Khắc phục rào cản giúp thanh niên khởi nghiệp

Các đại biểu đã đặt nhiều câu hỏi liên quan đến chính sách khởi nghiệp và phản ánh nhiều bất cập chính sách hiện nay. Anh Nguyễn Đức Trung, Quỹ đầu tư VinaVenture, cho biết Nghị định 38 hướng dẫn luật Đầu tư cho phép hình thành quỹ đầu tư giúp doanh nghiệp khởi nghiệp, nhưng có nhiều hạn chế về quy định vốn điều lệ, số thành viên... cản trở doanh nghiệp phát triển. Các đại biểu khác cũng cho biết muốn vay vốn khởi nghiệp rất khó khăn, đầu tư cho khởi nghiệp chưa được chú trọng... và đặt câu hỏi Chính phủ có giải pháp gì để “khai thông” chính sách này?

Tập hợp được 100 nhóm nghiên cứu chuyên sâu Chia sẻ về việc các chính sách thu hút trí thức trẻ về nước và hiệu quả của Diễn đàn trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu do T.Ư Đoàn tổ chức, anh Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư thứ nhất T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, cho biết sau 3 kỳ tổ chức, đến nay diễn đàn tập hợp được 100 nhóm nghiên cứu chuyên sâu; được Bộ Khoa học - Công nghệ cung cấp 8 đề tài cấp nhà nước để huy động các trí thức trẻ tham gia nghiên cứu theo đơn đặt hàng. Đồng thời, các trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu đã tổ chức được 15 cuộc góp ý, xây dựng chính sách với đất nước.

Anh Phan Bá Mạnh, người sáng lập Công ty công nghệ vận tải An Vui, chia sẻ về những khó khăn trong việc gọi vốn đầu tư của mình và cho biết do chính sách chưa đủ hấp dẫn, nên nhiều startup phải mở công ty ở nước ngoài mới thu hút được vốn đầu tư, dẫn đến tình trạng "chảy máu" startup.

Trước những ý kiến này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhìn nhận hệ sinh thái khởi nghiệp chưa hoàn thiện và còn nhiều khó khăn. Mặc dù số lượng và chất lượng khởi nghiệp sáng tạo ở Việt Nam tăng lên, nhưng so với các nước trong ASEAN, Việt Nam còn nhiều trở ngại về cơ chế, thiếu nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn. Thủ tướng cho biết đây là vấn đề quan trọng cần tháo gỡ để các startup phải được mở ở trong nước chứ không “chảy máu” ra nước ngoài. Vì vậy, các thành viên Chính phủ phải có trách nhiệm trả lời, với tinh thần chính sách phải “mở ra chứ không trói vào”, cần chỉ rõ nguyên nhân còn vướng mắc hiện nay.

Trả lời các câu hỏi trên, Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ Trần Văn Tùng thừa nhận những bất cập của Nghị định 38, và nói: “Quy định này khá cứng, áp dụng cho doanh nghiệp nhà nước, và khi thực hiện tạo ra rào cản”. Ông Tùng cũng cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu và bàn với Bộ Kế hoạch - Đầu tư để lấy ý kiến sửa đổi nghị định trong thời gian tới.

Yêu cầu 2 bộ trên phải sửa đổi quy định sớm và bãi bỏ điều kiện, quy định không cần thiết, Thủ tướng nói: “Tôi giao 2 bộ tháng 12 phải xong. Tôi sẵn sàng ký sửa đổi nghị định này”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và anh Nguyễn Anh Tuấn chủ trì Diễn đàn thanh niên khởi nghiệp Ảnh: Dương Triều

Trước câu hỏi về chính sách chuyển đổi số như thế nào để hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: "Nói đến chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, đầu tiên là chính sách. Việc chúng ta làm đều là việc mới, tức là chưa có thể chế. Vì vậy, nhà nước phải tạo ra cơ chế chuyển đổi số, Bộ sẽ làm chính sách cho những doanh nghiệp công nghệ số”.

Theo ông Hùng, Chính phủ đã ra quyết định thành lập trung tâm xây dựng chính sách cho các mô hình kinh doanh mới. “Bộ sẽ thành lập trung tâm này, và chính thức vận hành vào năm 2021. Nếu chúng ta va vào chính sách mới, mà thế giới chưa có, trung tâm này sẽ đứng ra giải quyết”, ông Hùng cho hay.

Ông Hùng cũng cho biết việc chuyển đổi số quan trọng nhất là dữ liệu. Vì vậy, Bộ sẽ là đầu mối cung cấp thông tin, thực hiện lộ trình để các địa phương mở dữ liệu, công khai lượng “dầu mỏ” lớn cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Đồng thời, Bộ cũng sẽ đứng ra quảng bá sản phẩm cho các doanh nghiệp công nghệ.

Tại diễn đàn, các đại biểu cũng băn khoăn về những chính sách thu hút nguồn trí thức trẻ về nước và việc đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp công nghệ. Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết ngành giáo dục đã triển khai 2 giải pháp là gắn đào tạo với nhu cầu sử dụng; nâng cao chất lượng đào tạo của các trường và tăng cường trang bị các kỹ năng thích ứng cho sinh viên.

“Hiện kỹ năng tiếng Anh và công nghệ thông tin của sinh viên chưa cao. Chúng tôi sẽ đào tạo các kỹ năng chuyển đổi số để doanh nghiệp giảm thời gian đào tạo. Các doanh nghiệp cũng cần tham gia đào tạo để đáp ứng nhu cầu. Đồng thời, chúng tôi cũng chú trọng phát triển đội ngũ giảng viên, chú trọng về chất lượng để hiệu quả đào tạo tăng lên”, ông Nhạ nói.

Đại biểu đặt câu hỏi với các nhà lãnh đạo chủ trì diễn đàn Ảnh: Đăng Hải

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao T.Ư Đoàn đã phối hợp với Bộ Khoa học - Công nghệ tổ chức diễn đàn để lan tỏa mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng xã hội. Thủ tướng cho rằng, diễn đàn lần này không chỉ thấy một sự trưởng thành lớn từ nhận thức, cũng như hình thức tổ chức. Cách đặt vấn đề những câu hỏi, sáng kiến đề xuất với Thủ tướng và thành viên Chính phủ đều thể hiện chiều sâu và những lập luận chắc chắn.

“Điều quan trọng hơn, các bạn đoàn viên, thanh niên đã làm được với hàng trăm ý tưởng sáng tạo, hàng trăm ý tưởng mới được thành lập, trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt, trong thời gian qua, ở thời điểm khó khăn cần có sự tham gia của thanh niên như đại dịch Covid-19, khắc phục hậu quả thiên tai, thì tinh thần sáng tạo, quả cảm của tuổi trẻ được bộc lộ rõ nét, được xã hội ghi nhận đánh giá cao”, Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, trong những lúc khó khăn, thanh niên càng sáng tạo hơn, nhìn nhận được trách nhiệm của mình trong những thách thức, để tạo lập lợi thế cạnh tranh mới cho đất nước. Thủ tướng đã khuyến khích thanh niên dám chấp nhận thất bại để khởi nghiệp.

“Quá trình khởi nghiệp là học hỏi kinh nghiệm, tích lũy kiến thức và khám phá khả năng của bản thân. Ông bà nói “thất bại là mẹ thành công”. Tất cả chúng ta cùng hun đúc tinh thần khởi nghiệp, không sợ hãi. Có vấp ngã thì đứng dậy đi tiếp, không nản chí”, Thủ tướng khích lệ.

Thủ tướng yêu cầu các cấp, ngành, các bộ và chính quyền địa phương xem xét việc hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của mình. Xem xét từng kiến nghị và đề xuất các phương án xử lý. Xây dựng các cơ chế hỗ trợ tài chính cho khởi nghiệp, phát huy vai trò các quỹ đầu tư tư nhân...

Thủ tướng cũng đồng thời giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư nghiên cứu đề xuất các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, khắc phục những rào cản hiện nay. Bộ Tài chính nghiên cứu thành lập Sàn huy động vốn khởi nghiệp, phát triển các quỹ đầu tư, trong đó có đầu tư cho khởi nghiệp...