắt từ tối đa 1,5 m đến hơn 7,5 m để kinh doanh, phục vụ phát triển kinh tế đô thị, tạm trông giữ phương tiện giao thông.

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

Trong đó, mô hình 1 áp dụng với khu vực phố cổ không cho phép kinh doanh nếu chiều rộng hè phố chỉ đảm bảo tối đa là 1,5 m. Cụ thể, nếu chiều rộng vỉa hè chỉ đạt tối đa 1,5 m thì sử dụng toàn bộ không gian dành cho người đi bộ, người khuyết tật.

Nếu vỉa hè rộng từ 1,5 - 3 m thì khoảng chiều rộng còn lại sát công trình, nhà ở được cấp phép kinh doanh, riêng 1,5 m chiều rộng phần tiếp giáp lòng đường dành cho người đi bộ, người khuyết tật.

Phạm vi áp dụng đối với mô hình 1 là khu vực phố cổ trong thời gian tổ chức không gian phố đi bộ hoặc thời gian khác được UBND quận cấp phép, đồng thời phải thỏa mãn các tiêu chí cơ bản trong đề án.

8 mô hình còn lại áp dụng với hè phố có bề rộng lớn từ hơn 3 m đến hơn 7,5 m, trong đó ưu tiên tối thiểu 1,5 m bề rộng ở giữa dành cho người đi bộ, khoảng không bên trong sát nhà ở, công trình được bố trí để kinh doanh còn phần vỉa hè tiếp giáp lòng đường được cho đỗ xe đạp, xe máy nếu đảm bảo diện tích. Trong đó, 2 mô hình (vỉa hè rộng từ 3 - 4,5 m) cho thuê vỉa hè chỉ áp dụng đối với khu vực phố cổ, phố cũ. 6 mô hình (vỉa hè rộng từ 4,5 m đến hơn 7,5 m) áp dụng các tuyến phố trong khu vực đô thị.

Dự thảo cũng đưa ra quy định khai thác, sử dụng tạm thời một phần vỉa hè, lòng đường để trông giữ phương tiện. Việc cấp mới, điều chỉnh, thu hồi giấy phép cho thuê hè phố để trông giữ phương tiện hoặc kinh doanh do Sở GTVT, UBND cấp huyện thực hiện theo phân cấp.

Trong nội dung giấy phép phải quy định rõ phạm vi, thời gian, tổ chức, cá nhân được sử dụng một phần hè phố để trông giữ phương tiện giao thông đường bộ hoặc kinh doanh. Phí sử dụng tạm thời một phần hè phố để trông giữ phương tiện hoặc kinh doanh được xác định theo Nghị quyết số 6 ngày 7.7.2020 của HĐND thành phố, từ 20.000 - 40.000 đồng/m²/tháng.

Theo TS - KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, việc cho thuê vỉa hè phải bám sát yếu tố truyền thống và lấy tiêu chí "phục vụ người dân" làm gốc.

Ông Nghiêm cho biết, câu chuyện này đã được cơ quan chức năng bàn luận từ lâu nhưng gặp khó khăn trong việc phân loại. Bởi lẽ, vỉa hè ở Hà Nội, đặc biệt là khu vực nội đô được xây dựng khác nhau về thời điểm và quy mô. Do đó, việc phân loại vỉa hè không nên chỉ bám vào tiêu chí bề rộng mà còn tính toán đến yếu tố truyền thống của từng tuyến phố, từng kiến trúc công trình nhà ở liền kề.

"Bài học kinh nghiệm của các nước là lựa chọn rất kĩ khu vực cho thuê vỉa hè gắn với các địa điểm thu hút khách du lịch. Vậy nên, chúng ta cũng phải lựa chọn để đảm bảo chất lượng là chính chứ không cần số lượng", ông Nghiêm lưu ý và nhấn mạnh, việc phân loại vỉa hè không chỉ căn cứ trên cơ sở phục vụ kinh tế mà cần đảm bảo đời sống của người dân ở khu vực đó. Vì lẽ này, ông Nghiêm cho rằng cần phải lấy ý kiến rộng rãi của người dân ở nơi có vỉa hè dự kiến cho thuê.