Hơn 10 năm tự nguyện chăm sóc chốn linh thiêng giữa lòng đất lửa

Nói là vậy, nhưng chúng tôi biết, đối với dì Nguyệt, người có đến 27 năm làm nhiệm vụ quản trang, đặc biệt thêm 10 năm tự nguyện ở lại trông nom nghĩa trang liệt sĩ H.Vĩnh Linh, dì sẽ còn gắn bó cùng chốn linh thiêng này. Không ngoài suy nghĩ ấy, vào những ngày tháng 7 tri ân, khi chúng tôi quay lại, vẫn gặp dì Nguyệt đang ân cần thắp hương lên từng phần mộ liệt sĩ.

Như mọi lần, thấy chúng tôi đến, dì Nguyệt mời vào nhà đón tiếp thuộc khuôn viên nghĩa trang. Vừa pha trà, dì vừa kể, trà, bánh đều được gửi từ tận Thái Nguyên vào biếu, cả bao nhiêu thư cảm ơn khắp nơi gửi về, đặc biệt vào tháng 7. Những tình cảm sâu sắc mà thân nhân liệt sĩ dành cho dì Nguyệt cũng dễ hiểu bởi từ trong sâu thẳm, chính dì Nguyệt đã xem các anh hùng liệt sĩ ở đây như người thân, tận tâm chăm sóc gần cả cuộc đời mình.

Năm 1978, khi vừa tròn 19 tuổi, dì Trần Thị Nguyệt tình nguyện tham gia làm nhiệm vụ trên con đường Trường Sơn huyền thoại. Năm 1983, dì nhận công tác tại Phòng LĐ-TB-XH, được giao nhiệm vụ quản trang đầu tiên tại nghĩa trang liệt sĩ H.Vĩnh Linh. Ý thức được trách nhiệm thiêng liêng, dì Nguyệt ngày ngày tận tâm với công việc.

Với tổng diện tích 6 ha, nghĩa trang liệt sĩ H.Vĩnh Linh lớn thứ 3 toàn tỉnh Quảng Trị. Để có thể chăm sóc chu đáo toàn khu vực nghĩa trang, mỗi ngày dì Nguyệt đi bộ đến hàng chục ki lô mét. Làm việc lâu năm, dì nắm rõ sơ đồ, vị trí từng khu mộ, phần mộ, vì vậy dì luôn tận tình giúp đỡ, hướng dẫn khi gia đình liệt sĩ hay các đoàn đến viếng, tìm mộ liệt sĩ. Tạo điều kiện cho thân nhân liệt sĩ ở xa, kể cả đến nghĩa trang lúc nửa đêm hay sáng sớm cũng có thể gặp cán bộ quản trang, trước đây dì Nguyệt ở lại hẳn trong căn phòng tập thể, trực 24/24 giờ. Nhờ vậy đã góp phần giảm bớt khó khăn, giúp thân nhân các anh hùng liệt sĩ thêm phần an tâm khi đến thăm viếng, tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ. Đã có bao nhiêu gia đình trên khắp cả nước tìm thấy con em mình đang yên nghỉ tại đây. Dì Nguyệt bảo, những lúc đó dì mới thực sự yên lòng, như thấy người thân của mình được sum vầy.

Đang trò chuyện cùng chúng tôi, dì Nguyệt nhận điện thoại của một thân nhân liệt sĩ ở phía bắc trình bày do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, gia đình không thể trực tiếp vào. Vì vậy kính nhờ dì Nguyệt chuẩn bị lễ thắp hương ngày giỗ cho liệt sĩ đang an nghỉ tại nghĩa trang.

Cũng đã có lần chúng tôi chứng kiến dì Nguyệt thay mặt gia đình đứng ra làm lễ tại phần mộ liệt sĩ Nguyễn Kim Thành, quê Song Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh, hy sinh ngày 19.11.1967. Lễ vật, các phần hương hoa, quà bánh lúc nào cũng được dì Nguyệt tự tay chọn lựa, bài trí chu đáo nên thân nhân liệt sĩ dù ở xa vẫn yên tâm. Mỗi lần trực tiếp vào thăm, họ đều bày tỏ lòng cảm phục, nhiều gia đình còn xin phép nhận dì Nguyệt làm con nuôi, anh em kết nghĩa vì trân quý tấm lòng người quản trang đáng kính.

Hình ảnh quen thuộc từ hàng chục năm nay của dì Nguyệt tại Nghĩa trang liệt sĩ H.Vĩnh Linh

Cuộc thi viết Sống đẹp do Báo Thanh Niên tổ chức với tổng giải thưởng 260 triệu đồng Câu chuyện phản ánh trong bài dự thi phải là người thật, việc thật. Bài viết thể hiện nội dung về một nhân vật/tập thể đã có những hành động đẹp, thiết thực giúp đỡ cá nhân/cộng đồng để cho cuộc sống ngày một tốt hơn, góp phần lan tỏa những câu chuyện đầy tính nhân văn (nhận bài từ ngày 26.3 đến hết 31.7.2021) Thể loại: ký sự, phóng sự hoặc ghi chép. Giải thưởng dành cho tác giả có bài viết dự thi: 1 giải nhất: 30.000.000 đồng 2 giải nhì: Mỗi giải trị giá 15.000.000 đồng. 3 giải ba: Mỗi giải trị giá 10.000.000 đồng. 5 giải khuyến khích: Mỗi giải trị giá 3.000.000 đồng. 1 giải bài viết được bạn đọc yêu thích (bao gồm lượt xem và lượt like trên Thanh Niên Online): Trị giá 5.000.000 đồng 5 nhân vật được vinh danh do Ban tổ chức và bạn đọc bình chọn: 30.000.000 đồng/trường hợp.

Qua 27 năm công tác, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, năm 2010, dì Nguyệt được về nghỉ hưu theo chế độ. Làm việc ở nghĩa trang từ những ngày đầu và khi tuổi đời còn trẻ, hiểu khối lượng công việc lớn trong khi đội ngũ cán bộ làm công tác quản trang còn thiếu, chủ yếu kiêm nhiệm nên dù chính thức nhận quyết định nghỉ hưu năm 2010, nhưng từ đó đến nay, chưa ngày nào dì Nguyệt vắng mặt ở nghĩa trang. Dì vẫn tiếp tục trông nom, hương khói cho mái nhà chung của các anh hùng liệt sĩ mà không có bất kỳ yêu cầu hay đòi hỏi quyền lợi cho bản thân. Mỗi ngày dì hỗ trợ cán bộ, nhân viên quản trang bảo vệ, hướng dẫn đoàn thăm viếng; bảo quản các hạng mục trong khuôn viên luôn tôn nghiêm, xứng đáng với nơi yên nghỉ vĩnh hằng của các anh hùng liệt sĩ.

Về lý do ở lại hơn 10 năm qua, dì Nguyệt tâm sự, bao nhiêu năm làm quản trang, ngoài tình cảm với nơi đây, dì vẫn luôn canh cánh bởi trong số trên 5.600 mộ liệt sĩ thuộc 41 tỉnh, thành trong cả nước đang yên nghỉ thì có đến trên 2.000 ngôi mộ chưa biết tên, dì cảm giác vẫn để các anh, các chị chịu nhiều thiệt thòi. Càng nghĩ vậy dì càng muốn gần kề, chăm lo, hương khói cho những phần mộ đặc biệt.

Chúng tôi hỏi dì Nguyệt định bao giờ cho phép bản thân nghỉ ngơi sau gần 40 năm đảm nhận nhiệm vụ thiêng liêng, dì Nguyệt cười hiền, mong có nhiều sức khỏe để còn gắn bó với nơi này. Sinh ra, lớn lên khi cả nước còn chiến tranh khốc liệt, mình may mắn sống sót, được chứng kiến đất nước đổi thay từng ngày. Còn các anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hy sinh, có người ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ. Dì quyết định tiếp tục dùng chút tâm sức chăm sóc, nhang khói cho từng phần mộ để vừa làm ấm lòng hương hồn các anh hùng liệt sĩ, đồng thời xoa dịu phần nào mất mát của các gia đình có con em đã ngã xuống vì độc lập tự do cho Tổ quốc và đang nằm lại trên mảnh đất Vĩnh Linh “lũy thép”...

Dù ngoài kia nhịp sống tất bật, hối hả nhưng ở chốn linh thiêng này, thời gian như ngưng đọng, giữa khói hương nghi ngút, sừng sững dòng chữ tạc vào nền trời xanh thẳm: Tổ quốc ghi công!